Галогеналкандардың нуклеофильді орын басу реакциясы. Химия, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар: 10.4А Галогеналкандар

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты- жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Галогеналкандардың нуклеофильді орын басу реакциясы

Сабақтың түрі

Жаңа сабақты игеру

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты(оқу бағдарламасына сілтеме)

10.4.2.33 нуклеофильді реагенттермен галогеналкандардың реакция теңдеулерін қарастыру

 Сабақ мақсаттары

Галогеналкандардың нуклеофильді орынбасу реакция теңдеуін түсіну

Бағалау критерийі

Оқушы мақсатқа жетеді,егер галогеналкандардың нуклеофильді орын басу реакция теңдеуін түсініп,реакция теңдеуін жаза алса;

-алған білімін галогеналкандардың формулаларын жаза алып, реакция теңдеулерін жазуда қолдана алса;

Галогеналкандардың алу реакция теңдеулерін жаза алса.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алуы керек: орынбасу/ элиминирлеу реакцияларының қатынасына әсер ететін факторларды талқылау; орынбасу, элиминирлеу (дегидратация), хлорфторланған, (хлорфторкөміртек),озон,синтез. Еріткіштің маңыздылығы ... болып табылады. Этанолдың құрамы жоғары/ төмен болған сайын, жоғары/төмен .../ көп/аз ... (жүреді). Егер галогеналкан біріншілік болса, онда … Жоғарғы температуралар … тудырады Орынбасу (элиминирлеу) реакциялары үшін оңтайлы жағдай … болып табылады.

Құндылықтарды дарыту

Бір-бірінің құндылықтарын құрметтеу,ынтымақтастық.Жахандық азаматтық дағдылары.Критикалық,шығармашылық ойлау,өз-қзіне сенімділік және рефлексия дағдылары,сөйлеу,бекітілген іс-қимыл

Пән аралық байланыс

Биология,жалпы биология

ИКТ қолдану дағдысы

Ноутбуктар

Дағды

Зерттеушілік(мәтін,видео фильмнен дұрыс мағлұматты алуы),өзін-өзі реттеу(уақытты тиімді пайдалану)

Бастапқы білім

9.4В Көмірсутектер. Отын.

10.2А Органикалық химияға кіріспе

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Амандасу,ұйымдастырукезеңі.

Галоген алканға арналған қалыптастыру бағалау жұмыс парағымен жұмыс жасау

1.Қандай органикалық қосылыстар көмірсутектердің галоген туындылары деп аталады.

2.C₄H₉CI галоген алкилдің барлық изомерлерінің құрылымдық формулаларын жазып,халықаралық номенклатура бойынша атау бер

3.Мына қосылыстардың құрылымдық формулаларын жаз:

2хлор1иод пропан;2,2 ди бром пропан; 3 хлор,2 метил бутан: 3 бром ,2,5 диметил гексан

4.Массалық үлесі 45,85% С,8,92% Н,45,22% CI алканның хлор туындысының формуласын есепте,молекуладағы көміртек атомының санын.

Жаңа сабаққа көшу

Сабақтың тақырыбын,мақсаты,бағалау критерийін шығарып алу.

Мұғалім түсіндірмесі

Т)Молекуладағы байланыстың үзілуі электрондық жұптың ковалентті байланысының үзілмеуі арқылы жүзеге асады.

А : В → А ⁺ + В^-

А ⁺ - электрофил, В^—нуклеофил.

Молекуладағы байланыстың үзілуі электрондық жұптың ковалентті байланысының үзілуі арқылы жүзеге асады,бос радикал түзіледі.

А ; В → А⁰ + В⁰

Электрофилді реагенттер(Е,Е⁺)-келесі элемент атомының жұп электронымен ковалентті байланыс түзе алатын бөлшек.

Оң зарядталған иондар

Н+ - протон,НаI + - галоген катион,NO2 + нитроил катион,NO + - нитрозил катион, С+ карбокатион

Нейтральды молекулалар

BF₃ , BCI_3, FeCI_3, AICI_3.Льюис қышқылы

Нуклеофильді реагенттер (;Nu, Nu ^-) жаңа байланыс түзіге дайын электрон жұбы бар реагенттер (ядроға ынтық деген мағынаны білдіреді) немесе электрондонорлар деп аталады.

Бұндай реагенттерге аниондармен бөлінбеген бос электрондары бар молекулалар жатады.

Теріс зарядты иондар

H^- - гидрид ион, HaI ^- галогенид ион, HO^- гидроксид ион, NΞC цианид ион

Нейтральды молекулалар бөлінбеген электрон жұбы бар

OH^-, CN^-, CI^-, HSO₃^-, R^-, RO^-, RCOO^-, H₂N, NH₃, Н₂O, С₂Н₅ОН

Мұндай бөлшектердің қатысында жүретін реакциялар нуклеофильді реакциялар деп аталады.Реакцияға түсетін молекула электрофильді қасиет к өрсетеді. Нуклеофильді орынбасуреакциясына (SN1 және SN2 ) RCL + HO- → ROH + CL- [1]

Мәтін беріледі, видео SN₁,SN₂ мономолекулярлы және бимолекулярлы орын басу реакциясын түсіну.

Қарастырылатын сұрақтар

1.Көміртек-галоген байланысының сипаттамасы (полюстілігі, полюстенгіштігі, энергиясы, байланыс ұзындығы). 2.Реакцияға түсу қабілеті.

3.Нуклеофилді орын басу және элемирлену реакцияларының қатар жүруіне әр түрлі факторлардың әсері.(галогеналканның құрылысы, кететін топтың табиғаты, еріткіштің табиғаты, реагенттің негізділігі және нуклеофильдігі).

Галогеналканмен реакцияға түсе алады;

Циан тобыда галогеннің орнын баса алады ,ол үшін сілтілік металдардың цианидтері алынады,нитриттерде орын басу реакциясына қатысады.

Өзіндік тапсырма 1. Изопропил хлоридтің гидролиздену реакция теңдеуін жазу

2. Бром этанның натрий иодидімен әрекеттесу реакция теңдеуін жазу S_N1және SN2 реакциясын қорытындылау

1.Нуклеофилді орын басу кезінде көміртек атомының валенттілік күйі қандай болады?

2.Нуклеофилді орын басу кезінде қандай заттар қатысады?

3. S_N1 механизмі арқылы қандай галогеналкил нуклеофильді орын басу реакциясына түседі

4. . S_N2 механизмі арқылы қандай галогеналкил нуклеофильді орын басу реакциясына түседі

Рефлексия: Жасыл және қызыл карточкалар арқылы кері байланысты алу

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?