§ 1. Основные этапы, итоги и проблемы освободительных движений периода присоединения Казахстана к России
Крестьянское движение в Казахстане периода присоединения Ка¬захстана к России рассматриваются исследователями как одно из звеньев в истории национально-освободительной борьбы народов Рос¬сийской империи. Однако о характере, особенностях борьбы казахско¬го народа против колониальной политики России до сих пор среди ученых нет единого мнения.
Расхождения во взглядах по важнейшим вопросам народно-освобо¬дительного движения в изучаемый период объясняется прежде всего недостаточной изученностью социально-экономических отношений накануне, в период и после подавления восстаний. Сохранение в совре¬менной Казахстанике порою диаметрально противоположных сужде¬ний, в некоторой степени следует интерпретировать отсутствием серь¬езных документальных сборников и материалов. По инициативе Ин¬ститута истории и этнологии им. Ч. Ч. Валиханова были проведены конференции, посвященные 280-летию Абылай-хана, 190-летию со дня рождения хана Кенесары Касымова и 155-летию восстания под его руководством. Региональная конференция «Национальные движения в условиях колониализма (Казахстан, Средняя Азия и Северный Кав¬каз)», объединившая усилия ученых по изучению данной проблемы, во многом способствовала расширению творческих контактов, взаимно¬му обмену взглядов, выработке новых концептуальных позиций, выяв¬лению специфики освободительных движений в различных регионах и обобщению устоявшихся положений в этом аспекте.
Первым и одним из самых значительных выступлений народных масс явилось движение под предводительством Срыма Датова. Основ¬ными причинами выступления казахов в Младшем жузе стали запре¬щение царизмом перехода казахов «на внутреннюю сторону», за Урал, ущемление прав части казахской знати, неограниченная власть хана и.....

Отан тарихында орын алып отырған теориялық және методологиялық өзгерістерден Исатай Тайманұлы бастаған азаттық қозғалыс тарихының (1836-1837) сырт қалуы, әрине, мүмкін емес. Мәселеге жаңа көзқарас қозғалыстың жалпы мазмұнын ғана емес, сондай-ақ оған түрлі бағыт-бағдарда қатысы болған тарихи тұлғалардың, тіптен әлеуметтік топтардың қызметін қамтуы әбден ықтимал.
Өзімізге жақсы таныс кеңестік тарихнама Исатай мен Махамбет бастаған қозғалыстың тарихтағы орнын Сырым Датұлы бастаған халық азаттық қозғалысының табиғи жалғасы ретінде қарап, ал оның мазмұнын "хандық, феодалдық жүйелерге және отарлық үстемдікке қарсы бағытталған күрес" тұрғысынан бағалады. Бұл берілген баға жалпы алғанда тарихи шындықтан алыс емес-тін. Исатай Тайманұлы қозғалысының шынымен де Сырым Датұлы бастаған күрестің логикалық жалғасы.
Исатай Тайманұлы бастаған және басқа да азаттық қозғалыстардың аса зор маңызы олардың жер және билік мәселесімен қатар ұлттық болмыс пен құндылықтарды сақтау және оларды заман сұранысына сай етіп бейімдеу мәселесін де қоюында еді ....

b]Тайманұлы[/b] Исатай (1791–1838) – 1836–38 жылдары Батыс Қазақстанда болған халық көтерілісінің саяси көсемі, қайсар қолбасшысы, халық батыры. Кіші жүз Байұлының Беріш руынан. Жоңғар шапқыншылығы кезінде атағы шыққан Ағатай батырдың ұрпағы.

Халық батыры И. Тайманұлы 1791 жылы қазіргі Атырау облысы, Қызылқоға ауданы, Тайсойған құмындағы «Тайман жалы» деген жерде дүниеге келген. Исатайдың анасы Есентемір руының........

Өткен ғасырдың 70-ші жылдары, Қазақ консерваториясының театр бөлімінде ұстаздық қызметке енді ғана бет бұрып, шәкірттерге дәріс оқып жүрген жас кезім еді. Қыстың қақаған таңертеңгілік аязды күндерінің бірінде, аталған оқу орнының табалдырығын аттай берген сәтімде, алдымнан кларнет аспабын ойнауға машықтанып жүрген Роллан есімді студент жігіттің қарсы жолыға кеткені. Өңі өзгеріп кетіпті. Таң атпай түнеріп алған Ролланға не болды деп, ым қаққаным сол екен: — Естімедің бе, кеше Мәскеуде Шәкен Айманов жол апатынан қайтыс болыпты. Қарғыс атқыр, қаңғыған.......

Шәкен Кенжетайұлы Айманов (1914 ж. 15 ақпан — 1970 ж. 23 желтоқсан) — қазақтың әйгілі актері, режиссер.1964ж КСРО-ның халық артісі. Туып өскен жері Павлодар облысының Баянауыл ауданы. Топырақ бұйырған жері Алматы қаласы.

Айманов Шәкен (Шаһкерім) — актер, режиссер, КСРО халық артисі (1964). Болашақ актер 1914 ж. 15 ақпанда қазіргі Павлодар облысының Баянауыл ауданында туған. Ол кішкентай кезінен.......