Масс-спектрометрия. Химия, 10 сынып, презентация.

Масс-спектрометрия

Оқу мақсаты:

Қарапайым заттардың молекулалық және құрылымдық формулаларын анықтауға арналған масс-спектрлік талдау

Жетістік критерийі:

масс-спектрометр негізгі қызметін білсе;

масс-спектрометрияның қолдану аясын білсе

заттардың салыстырмалы атомдық массасы мен салыстырмалы молекулалық массасын анықтау үшін қарапайым масс- спектрді талдай білсе.

масс-спектрлік әдіс қандай мәселелерді шешумен айналысатынын білсе

Масс-спектрометрия анықтауға мүмкіндік береді?

Масс-спектрометрия анықтауға мүмкіндік береді:

Масс-спектрометр

http://www.youtube.com/watch?v=GSYueQzo2n8

Топтық жұмыс

Бейне-баян бойынша, масс-спектрометрия әдісіне анықтама береді, Бейне-баян бойынша, масс-спектрометрияның қолдану аясын анықтау

Әдістің артықшылғымен кемшілігін анықтау

Масс-спектрлік әдіс қандай мәселелерді шешумен айналысады

Интерпретация

Мұғалімнің түсіндірмесі, оқушылардың өз жауаптарын тексере отырып, өзара бағалауы.

Масс-спектрометрия — атомдардың, молекулалардың және молекулалық бөлшектердің  массасын, сондай-ақ олардың таралымын магнит өрісіндегі зарядталған бөлшектердің ауытқуын бақылау арқылы тікелей өлшеуге арналған аналитикалық әдіс.

молекула массасын және оның бөліктерінің массасын анықтап, оны идентификациялауға арналған әдіс. Бұл үшін электрондар ағынымен бейтарап молекула атқыланады. Осының нәтижесінде иондар түзіледі.

Масс-спектрометрия

Оң зарядты түзілген иондар жеке-жеке бөлік, фрагменттерге ыдырайды да, олардың олардың ағыны ток туындатады. Жекеленген фрагменттер ағыны туындататын ток шамасы мен оның массасы арасындағы байланыс масс-спектр түрінде тіркеледі.

Масс-спектрометрия төмендегілерді анықтауға мүмкіндік береді:

1. Заттың молекулалық массасын

2. Заттың молекулалық формуласын

3. Заттың құрылысын

Масс-спектрометрия қолданылатын жерлер

Масс-спектрометриялық талдауға сынаманың 20 мкг массасы жеткілікті. Әдіс 10-9 – 10-12г дейінгі шамадағы қоспаны анықтауға мүмкіндігі бар.

Масс-спектрометриялық әдіс нәтижелі болу үшін сынама оңай буланып ұшатын және термиялық тұрғыдан тұрақты болғаны жөн.

Масс-спектрлік әдіс төменде аталған мәлелелерді шешумен айналысады

Спектрлік әдістерінің жіктелуі

Талдау үшін өте аз мөлшердегі зат жеткіліктілігі осы әдістің артықшылығы болып табылады.

Негізгі кемшілігі - бұл әдіс деструктивті, яғни затты емес, оны қайта құру өнімдерін зерттеу

Тұтастай алғанда, MS әдісі спектроскопиялық емес, өйткені ол заттың электромагниттік сәулеленуімен өзара әрекеттесуіне негізделмеген

Бірақ массалық сандардағы иондардың графикалық таралуының пайда болуы - масс-зарядқа қатынасы бойынша иондар токының қарқындылығына тәуелділігі - спектрге ұқсайды және масс-спектр деп аталады, ал оның өзі масс-спектрометрия деп аталады

123 бор изотопының ішінде: 23-і 10 В және 100 -і 11 В болса. Ортақ массасы (23 х 10) + (100 х 11) = 1330.

1.Бор атомының масс-спектрі берілген. Оның салыстырмалы атомдық массасын табу

2. дихлорметан CH2Cl2 масс-спектрі берілген.

Толуолдың масс-спектрі

бромметан

CH3Br

CH381Br  [CH381Br]+. + e–

m/z 96

[CH3Br]+.  [CH3]+ + .Br

m/z 15

CH379Br  [CH379Br]+. + e–

m/z 94

[CH381Br]+.

[CH379Br]+.

[CH3]+

© www.chemsheets.co.uk A2 031 17-Jul-12

Қорытынды сұрақтар мен тапсырмалар:

Молекулалық массаны есептеу үшін масс-спектрометрияны қалай қолдануға болады?

Масс-спектрде жұмыс жасау принциптері қандай?

Масс-спектрдің қолдану аясы?

Қарапайым масс-спектрді түсіндіріңіз?

Масс-спектрограф деген не?

Масс-спетрограф құрылғысының принципиалды сипаттап берініз..

Масс-спетрографтарды қалай классификациялайды?

Иондарды масс-спектроскопиада алу үшін қолданатын әдіс.

Масс-спектроскопияны қай жерде қабылдайды?

Масс-спектрогафикалық бақылаулар кезінде мәлімет алынады?

Тағы қандай әдістермен масс-спектрометрия үйлесе алады?

Кері байланыс

Сабақ мақсатына, жетістік критерийлеріне қайта оралып, сабақта атқарылған жұмыс нәтижелері арқылы сабақ мақсатының орындалу деңгейіне кері байланыс беру.