Анилиннің алынуы. Химия, 11 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

11 «Аминдер»

Мектеп: НЗМ, Қызылорда

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Кәсіби даму мақсатының тақырыбы

Сабақ тақырыбы

Анилиннің алынуы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

11.5.1.6 нитроқосылыстарды тотықсыздандырып анилин алу реакциясын жазу

Сабақ мақсаттары

Жетістік критерийлері

1.Нитробензолдан анилиннің алыну теңдеуін жаза алса;

2. Анилиннің химиялық қасиетін толуолдан ажырата алса;

3. Медицинада анилинді қолданатынын білсе;

Тілдік мақсаттар

Пәнге қатысты лексика мен терминология

аминдер, галогеналкандар, нитрилдер нуклеофильді орынбасу, тотықсыздандыру,бифункционалды, биполярлы- ион, төртіншілік, спираль, спиральдар, қабатталған, диазоттау,реакция (түрі

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

Реакция -... түрі, бұл ... білдіреді.

Реакция ... басталады.

Содан кейін … не болады.

Қорытынды қадамда ... және өнімде ...

Құндылықтарды дарыту

Академиялық шынайылықты қалыптастыру,салыстыру, жалпылау қабілеттерін дамыту; тұлғаның эмоционалды қасиеттерін дамытуға, коммуникативтік, рефлексиялық және бағалау дағдыларын қалыптастыруға ықпал ету;

тәрбиелік: ғылыми дүниетанымды, дүниенің тұтас бейнесін қалыптастыру

Пәнаралық байланыстар

биология ,дүниежүзі тарих пәнімен.

АКТ қолдану дағдылары

Power point

Бастапқы білім

Органикалық химияға кіріспе

Ароматты қосылыстар

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Оқушылармен сәлемдесу. Назарларын сабаққа аудару.

Сәлемдесу! Бірлескен орта құру.

Сынып топтарға бөлінеді (компьютерлер саны бойынша); сұрақ шаблондары әр топқа таратылады (жауапқа уақытты үнемдеу үшін).

Егер сабақта «нақты уақыт» режимінде интернетті пайдалану мүмкін болмаса, оқытушы келесі интернеттегі беттерді алдын-ала көшіріп алады

• http://www.zos-v.ru/rus/production/15.htm
• http://www.chemistry.ssu.samara.ru/chem5/n24.htm
• http://www.alhimik.ru/read/grosse14.html
• http://www.dopomoha.kiev.ua/tersprav/doc5/g16_5.htm
• http://beshectba.h1.ru/index.php?tem=orgn&stt=anilin
• http://www.chemistry.ssu.samara.ru/chem5/n25.htm
• http://lbno.h1.ru/d_ch_zinin.htm
• http://hronos.km.ru/proekty/nauka/koshic.html
• http://infolio.asf.ru/Sprav/Brokgaus/0/243.htm
• http://school-sector.relarn.ru/nsm/chemistry/Rus/Data/Text/Ch3_5.html
• http://www.chemistry.ssu.samara.ru/chem5/n232.htm

Сондай-ақ, компьютердің жадында қажетті сілтемелер бар жеке тапсырмалар бар немесе оқытушының қалауы бойынша олар баспа түрінде шығарылады

Сабақ жоспары:

I. Өткенге шолу - 4 мин.

II. Мұғалімнің сөзі - 2 мин.

III. Топтарда жұмыс - 10 мин.

IV. Презентация қорғау (студенттердің презентациясы) - 18 мин.

V. Кері байланыс- 5 мин.

VI. Үйге тапсырма - 1 мин.

I. Өткенді шолу (3, 5, тақтадағы сұрақтар - 2 адам, 1, 2, 4 сұрақ - ауызша)

1. Қандай заттар аминдер деп аталады?

2. Аминдердің негіздік қасиеті неге байланысты ? (Аминдердің негізділігі азот атомының протонды жалғыз электрон жұпына аммиак типті катион түзуі мүмкіндігімен байланысты.)

3. Аминдердің (мысалы, бастапқы аминдер) негіздік табиғатын растайтын реакция теңдеуін құрыңыз ...

4. Азот атомындағы электрон тығыздығының өсуімен аминдердің негізділігі қалай өзгереді? (Аминнің негізділігі неғұрлым жоғары болса, азот атомындағы электрон тығыздығы соғұрлым жоғары болады.)

