биология шпор аттестация

 Тырнақшалармен басталатындар

 *ГЖ₂А₃Ж₍₃₎ ,гүлінің формуласы тән тұқымдас : астық

 «Макроэволюция» терминін енгізген ғалым:Ю.А.Филипченко

 «Орақ пішінді жасушалы анемия» ауруын анықтады:Л.Полинг

 «Өсімдік түрлері» атты еңбектің авторы: К.Линней*

 «Теңіз жүзімі» атауымен белгілі: турбинария

 «Тірі қазбалардың» палеонтологиялық «мұражайы» : Оңтүстік Америка

 «Экология дегеніміз-тірі организмдердің бір-бірімен карым-қатынасын оларды қоршаған ортаман байланыстырып зерттейтін ғылым» деп сипаттаған ғалым:З. Геккель

 Сандармен басталатын

 1 гр қара топырақта бактерия болады: 5-6 млрд

 1 грамм қара топырақта болатын балдыр мөлшері: 5000

 1-3 жас аралығы:мектепке дейінгі сәбилік кезең

 1899 жылы «вирус» терминін енгізген ғалым:М.В.Бейерник

 1914 жылы гетерозис деген ұғымды енгізген ғалым: Дж. Шелл

 2 жасар Дәулет енді ғана тәй-тәй басып жүре бастады. Басы үлкен, қарны қампиған. аяғын талтайта басады. Ата анасы «Біздің Дәулеттің басы үлкен, миы көп, жақсы жұмыс істейді» деп қалжыңдайды. Дәулеттің өз қатарластарынан кеш жүре бастауы : Дәулеттің сүйектері жетілуіне кальций және фосфор тұздары жетіспейді.

 2004 жылы Америкада лабораторияда клондау жолымен адам баласын дүниеге әкелуге болады деген сенсация жариялады. Бірақ бұл жағдай қоғамда үлкен дау дамай туғызып, қатты қарсылықтарға ұшырады, дүние жүзі ғалымдары бұл тәжірибені қолдамай наразылық танытты. Бұл жағдайдың коғамда шу туғызу себебі: адам баласы саналы әрі әлеуметтік нысан болғандықтан этикалық тұрғыдан алғанда адамға қолдануға болмайды.

 Ағылшынша әріптермен басталатын

 A және В атаңдарА-аяқтар, В-қарын

 Ca элементі ағзада шоғырланған: сүйекте

 Алфавит бойынша

 Абиотикалық факторларға жатады:күн сәулесі, жел, су, :топырақ, ауа райы

 Абиотикалық экологиялық фактор: :Жарық, температура, ылғал

 Австралияға қояндарды жерсіндіру мақсатында әкелінді. Біраз уақыттан кейін қояндардың көбейгендігі сонша, одан адамдар мен ауыл шаруашылығы зардап шеге бастады.Қояндардың соншалықты тез кебеюіне себептер: табиғи жаулары болмағандықтан

 Агллютиноген болмайтын қан тобы:I топта

 Агроценозға жатады: мәдени егістік, бау-бакша: жасанды биогеоценоз

 Ағаш діңінде, гүл кұмырасының сыртында кездеседі:хлорококк

 Ағаш қабығынан сырғып аққан жаңбыр суын сіңіретін тамыр: ауа тамырлары немесе қосалқы тамырлар

 Ағаштардың сабағында өсетін пішіні малдың тұяғына ұқсас саңырауқұлақ: діңқұлақ

 Ағаштардың сабағында өсетін пішіні малдың тұяғына ұқсас саңырауқұлақ аты: діңқұлақ

 Ағаштардың сабағында өсетін пішіні малдың тұяғына ұқсас саңырауқұлақ:діңқұлақ

 Ағзаға «РР» витамині жетіспесе туындайтын ауру: Пеллагра

 Ағзаларды алғаш рет топтастырып жүйеге келтірген ғалым:К. Линней

 Ағылшын ғалымы У. Робертс 1873 жылы пеницилл саңырауқұлағы бар жерде дәлелдеді: бактериялардың жақсы дами алмайтынын:

 Адам :Биоәлеуметтік түр

 Адам генетикасын зерттеудегі генеалогиялық әдіс:адамның шыққан тегіне талдау жасалады

 Адам жасушасындағы нәруыз синтезделеді:Түйіршікті ЭПТ

 Адам жұлынының ұзындығы: 42-45см

 Адам қанқасындағы бұлшықеттер саны: 600

 Адам қаңқасы :200 ден астам сүйек

 Адам қаңқасындағы қозғалмайтын сүйек: ми сауытынын сүйектері

 Адам қаңқасындағы сүйек саны:200-ден астам

 Адам миының салмағы: 1300-1400 гр

 Адам омыртқаларының саны:33-34

 Адам өмірінің 3 жастан 6-7 жасқа дейінгі кезеңі:естияр

 Адам терең тыныс алғанда жұтылатын ауаның мөлшері:1500 мл

 Адам терісінің сыртқы қабаты:Эпидермис

 Адам ішіне түскен дернәсіл қан аркылы аяқ терісіне жетіп.........ересек құртқа айналады: 8-9 айда

 Адамға кұятын қанды : бір ай сақтайды

 Адамда асқорыту жолының ұзындығы:8-10м.

