Адам ағзасының химиялық құрамы. Макроэлементтер. Микроэлементтер. Қазақстан тұрғындарының тамақтану рационы. Химия, 9 сынып, презентация.

What is our body made of?

Тапсырма №1 Берілген элементтерден адам ағзасының құрамына кіретін элементтер және адам ағзасында кездеспейтін элементтерге жіктеңдер

Жұптық жұмыс

Дескриптор:

бастапқы білімге негізделе отырып, адам ағзасының құрамына кіретін элементтерді болжап, берілген элементтерді екіге жіктейді

САБАҚ ТАҚЫРЫБЫ

Адам ағзасының химиялық құрамы.

Макроэлементтер. Микроэлементтер.

Қазақстан тұрғындарының тамақтану рационы.

Оқу мақсаты:

9.5.1.1 адам ағзасының құрамына кіретін элементтерді атау және олардың маңызын түсіндіру (О, С, Н, N, Ca, P, K, S, Cl, Mg, Fe);

9.5.1.2 Қазақстан тұрғындарының типтік тамақтану рационын зерттеу және теңгерімді тамақтану рационын құрастыру;

Тапсырма №2 Сұрақ – жауап

Органикалық заттардың құрамында қандай химиялық элементтер бар?

(Органикалық заттардың негізгі компоненттері - көміртек, сутегі, оттегі, азот, фосфор және күкірт. Олар органогендерге жатады)

Бейорганикалық заттардың құрамында қандай химиялық элементтер бар?

(22 элементтер: Ca, P, O, Na, Mg, S, B, Cl, K, V, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Mo, Cr, Si, I , F, Se)

Ағзадағы элементтер қалай жіктелуі мүмкін?

Егер денеде элементтің массалық үлесі

10-2 % -дан асса - макроэлемент

10-3 – 10-5 % аралығында болса - микроэлемент

10-5 %- дан төмен болса - ультрамикроэлемент

https://twig-bilim.kz/kz/film/factpack-how-to-make-a-human

Адам денесі қандай элементтерден түзілген және олардың денедегі үлесі қандай?

Тапсырма №3

60-70% - су

34%-органикалық заттар

6% бейорганикалық заттар

Адам ағзасына тәулігіне қажетті заттар

Тамақтануды дұрыс ұйымдастыру дегенді қалай түсінесіңдер?

Тамақтануды дұрыс ұйымдастыру -

адам ағзасының барлық мүшелері мен жүйелерінің қалыпты қызмет атқаруы үшін дұрыс ұйымдастырылған тамақтану тәртібі 

Тамақтану сауаттылығының бес негізі:

Тамақ құрамында негізгі қоректік заттардың болуы (нәруыз, май, көмірсу)

Тамақ рационында қосымша заттардың болуы (витаминдер, микроэлемент)

Тамақ нәрлігі адам жасына, денсаулық күйіне, табиғат климатына байланысты

Тәулік бойынша тамақтану тәртібінің мөлшерін сақтау

5) Тамақтанудың санитарлық – гигиеналық нормаға сай болуы

Бейнекөрініс «Калория дегеніміз не?»

Бейнекөріністі көре отырып, төмендегі сұрақтарға жауап беріңдер:

Біз тұтынатын барлық тағамның калориясы бар. Олар бізге күнделікті қызметтерді атқарып, орындау үшін қажет.

Қай тағамның дұрыс, қайсысы "бос калориялардан" тұратынын қалай анықтаймыз?

Адамға күніне қанша калория қажет?

1. Жасушаларда газ алмасуға қажетті нәруыз -гемоглобиннің құрамына кіретін микроэлемент

 2. Өмірлік маңызы бар элемент, қалқанша безде жиналады,тапшылық сезілсе түрлі ауруларға шалдықтырады,яғни шаршау, түрлі жұқпалы ауруларды тез қабылдағыштық, белсіздік және ақыл – ой кемістігіне әкеледі.

4. Академик Ферсман бұл элементті- «өмір және ой элементі»деп атаған. Ағза бұлшық еті жиырылуына қажетті, мида, бауырда, бүйректе және басқа мүшелерінде жүретін биохимиялық үрдістерді қуаттандыратын АТФ қосылысының құрамына кіреді

Темір

Фосфор

Йод

3. Жасушада осмос қысымын тұрақтандырады, қышқыл-сілтілі балансты реттейді, жүйке талшықтарының бойымен импульстардың жақсы жүруін реттейді

Натрий

Тапсырма №5: Микроэлемент, макроэлемент атауын және оның ағзадағы биологиялық қызметін сәйкестендіріңдер

Дескриптор: Микроэлемент , макроэлемент мен олардың ағзадағы биологиялық қызметін сәйкестендіреді

Дұрыс жауабы:

Тапсырма №5: Микроэлемент, макроэлемент атауын және оның ағзадағы биологиялық қызметін сәйкестендіріңдер

1. Жасушаларда газ алмасуға қажетті нәруыз -гемоглобиннің құрамына кіретін микроэлемент

 2. Өмірлік маңызы бар элемент, қалқанша безде жиналады,

тапшылық сезілсе түрлі ауруларға шалдықтырады,

яғни шаршау, түрлі жұқпалы ауруларды тез қабылдағыш

тық, белсіздік және ақыл – ой кемістігіне әкеледі.

4. Академик Ферсман бұл элементті- «өмір және ой элементі»деп атаған. Ағза бұлшық еті жиырылуына қажетті, мида, бауырда, бүйректе және басқа мүшелерінде жүретін

биохимиялық үрдістерді қуаттандыратын АТФ қосылысының құрамына кіреді

Темір

Фосфор

Йод

3. Жасушада осмос қысымын тұрақтандырады, қышқыл-сілтілі балансты реттейді, жүйке талшықтарының бойымен импульстардың жақсы жүруін реттейді

Натрий

Тапсырма №6

Өз ағзаңның ерекшеліктерін ескере отырып, тәуліктік тамақтану рационын құрастырыңдар

Дескриптор:

• типтік тамақтану рационын анықтайды

• өзіне қажет калорияны ескереді

• тамақтану рационын құрастырады

Сөйлемдерді аяқта

1.Бүгін мен білдім...

2.Ең қызықты болды...

3.Сабақта ең маңызды деп ойлаймын...

4.Маған ұнамады...