5. (Мамандандырылған сыныптар үшін): Базалықты жоғарылату үшін келесі заттарды орналастырыңыз: диметиламин, аммиак, метиламин (аммиак <метиламин <диметиламин)

Жаңа сабақ:

Кіріспе:

Сұрақ: Индиго өсімдігі мен анилинді не байланыстырады?

Оқушылар ойларымен бөліседі. Дұрыс жауап айтылмаса, оқушылар нұсқаулық картаны өз бетінше оқиды.

Нұсқаулық картасы.

19 ғасырдың басында, соғыс кезінде Франция қоршауға алынып, шетелден келетін қажетті тауарлардан айырылды. Жауынгерлердің киімдерін сырлауға қажетті индиго көк бояу енді елге әкелінбеді. Наполеон бұл бояуды отандық шикізаттан алу жолын табатын кез-келген адамға миллион франк уәде етті. Бірақ марапатты ешкім ала алмады.

Тек қырық жыл өткен соң, 1842 жылы Қазан университетінің профессоры Н.Зинин бір жаңалық ашты, соның арқасында химиктер тек индиго ғана емес, сонымен қатар басқа да бояғыштарды алудың өнеркәсіптік әдісін таба алды. 1862 жылы Лондонда өткен халықаралық көрмеде синтетикалық бояғыштар мен олардың боялған маталарының, қауырсындар мен терілердің алғашқы үлгілері пайда болды. Келушілер осы уақытқа дейін бұрын-соңды болмаған түстердің алуан түрлілігіне, жарықтығына, тереңдігіне және жарқырауына таң қалды. Бірақ ең таңқаларлығы, бұл бояғыштардың бәрі бір заттан - анилин, көмір шайырынан алынған.

Анилиннің ашылу тарихы.

1826 жылы индигонды әкпен тазарту кезінде неміс химигі Отто Унфердорбен зат алып, оған кристаллин атады.

* 1834 жылы Ф.Рунге көмір шайырында анилин тауып, оны «чианол» деп атады.

* 1841 жылы Ю.Ф. Фрище ингалинді KOH ерітіндісімен қыздыру арқылы алды және оны «анилин» деп атады.

* 1842 жылы Н.Анилин алынды (NH4) 2S әсерінен нитробензолдың мырыштық төмендеуі «бензидам» деп аталады.

* 1843 жылы А.В. Хоффман осы қосылыстардың барлығын анықтады

Материалдың оқу жоспары:

1.Молекула құрылымы. Номенклатура.

2.Физикалық қасиеттері.Анилинмен жұмыс істеу кезіндегі сақтық шаралары. Улану белгілері. Улану кезіндегі алғашқы көмек.

3.Анилиннің ашылуы. Алу әдісі.

4.Химиялық қасиеттері. Амин тобының бензол сақинасына әсері.

5.Химиялық қасиеттері. Бензол сақинасының амин тобына әсері.

6.Анилинді қолдану.

Миға шабуыл «True or False» ( жеке жұмыс-3мин)

Бағалау критериі: слайдтағы дұрыс жауапқа қарап, бір-бірін бағалайды. Академиялық шынайылықты есте сақтау.

II. Топтық жұмыс

Мұғалім топтарда жұмыс істеу бойынша нұсқаулық береді (жеке тапсырмаларды орындау, жауаптар шаблондарын толтыру және т.б.), уақытты реттейді және көрсетілген кезеңнен кейін әр топ жауап беруге дайын шаблондарды қолдана отырып, баяндама (тақырып бойынша презентация) жасауы керек екенін хабарлайды.

І топқа арналған тапсырмалар мен шаблондар - 1қосымша

ІІ топқа арналған тапсырмалар мен шаблондар - 2қосымша

ІІІ топқа арналған тапсырмалар мен шаблондар - 3қосымша

ІІІ. Презентация қорғау

Мұғалім уақытты реттейді. Топтардың жұмыс жоспары материалды оқу жоспарымен сәйкес келуі керек.

Қалыптастырушы бағалау жұмысы.

Рефлексия.

- нені білдім, нені үйрендім

- нені толық түсінбедім

- немен жұмысты жалғастыру қажет

Бағалау

Үйге тапсырма:

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардыңматериалдымеңгерудеңгейінқалайтексерудіжоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

оқушылар:

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?