 Адамда соқырішек болады: рудимент

 Адамның 25 жасына дейін сүйек ұзарып өседі. Ал сүйектің жуандап өсуі және ауырсынуды сезгіштік қасиеті неге байланысты: сүйек жасушаларынын бөлінгіштігіне және жүйкемен қамтамасыз етілуінеАдамның арқа омыртқаларының саны:12

 Адамның бел омыртқа саны: 5

 Адамның мойын омыртқаларының саны: 7

 Адамның ортан жілігі тік тұрғанда қысымға шыдайды:1,5т

 Адамның тоқ ішегінің ұзындығы:1,5-2 метр

 Адамның шығу тегін, тарихи даму кезеңдерін зерттейтін ғылым саласы: антропология

 Адамның экологиялық ұғымдарды түсіну, ұғу деңгейінің көрінісі: Экологиялық мәдениет

 Азот пайда болуы: өсімдік тамырында түйнек бактериялар бар. Азот пайда болуы:өсімдік тамырында түйнек бактериялар бар

 Айыр өркешті түйе: Бактриан

 Айыр өркешті түйенің аталығы: бура

 Акселерация:Дене бітімі, жыныстық дамуы жылдам

 Акула мен дельфиннің дене пішіндерінің ұқсастығын анықтайтын эволюциялық зандылық: конвергенция

 Акуланың өте жақсы дамыған сезім мүшесі:Иіс сезу

 Ақ аю үшін шектеуші фактор: Қорек

 Аққан терді көздің ішіне жібермейтін мүше: :Қас

 Ақтеңбіл дәуіт пайдалы бунақдене, аналығы жұмыртқасынын дамуына кажетті нәруызды жеп толықтырады: аталығын

 Ақтеңбіл дәуіт пайдалы бунақдене, аналығы жұмыртқасының дамуына қажетт нәруызды............жеп толықтырады. Аталығын.

 Ақуыздың ыдырауы басталады:Асқазанда

 Ал кейбір ғалымдар клондау эдісінін болашақта адам үшін пайдасы да болуы мүмкін дейді. Мысалы қазіргі кезде медицинада адам мүшелерін трансплантациялауда донор табу қиыншылығы туындайды. Клондау әдісінің пайдалы болуы мүмкін жағдай:адамнын жүрегі, бауыры немесе бүйрегінің бір жасушасынан дәл сондай мүше жасап шығаруға болар еді.

 Алабота тұқымдасына жататын өсімдік: Қызылша

 Алгология зерттейді: балдырдарды

 Алдыңғы аяқтары ескекке айналған: Жүзетін кұстарда

 Алқа тұқымдастарға жататын улы өсімдік:меңдуана

 Алқа тұқымдасына жағатын нағыз улы өсімдік: меңдуана

 Алқа тұқымдасына жататын улы өсімдік :Mеңдуана

 Альвеола қабырғасы:Бір қабатты эпителий

 Альвеолалар қабыспайды: Қабықша тұрақты көлем сақтайды: Ауа көпіршіктеріне тірек береді: Эпителий жасушаларынан тұратын қабықшасы бар

 Ана организмі мен дамып жатқан ұрық байланысады:Ұрық кіндік бау арқылы

 Анализатор ұғымын енгізген ғалым: И. П. Павлов

 Аналык жыныс мүшелерінің ауруларын емдейтін дәрігер:гинеколог

 Аналық бездерден бөлінетін гормон: Экстрогендер

 Аналық бездердің салмағы: 14-16 г

 Аналық бүр:негізгі өзекше мен тығыз жанасқан қабықшадан

 Аналық гүлдер бір өсімдікте, аталық гүлдер екінші өсімдікте дамыса, олар: екі үйлі

 Аналық жыныс жасушаларының дамуы мен қалыптасуы:овогенез

 Аналық жыныс жасушасы: жұмыртқа жасуша

 Аналық жыныс мүшелерінің ауруларын емдейтін дәрігер: гинеколог

 Аналық жыныс мүшелерінің ауруын емдейтін: Гинеколог

 Аналықтың ең негізгі бөлігі: жатын

 Аналықтың ішкі жыныс мүшесі:жатыр

 Ананың жүктілік мерзімі:280 тәулік

 Анафазада: хромосомалар екі жақ полюсіне тез жылжиды

 Антропогендік факторлар: тыңайтқыштарды себу: ПТІ-тің дамуы: кен орындарын ашу

 Антропогендік ықпалдың тікелей және жанама әсерінен өзгерген ландшафт:Арал шөлі:Гоби шөлі:Такла- Макан:Орталық Қазақстан :Сахара шөлі

 Аралық форма: үйректұмсық

 Арқа омыртқа саны:12

 Арқа омыртқаларының саны: 12

 Ас қорыту жүйесіне жатпайды:кеңірдек

 Асбұршақ жемісі: бұршаққап

 Асқабақ тұқымдас өсімдіктің аталық гүлінің формуласы:Т(5)К(5) А (2)+2+1Ж0

 Асқабақ тұқымдастарға жататын дәрілік өсімдік, тамырын іш босатуға пайдаланады : итжүзім (переступень)

 Асқабақ тұқымдастарға жататын дәрілік өсімдік, халықтық медицинада тамырын іш босатуға пайдаланады: итжүзім (переступень)

 Асқабақ тұқымдасы:Қияр

 Асқабақ тұқымдасының бір тұқымды өкілі:мексикалық қияр

 Асқабақтар тұқымдасындағы нағыз жидекті өсімдік: итжүзім

 Асқазан сөлінің негізгі ферменттері: пепсин, липаза

 Асқазан сөлінің негізгі ферменті:пепсин

 Асқазанда жартылай қорытылған ас алдымен кайда түседі: ұлтабарға

 Асқорыту бездерінің ішіндегі ең үлкен без: бауыр

 Асқорыту және тыныс алу жолдары қиылысатын бұлшық етті мүше :жұтқыншақ

 Асқорыту жолында асқазаннан кейін орналасады:Ұлтабар

 Асқорыту мүшелерінің сыртқы қабаты :дәнекер ұлпалан тұратын сірқабат

 Асқорыту мүшелерінің сыртқы қабаты түзілген: дәнекер ұлпадан

 Асқорыту мүшелерінің ішкі қабаты :Эпителий ұлпасынан тұрады

 Астық тұқымдас азықтық, малазықтық, техникалық, құрғақшылыққа төзімді өсімдік: құмай

 Астық тұқымдастарының өте қауіпті зиянкесі:азиялық шегіртке

 Асыранды тауықтың арғы жабайы тегі: Банкив тауығы

 Ата тегіндегі белгілердін ұрпағында қайталануы: атавизм

 Аталық бездерден түзілетін жасуша: Сперматозоидтар

 Аталық бүрлері мен аналық бүрлері бір өсімдікте орналасқандықтан қарағай: бір үйлі өсімдік деп аталады.

 Аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылуы: ұрықтану

 Аталық жыныс жасушаларыныц даму процесі:сперматогенез

 Аталықтарының 9 жіпшесі бірігіп, 1 жіпшесі бос қалатын тұқымдас: бұршақ

 Атмосфераға оттектің су фотолизінің әсерінен бөлініп шығатынан дәлелдеді. :Р. Хилл

 АТФ молекуласын синтездеуге қатысатын, дән немесе түйіршік формалы органоид: митохондрия

 Ауаға ұшып шығатын организмдер:Аэробионттар

 Аутосомалы-доминантты тұқым қуалау типіне жататын ауру:полидактилия

 Аутосомды хромосомалардың 21 -жұбында артық бір хромосома болатын ауру: :Даун

 Ауызда ферменттердің әсерінен ыдырайды:көмірсу

 Ауыр металл ерітінділері тағам құрамына түсу жолы: топырақ-өсімдік-тағам-адам Аш ішекте қорытылмаған заттар...........өтеді: тоқ ішекке

 Ашық реңді, хош иісті гүлді өсімдіктердің тозаңдануы: бунақденелілер арқылы айқас тозаңданады.

 Ашық тұқымды өсімдіктердің жемістері: гүлдемейді, сондықтан жемістері жоқ

 Ашықтұқымды өсімдіктердің сүрегі: сүрек ағаш діңнің су өткізгіш бөлігі Ашытқы саңырауқұлағының ерекшелігін сипаттайтын ұғымдар: сүт- шарап, нан ашыту үшін пайдаланады: денесі бір жасушадан тұрады: қантты спирт псн С02 айналдырады: бүршіктену арқылы тез көбейеді:

 Аяқсыз қосмекенділер өкілі:Сақиналы кұртпошым

 Аяқсыз қосмекенділер: құртпошым

 Әйел организміне аналық жыныс гормондары әсер етеді: аналық тип бойынша калыптасуыиа

 Әр гектардан 174 центнер күріш алған Еңбек ері және Мемлекет сыйлығының иегері:Ы. Жақаев

 Әр түрдің нақты алып жатқан орнын анықтайтын критерий:экологиялық

 Әрі асқорыту,әрі тынысалу мүшесі: жұтқыншак

 Әскер құмырсқаның басы жұмысшы құмырскадан:Үлкен

 Бағалы нәруыздар кездесетін тағам: сүт

 Базедов ауруын емдеу тәсілі: хирургиялық жолмен бір бөлігін алу (Науқастарды қабылдауға дейін дәрігер мен медбике әңгімелесіп отырды. Медбике кеше суретшілердің көрмесіне барғандығын айтты. Ол ұялы телефоннан түсіріп алған суреттерін көрсетті. Сол суреттердің ішінен сұлулық беріп тұрған, көздері шығыңқы келген әдемі ханымның суреті қатты ұнағанын айтты. Суретке карап отырған дэрігер, ханымның базедов ауруымен ауырғанын, егер оны емдегенде, ол одан да сұлу болатынын айтты)

 Базедов ауруына сипаттама: көзі шарасынан шығып, бадырайып тұрады (Науқастарды қабылдауға дейін дәрігер мен медбике әңгімелесіп отырды. Медбике кеше суретшілердің көрмесіне барғандығын айтты. Ол ұялы телефоннан түсіріп алған суреттерін көрсетті. Сол суреттердің ішінен сұлулық беріп тұрған, көздері шығыңқы келген әдемі ханымның суреті қатты ұнағанын айтты. Суретке карап отырған дэрігер, ханымның базедов ауруымен ауырғанын, егер оны емдегенде, ол одан да сұлу болатынын айтты)

 Базедов ауруының басқаша аталуы: бадырақкөз (Науқастарды қабылдауға дейін дәрігер мен медбике әңгімелесіп отырды. Медбике кеше суретшілердің көрмесіне барғандығын айтты. Ол ұялы телефоннан түсіріп алған суреттерін көрсетті. Сол суреттердің ішінен сұлулық беріп тұрған, көздері шығыңқы келген әдемі ханымның суреті қатты ұнағанын айтты. Суретке карап отырған дэрігер, ханымның базедов ауруымен ауырғанын, егер оны емдегенде, ол одан да сұлу болатынын айтты)

 Базедов ауруының пайда болуына әсер ететін ішкі секреция безі: қалканша без (Науқастарды қабылдауға дейін дәрігер мен медбике әңгімелесіп отырды. Медбике кеше суретшілердің көрмесіне барғандығын айтты. Ол ұялы телефоннан түсіріп алған суреттерін көрсетті. Сол суреттердің ішінен сұлулық беріп тұрған, көздері шығыңқы келген әдемі ханымның суреті қатты ұнағанын айтты. Суретке карап отырған дэрігер, ханымның базедов ауруымен ауырғанын, егер оны емдегенде, ол одан да сұлу болатынын айтты)

 Бактериофаг денесінің бөліктері: өсінді:бас:кұйрық

 Бактерия жасушасы бөлінеді: 20-30 минут сайын

 Бактерия жасушасына енетін вирус: бактериофаг

 Бактерия пішіндерінің атауы:коккалар:спирилдер:бацилдар:вибриондар

 Бактериялар тудыратын аурулар:баспа : туберкулез : дизентерия : сальмонелла

 Бактериялардың ерекшеліктерін ашатын ұғымдарды анықтаңыз:Жас жасуша 20 минут сайын бөлініп тұрады:3 млрд жыл бұрын пайда болған:Көпшілігі гетеротрофты организмдер:Мағынасы грекше «бактерион» таяқша деген мағынаны береді

 Бактериялардың өсімдіктерді зақымдауы: бактериоз

 Бактерияның ерекшелігін ашатын ұғымдарды анықтаңыз:3 млрд жыл бұрын пайда болған

 Бақбақ өсімдігінің тұқымдасы:күрделі гүлділер

 Бақбақтың себетгүлінде орналасқан гүлдер:тілше

 Бақшада өсірілетін мәдени өсімдік. Жемісі - қабақ (тыквина). Қабақ жемісінің сырты қатты, шырынды, көптұқымды, жапырақтары ірі. Жемісінің ең ірілерінің салмағы 100 кг дейін жетеді, тағамдық, дэрілік малазықтық біржылдық шөптекті өсімдік. Бұл өсімдік: асқабақ..

 Бақшада өсірілетін мәдени өсімдік. Жемісі — қабақ (тықвина). Қабақ жсмісінің сырты қатты. шырынды, көптұқымды, жапырақтары ірі. Жемісінің ең ірілерінің салмағы 100 кг дейін жетеді, тағамдық, дэрілік малазықтық біржылдық шөптекті өсімдік. Бұл өсімдік : асқабақ

 Балаларда кездесетін, түнде зәр тоқтамайтын ауру:энурез

 Балдырларды зерттейтін ғылым:альгология

 Балдырларды зерттеумен шұғылданатын ботаника бөлімі: альгология

 Балық дернәсілі: Шабак

 Балықтардың бүйір сызығының қызметі:Кедергілерді сезу:Су ағысын сезу

 Балықтың тепе теңдігін сақтайтын жүзбеқанаттары:Көкірек, құрсақ

 Балықшылар ауруы: минамата ауруы.

 Балықшылар ауруына қандай ауыр металдардың әсері болуы мүмкін: тағам құрамында улы металсынап мөлшері көп.

 Балықшылар ауруынын себебі: тағам құрамында ауыр металдар ерітінділерінін болуы.

 Бамбуктың маңызы бар: кағаз өндіруге шикізат ретінде

 Бамбуктың маңызы бар :Кағаз өндіруге шикізат ретінде

 Басымдық қасиет көрсетіп, бірден жарыққа шығатын белгі:Доминантты

 Бауырдан бөлінген өт түседі: ұлтабарға

 Бауырдан бөлінетін сұйықтық: өт

 Бәсекелестік түрлері: репродуктивті: топикалық: түрішілік

 Беденің кұрғақ жемісі: бұршаққынша

 Бейтарап қарым-қатынас (нейтрализм) :бұғы мен тиін:ақкөбелек пен тиін

 Белгілердің тұқым куалау заңдылықтарын және олардың өзгергіштіктерін зерттейтін ғылым: генетика

 Берілген мәліметтердің ішіндегі дұрысы: Ең үлкен ұшатын құс-Африка дуадағы: Ұзақ жұмыртқа басатын кұс – альбатрос: Улылығы ең күшті бақа - кокои

 Беттің қозғалмайтын сүйегі: үстіңгі жақ

 Бидай масағын зақымдайтын паразит саңырауқұлақ:қастауыш

 Бидай мен қарабидайдың гүлшоғыры:күрделі масақ

 Бидай тұқымы:Дәнек

 Бидай, жүгері және арпаның жапырақ тақтасының пішіні:таспа тәрізді

 Бидайдан кейінгі екінші орын алатын өсімдік: күріш

 Биогенетикалық занды ашты:Ф.Мюллер мен Э.Геккель

 Биохимик Де Дюв лизосоманы ашқан жыл:1955 ж

 Бөгде заттарды қармап, ерітіп жіберуге қатысатын жасушалар:лейкоцит

 Бөлме өсімдіктерге:Алоэ, кактус, бегония, бальзамин

 Бөліп шығарушы ұлпа бөледі: :Қатты, сұйық заттарды

 Бөртпе сүзекті адамға таратушы паразит:Бит, бүрге

 Бриологияның негізін қалаған: И.Гедвиг

 Бронхылардың ерекшелігі:жіңішке бронхиолаларға айналады:. оң және сол жақ өкпеге кіреді: көп тармаққа бөлінеді

 Бунакденелілерді зиянкестерге қарсы қолдану қандай әдіс:биологиялық.

 Бунақденелілер арқылы айқас тозаңданатын өсімдіктер:алхоры

 Бунақденелілер арқылы тозаңданатын өсімдіктер:шие, алхоры, алма

 Бунақденелілер класы : жарғаққанаттылар отряды.

 Бунақденелілерді зиянкестерге қарсы қолдану қандай әдіс: биологиялық.

 Бунақденелілердің табиғи жауы: трихограмма.

 Бұл аурудың аты:Құрқұлак

 Бұл қорғаныш реакциясы, қауіппен күресуді жеделдетудің маңызды сигналы :Ауырсыну

 Бұл өсімдікті Оңтүстік Америка Чилиден алып келіп өсірген.Король жанындағы адамдар, олардың әйелдері, бұл өсімдіктің гүлін омырауларына , шаштарына сәндік үшін тағатын болған Алғаш бұл өсімдіктің жемістерін тамаққа пайдаланып,адамдар уланып калған Шаруалар өсімдікті өсіруден бас тартқан.Қазір бұл өсімдікті «екінші нан » деп атайды.Бұл тағамдық аса маңызы бар өсімдік:картоп

 Бұлшыетттің құрылымдық бірлігі:Ғ) миофибрилла

 Бұршақ тұқымдас азот жинағыш өсімдік: беде

 Бұршақ тұқымдастар топырақты немен байытады: азотпен.

 Бұршақ тұқымдасына жататын сәндік өсімдік:қараған

 Бұршақ тұқымдасының біріккен күлтесі:Қайықша

 Бүйректің ең қауіпті ауруы - бүйректің қабынуы:Нефрит

 Бүйректің құрылымдық және қызметтік бірлігі:нефрон

 Бүйректің қызметін реттеуге қатысатын гормон:Вазопрессин

 Бүйректің қыртысты заты:бүйрек денешігі

 Бүйректің орналасуы:бел омыртқаның екі жағы

 Бүйректің өте қауіпті ауруы:Нефрит

 Бүлдіргеннің тұқымдасы: раушангүл

 Бүрдің етті бөлігінен дәмді мармелад дайындалатын өсімдік: кәдімгі арша

 Бүркемелеу реңіне жатады: жасыл шөптегі жасыл шекшек

 Бүршіктің ішкі құрылысы:Бастапқы сабақ,бастапқы жапырақ,өсу нүктесі,қабық

 Білектегі сүйек: кәрі жілік

 Бір илеудегі құмырсқалар бір күнде қанша мың зиянкеспен қоректенеді:18.

 Бір оқушы «сүйек-күрделі тірі мүше» деп дәлелдеді, ал екіншісі теріске шығарды. Олардың пікірлерінің дұрыс немесе бұрыстығын анықтау: сүйек жасушалардан тұратындықтан, жасушалары үнемі бөлініп ұзарып өседі. : қанмен және жүйкемен қамтамасыз етілген

 Бір организм екінші есебінен тіршілік етіп, зиян келтіретін түрарлық қатынас :құрттың жапырақты кеміруі; арамсояудың сабақтағы қоректі сіңіруі: бауырда эхинококктың болуы: діңқұлақтың ағаш сабағында өсуі: масақтарда қаракүйе спорасының жетілуі: дернэсілдің ұлудың денесінде жетілуі

 Бір өркешті түйелер:Дромадер

 Бір тұкымды жеміс:алхоры

 Бір тұқымды асқабақ тұқымдас өсімдік: мексикалық қияр

 Бір тұқымды жеміс: алхоры

 Бір түрдегі даралардын сыртқы және ішкі белгілерінің ұқсастығын анықтайтын критерий: морфологиялық

 Бір түрдің зат алмасу, көбею, тітіркенгіштік, т.б .ұқсастығын сипаттайтын критерий: биохимиялық

 Бір ұялы, тұқым саны біреу немесе бірнешеу болатын құрғақ: бұршаққап

 Бір үйлі өсімдік: :жүгері

 Бір үйлі өсімдік: қарағай

 Біржасушалы балдырларға жатады:Хламидомонада, хлорелла, диатом

 Біржасушалы жасыл балдыр: хлорелла

 Біржасушалы саңыраукұлақ: ашытқы

 Бірлестіктер мен экожүйелер арасындағы қарым қатынастар жиынтығын зерттейді:Синэкология

 Бірүйлі, қылқаны төрт қырлы, жертағандап өсетін өсімдік:жатаған шырша

 Вакуольдің атқаратын қызметі:Жасуша қысымын реттейді, улы заттарды ыдыратады

 Ван-Гельмонттың қорытындысы:Өсімдіктер қоректі судан алады

 Вегетативті жүйке жүйесі бөлімдері:Симпатикалық жәнс парасимпатикалық

 Венаның қабырғасы:жұка

 Вестибула аппараты:Тепе теңдік мүшесі, сұйықтыққа толы

 Вильмат тәжірибесінің аталуы:клондау.

 Вирус тудыратын аурулар: сал ауруы:ұшық: тұмау

 Витаминнің физиологиялық рөлі:Тотығу - тотықсыздану реакциясының өтуі

 Гаттерия жыныстық жағьшан жетіледі:20 жылда

 Гемоглобин:Қанның қызыл жасушасы

 Гемофилия ауруын тасымалдаушы қыз бала дені cay балаға тұрмысқа шыққан. Олардан туылған ер балаларға аурудың берілу жағдайы:ұлдарының дені сауы да және ауруы да бар

 Гемофилия ауруының королева Виктория арқылы берілу себебі:Виктория гемофилиямен ауырмайды, бірақ ауру генін тасымалдаушы

 Гендердің ығуы құбылысын сипаттаған ғалымдар: Д.Д Ромашев, Н.П. Дубинин

 Гендік мутацияда: Нуклеотидтердің орналасу реті өзгереді

 Генеалогиялық әдіспен зерттесу:адамдағы белгілер касиеттер қабілет немесе аурулардың тұқым қуалауын анықтауға

 Генетика терминін 1906 жылы ғылымға енгізген ағылшын биологы: У. Бэтсон

 Генетика терминін ұсынған ғалым:У. Бэтсон

 Генотипі ааВВ болатын дарақтарда түзілетін гаметалар:аВ

 Гесперидий (померанец) тобына жататын өсімдік: Апельсин

 Гетерозиготалы қара тұқымды екі өсімдікті шағылыстырғанда, олардың ұрпақтарында қара және ақ тұқымды өсімдіктер болды. Ұрпақ генотипін анықтаңыз: 1:2:1

 Гомозиготалы организм:ААВВ

 Гомологты мүшелер:жарғанат пен көртышқанның алдыңғы аяқтары

 Гомологты хромсомаларда конъюгация процесі жүретін саты: зиготена

 Грек жаңғағы мен кокос пальмасының жемісі:сүйекті

 Гүл : түр өзгерген өркен

 Гүл бөлімдерінің сыртын қаптап тұрады:тостағанша

 Гүл кұрылысындағы 1,2 және 7 санда гүлдің қандай мүшелері орналасқанын көрсетіңіз: аталық тозаңқабы, жіпшесі, аналық жатыны.

 Гүлдері сағақсыз бекінеді:жай масақ

 Гүлді өсімдіктердегі қосарлы ұрықтану деген не?:екі аталық жасушаның бірі жұмыртқа жасушасымен,ал екінші үлкен орталық жасушасы мен қосылады. Гүлді өсімдіктердің жабықтұқымдылар деп аталу себебі: тұқымы жеміс ішінде дамиды.

 Гүлдің гүлсерігі:күлтесі мен тостағаншасы

 Гүлдің жеміс түзуге қатысатын негізгі бөлімі :аналық

 Гүлдің жіңішкерген жерін белгілсңіз: гүл сағағы

 Гүлдің көбеюге қатысатын бөлігі:Аналығы

 Гүлдің көбеюге қатысатын бөлігі:Аталығы

 Гүлдің құрылысы :гүл табаны , гүл сағағы, тостағанша жапырақша, күлте жапырақша, аталық, аналық

 Гүлсеріксіз гүлдер:Терек

 Гүлінің формуласы *Гс₃₊₃ А₃₊₃5Ж₍₃₎ болатын өсімдік: басты пияз

 Ғаламшарымыздың тазалаушысы деп аталатын бактерия түрі:шіріту

 Ғалымдардың зерттеуі бойынша құмырсқалардың денесі 20-дан астам амин қышқылынан,... минералдан тұрады. :80.

 Дайын органикалық затпен коректенетіндер: Гетеротрофтар: Саңырауқұлақ

 Дара жынысты паразитті кұрт: ішек сорғыш

 Даражарнақгы класына жататын тұкымдас; Астық

 Даражарнақты класының түрі:73 мың

 Даралардың бір ғана белгісінің бұрынғы қалыптасқан орташа денгейден ауытқуы байқалатын табиғи сұрыпталу түрі: қозғаушы

 Даралардың құрылым деңгейін төмендетіп,биологиялық регреске әкеледі:Дегенерация

 Дән тәрізді хроматофорлары жасуша қабықшасына жақын орналасатын балдыр: қоңыр балдыр

 Дәрілік жалбызтікен гүлдейтін айы:Қыркүйек

 Дегенерация кұбылысының сипаты: мүшелерінің жойылуы, қарапайымдалуы

 Дене пішіні созылыңқы, әрі кұйрығы айқын байқалатын космекенділер: сақиналы құртпошым: саламандра

 Дене, доға және өсінді бөлімдерінен тұратын сүйек: омыртқа

 Денедегі жаңарып бөлінбейтін жасушалар: Нейрондар

 Денесі жалпақ әрі үлкен , дене салмағының күші көбірек түсетін омыртқа жотасы бөлімі:Бел

 Денесінен жарық бөліп, түнге қарай теңізді нұрға бөлейтін жәндік :Түншырак

 Дені cay ересек адамның дене температурасы: +36,5°С,+36,9°С

 Дерма қабаты болатын дене бөлігі:тері

 ДНК үзінділерін біріктірген фермент: Лигаза

 Доғалы жүйкеленген жапырақ тән;інжугүл

 Доғалы жүйкелі жапырақ тақтасы бар өсімдік: жолжелкен

 Доминанты белгі: Жарыққа шығатын

 Дуадақ мекендейді: шөл, шөлейт далада

 Дуадақта не болмайды: құйымшақ безі

 Дуадақтық ең кішкентай түрі: безгелдек

 Дұрыс жыныс хромосомаларындағы осы ерекшеліктер:ер адамда ХҮ, әйелде XX

 Дыбыс сүйектері :Балғашық, төс, үзеңгі сүйектері

 Дінқұлақ зақымдайды: ағаш сабағын

 Егер өсімдікке фосфор жетіспесе,онда: жемістін түзілуі баяулайды Куықтың артына таман кіші жамбас қуысында орналасқан алмұрт пішінді бұлшықетті мүше: Жатыр

 Егер шешесінің қаны II топ. ал әкесінің қаны IV топ болса. балаларынын қан тобы қандай болады : II, IV. (1900 жылы Австрия патология маманы Карл Ландштейнер әрбір адамның күретамырынан инемен еппен бірнеше миллилитр қан алып. оны солғын сары түсті жартылай мөлдір қан сарсуы мен қызыл жасушаға боліп, бес адамның қан сарсуын өзара алмастырып тамызу арқылы және өзінің қызыл клетқасына тамызу арқылы қан сарсуы өз қызыл жасушасына тамызғанда ұйымайтындығын, ал басқа адамның қызыл клеткасына тамызғанда кейбірі ұйып, кейбірі ұйымайтындығын байқайды)

 Егістікте зиянды бунакденелердің сандарының артуының себебі:улы заттарға төзімділігін ұрпақтарына беруі

 Егістікте зиянды бунақденелердің табиғи жауларының жойылуы:инсектицидтің мөлшерін көп қабылдағаннан

 Егістіктегі зиянды бунақденелерден құтылудың негізгі жолы:жерді өңдеу

 Ежелгі тікенектілер калдықтары:мәрмәр

 Екі жапырақтан бір-біріне қарама-қарсы бекінетін: үйенкі

 Екі жасқа келгендегі бала тісінің саны: 20

 Екі үйлі қылқан жапырақты бұта:кәдімгі арша

 Екі үйлі өсімдік: қарасора

 Емшек сүтіндегі майды ыдыратады:химозин

 Ең ірі құрлық тасбақасы:Піл тасбақасы

 Ең ұсақ сүйектер ұсақ:Мойын сүйектері

 Ең үлкен ұшатын құс_______дуадағы: Африка

 Ең ірі веналық қантамыр:Жоғары қуысты вена

 Ерекше органикалық қышқыл бөліп шығаратын тамыр: емізік

 Ересек адамдарға тәулігіне 0,5кг кальций қажет болса, 1 кг кальций пайдалаиу керек, түзілген йондардың қанша % -ы ішек арқылы сіңеді: 50 . (Кальций адам ағзасындағы өте маңызды микроэлемент екендігін ғалымдардың соңғы зерттеулері дәлелдеді. Кальцийдің ағзада мөлшерден тыс аз болуы 150-ге жуық ауруларды тудырады Сондықтан, кальцийді профилактикалық қабылдау аурудың алдын алу болып есептеледі. Адам ағзасында 1000-1200 грамм кальций болады, соның 99 пайызы сүйекте, тіс кіреукесінде, ал 1%-ы ішкі жасушада, қан құрамында маңызды рөл атқарады)

