Әсеттің батасы

Ал, батамды берейін,
Арта берсін мерейің.
Қойға толып өрісің,
Алшы түссін кенейің.
Құлын - тайың шұрқырап,
Тассын бағың, мерейің!
Басыңа бұлт қонбасын,
Өмір гүлің солмасын!
Төбеңе күн үялап,
Тірлігіңді оңдасын!
Қиындыққа қайыспа,
Арың болсын жолдасың!
Ел бастасаң батыр боп,
Ер Жәнібек қолдасын!
Дұшпандарың жер шұқып,
Сағы сынып сорласын!
Судай тасып дәулетің,
Еш жамандық болмасын!....
Баталар
Толық

Сүйінбай ақынның Жамбылға берген батасы

О, Жамбыл, бата дедің, бердім саған,
Бақытты, өмірлі бол, жүргін аман.
Батасын ат орнына берді ғой деп,
Қоймағын былай шығып кінә маған.
Соңынан Сүйінбайдың орнын басып,
Тіліңнен балың тамсын сорғалаған.
Жапаға, риза болсын, айта барғын,
Осымен өкпелей жүрсін маған.

***
Ағайындар, туғандар,
Жүрген жерің Нұр болсын.
Тындағаның жыр болсын.
Жолымыз басқа болғанмен
Тілегіміз бір болсын.....
Баталар
Толық

Қарасай батырдың Есімханнан алған батасы

Ал, ақ батамды берейін, қолыңды жай:
Аллаға қылығың жақсын,
Таңда машһар күніңде
Алдыңнан бүлақ ақсын!

Періштелер маңдайыңнан иіскеп
Жауырыныңнан қақсын,
Көкірегің ақ болсын!
Қара босағаңнан қыдыр кетпесін....
Баталар
Толық

Сақтық бата

Дұшпанның табасынан сақта,
Достың наласынан сақта.
Өмір бойы жазылмайтын,
Жүректің жарасынан сақта.
Шарасыз шерменде болғаннан сақта,
Мезгілсіз солғаннан сақта.
Ағайынға көзтүрткі болып,
Сүмірейтіп қорлаудан сақта.
Сенгенің сатып кеткеннен сақта,
Дұшпан алдында шөккеннен сақта.
Қарғап - сілеп тамам жұрт,
Қаһарын төккеннен сақта.
Үгіліп жылағаннан сақта,
Араша сұрағаннан сақта.
Амалың құрып есеңгіреп,
Қайтып тұрмастай құлағаннан сақта.
Кесапаттың зәрінен сақта,
Патшаның кәрінен сақта.....
Баталар
Толық

Сапарға, жолаушыға бата

Иә, Құдайым оңдасын,
Оң жолына бастасын.
Жортқанда жолың болсын,
Жолдасың періштелер болсын.

Жер жүзіндегі қатерден
Жаппар Иеме тапсырдым!
Судан келер қатерден,
Сапардағы қатерден.....
Баталар
Толық

Үй иесіне бата

Шаңырағың шалқи берсін.
Керегең кеңи берсін.
Осы үйге ән - күй келсін,
Дұшпаның кеми берсін.
Дастарқанға береке берсін.
Күнде мереке болсын.
Қастық ойлағандар,
Қабағы ашылмай келеке болсын!
Әумин!

***
Бастарыңа бақ берсін,
Не берсе де нақ берсін!
Қырда жүрген Қызырды
Үйлеріңе ап келсін!
Қарындарың тоқ болсын,
Қайғыларың жоқ болсын!
Шүпірлеген үйіңде,
Балаларың көп болсын!
Бата бердім, бақ тіледім,
Ақ дастарқан басына.
Я, Құдайым, шын тіледім,
Келсін деп менің қасыма!
Көңілің көлдей болып,
Көргенің түстей болып,
Қыдыр қонсын басыңа!....
Баталар
Толық

Механорецепторлардың түрлері. Панини денешігі негізінде механорецепторлардың тіркенгішке сәйкес өзгеруін сипаттау (Биология, 10 сынып, IV тоқсан)

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Қозғалыс
Сабақтың тақырыбы: Механорецепторлардың түрлері. Панини денешігі негізінде механорецепторлардың тіркенгішке сәйкес өзгеруін сипаттау
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары: Механорецепторлардың тіркенгішке сәйкес өзгеруін сипаттау
Сабақтың мақсаты : -механорецепторлардың түрлерін сипаттайды;
-механорецепторлардың тіркенгішке реакциясын сипаттайды;....
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Механорецепторлардың түрлері. Рецепторлардың тітіркендіргіштің өзгеруіне жауап беру реакциясы (Биология, 10 сынып, IV тоқсан)

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі: Қозғалыс
Сабақ тақырыбы: Механорецепторлардың түрлері. Рецепторлардың тітіркендіргіштің өзгеруіне жауап беру реакциясы (Пачини түйіршігі мысал ретінде )
Осы сабақарқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары: Механорецепторлардың тітіркендіргіштің өзгеруіне жауап беру реакциясын Пачини түйіршігі мысал ретінде сипаттау
Сабақ мақсаттары: Барлық оқушылар үйренеді: Механорецепторлардың тітіркендіргіштің өзгеруіне жауап беру реакциясын Пачини түйіршігі мысал ретінде сипаттайды .
Көптеген оқушылар үйренеді: Механорецепторлардың тітіркендіргіштің өзгеруіне жауап беру реакциясын анықтай алады.
Кейбір оқушылар үйренеді: Механорецепторлардың тітіркендіргіштің өзгеруіне жауап беру реакциясын Пачини түйіршігі мысал ретінде түсіндіре алады.....
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Механорецепторлардың түрлері (Биология, 10 сынып, IV тоқсан)

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Координация және реттеу
Сабақтың тақырыбы: Механорецепторлардың түрлері
Оқу мақсаттары: 10.1.7.3 Механорецепторлардың тітіркендіргіштің жауап беру реакциясын сипаттау
Сабақтың мақсаты: -Механорецепторлар не екенін білеу
-Механорецепторлардың түрлерімен ажырата алу-.
- -Механорецепторлардың тітіркендіргіштің өзгеруіне жауап беру реакциясын Пачини түйіршігі мысал ретінде түсіндіре алады....
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық