«Ежелгі ата-бабаларымыз. Уақытқа саяхат.» Дүниетану, 1 сынып, сабақ жоспары.

Барлық оқушылар:

• Өткен және қазіргі уақыттағы адамдардың өмірі туралы айтып, салыстырады, айырмашылықтарды атайды

Көптеген оқушылар:

• өз ойларына, сондай-ақ талқылаудан алынған сыныптастарының идеяларына негізделіп ежелгі ата-бабаларымыздың тіршілік жасауға, қоныстануға не әсер еткенін айтады;
• сұрақтарға жауап іздеу, сөйлем құрастыруды.

Кейбір оқушылар:

• Өткен күн мен қазіргі уақыттың айырмашылығын түсініп өз көзқарастарын білдіреді.
• Оқылған тақырып негізінде қоныс аударуды суреттейді, оның маңызын сипаттайды.
• Шарашылықтың терімшілік, аңшылық, егіншілік, мал шаруашылығы болғанын айта алады.

көші-қон/басып алу/қоныстану/сауда контекстіндегі «саяхат» ұғымымен байланысты сөздер мен лингвистикалық құрылымдар арқылы сөздік қорларын ұлғайтады.

Түйінді сөздер мен сөз тіркестері:

• қоныс аудару, қоныс аударушы, қоныстанушы, қоныс;

Оқушыларға:

• кім, қайда, қашан, неге, не, қалай сұрақтарын пайдаланып өзіңізді тарихшы деп есептеп суреттерді зерттеу;
• өз кітабыңызда мазмұны мен көрсетілген беттерді қараңыз;
• тіршілік жасауға ежелгі ата-бабаларымыз немен айналысты (талқылаңыз);
• нені біліп, нені зерттегеніңізді сыныпқа түсіндіріңіз;

Талқылауға арналған тақырып:

• Біздің ежелі ата-бабаларымыз, олар кім?

• (Ұ) Шеңберде оқушылар «Көшу» сөзін қалай түсінетіндіктерін айтады.

«Көшу» деген сөзді қалай түсінесіздер?

-Қандай елдердердің атауын білесіндер?

4. (Т) Сол аталған елдердің атымен сыныпты топтарға бөліп алу.

«Көшпенділер» ойынын ойнату. Көшкен кезде барлық заттарын өздерімен алып жүруін сұрау.

-Көшкен кезде қандай заттарды алып жүресіздер?

«Көш қозғалды» деген сәтте топтарымен келесі топтың орнына, одан ары қарай орындарын ауыстырып отырулары қажет. «Көш қоныстанды» деген сәтте, қай орынға келіп тоқталды, сол орындарында қалулары тиіс.

-Ертеде халық неге үнемі көшіп отырды?

Жауаптар: Ертеде халық үнемі көшіп отырды. Себебі өмір сүру үшін лайық орын іздеді. Бұл қоныс аудару деп аталады.

• Сюжетті суреттер бойынша топтың ішінде кіші зерттеу жұмысын жасау.

Зерттеу жұмысында оқушылар көшпенді ел сақтардың немен айналысқанын, қандай қару-жарақ ұстанғанын, көшкенде қандай көлік түрлерін пайдаланғанын анықтап, талдайды.

• Оқушылар өз жұмыстарын тірек-схема немесе кесте түрінде безендіреді.
• Топтық жұмысты бағалу. Сынып қабырғасына ілген соң, барлық топтар бір-бірінің жұмыстарын тексереді, стикер арқылы өз ойларын білдіреді.

Мұғалім:Адамдар ертеде не үшін саяхаттаған?

Жауаптар: Адамдар ертеде құнарлы жерлерге көшіп отырған. Малдарға азық іздеу үшін жаңа жерлерге қоныстанған. Бір елден екінші елге тауар тасыған.

• Хронология ретімен орналастыру.

-Қалай ойлайсындар, бұл суреттерді хронология ретімен қалай орналастыруға болады?

9. «Саяхат» сөзіне анықтама жасау

-Қазіргі кезде адам қандай жағдайда қоныс аударады?

-Басқа елге не үшін барады?

-«Саяхат» деген сөзді қалай түсінеміз?

Мұғалім: Саяхат - әлеммен танысу. Адам саяхат кезінде көптеген қызықты жаңа мәлімет алады. Көрікті жерлермен танысады.

10. (Ұ) Мұғалім: Сендер біріңе-бірің қонаққа бара алар ма едіңдер? Барсаңдар қандай көлік түрлерін пайдаланасыңдар?

(Қ) Оқушыларға көлік түрлерін қалай топтауға болатынын сұрап көру.