 Ересек адамның жүрегінің салмағы: 250-300 г

 Ерте балалық шақ :1 -3 жас

 Ерте замандардан бері сақталып келе жатқан балықтардың көне өкілі: Латимерия

 Есту аймағы орналасады:Самай бөлігінде

 Есту мен тепе-теңдік мүшелері: шытырман

 Есту мүшелерінің бөлімдері:сыртқы, ортаңғы және ішкі құлақ

 Есту мүшесінің бөлімдері: 3

 Еті өте дәмді болғандықтан, оны кейде «патша балығы» деп атайтын балық: бахтах

 Жабайы итмұрыннан шығарылған іріктеме: раушан

 Жабық тұқымдылардың жер бетінде таралған саны:250 мың

 Жай шатырлы өсімдік: пияз

 Жақтаулы қақпақшалар арқылы қан:жүрекшелерден қарыншаларға өтеді

 Жалаң қызыл мия ауруға қарсы қолданылады :жөтелге

 Жалпақ құрттар:Сәулелі симметриялы, көпжасушалы омыртқалы жануарлар

 Жалпақ сүйек :жауырын

 Жалпақ сүйек: Жауырын сүйек

 Жалпақ сүйектерге жатады:Жауырын

 Жалпақ, пішіні үшбұрышты, арқаның жоғарғы бөлігі мен мойынның артқы жағына орналасқан бұлшықет:Трапеция пішінді бұлшықет

 Жалпы күрек тістердің саны: 8

 Жамбас қуысындағы алмұрт пішінді бұлшықетті мүше: жатыр

 Жамбас қуысындағы тік ішектің алдыңгы жағында орналаскан бұлшықетті мүше: Қуық

 Жамбас сүйегі өзі бірімен -бірі тұтасып кеткен сүйектерден тұрады:3 сүйек

 Жануар жасушасының сыртқы кабықшасында болады:гликокаликс

 Жануардын колайсыз температура жағдайында қысқы ұйқыға кетуі:анабиоз

 Жануарларды жүйелеудің реті дұрыс көрсетілген нұсқасы:түр- туыс- тұқымдас –отряд- класс-тип - дүние

 Жануарларды жүйелік топтарға жіктеген ғалым:К. Линней

 Жануарлардын қазба қалдықтарын зерттейтін ғылым: Палентология

 Жапонияда көкөніс рстіндс тамақка пайдаланатын балдыр:Порфира

 Жапырағы доға жүйкелі өсімдік: інжугүл

 Жапырағы қатар жүйкеленген өсімдік : бидай

 Жапырағы қатарласа жүйкеленетін өсімдік :жүгері

 Жапырағы мен бүршігі бар бұтақтанбаған жас сабақ:өркен

 Жапырағы мұртшаға айналған өсімдік: асбұршақ

 Жапырак тақтасының пішіні жебе тәрізді:Шырмауық

  Жапырақ бөлімдері:жапырақ тақтасы, жапырақ сағағы

 Жапырақ жасушаларының 2/3 бөлігі судан түратын мүк:Сфагнум

 Жапырақ жүйкесі атқаратын қызметі:жапыраққа беріктік, қаңқа қызметін атқарады

 Жапырақ сағағына ұқсаған гүлдің жіңішкерген жсрі: Гүл сағағы

 Жапырақ тақтасы қауырсын тәрізді бірнеше қайтара тілімденген: қырықжапырақ

 Жапырақ тақтасы тікенге айналғандар:Сарыағаш, кактус, кәріқыз

 Жапырақ шығармайтын көп жылдық жер асты өрксн:тамырсабақ

 Жапырақта түзілген органикалық заттарды басқа мүшелерге жеткізеді: сүзгілі түтік

 Жапырақтардың күзде сары, сары-қоңыр, қызыл болуы, :Хлорофилдердің ыдырауынан

 Жапырақтары мұртшаға айналған өсімдік:Асбұршақ

 Жапырақтың 2/3 бөлігін су жинайтын, өлі жасушалары бар өсімдік: сфагнум

 Жапырақтың қызметі: газ алмастырады

 Жапырақтың ішкі құрылыс қабаттары:Жанаспалы жасушалары, өң жасушалары, тыныс саңылауы

 Жарты ай пішінді бір-бірімен жанасқан екі жасуша: жанаспалы

 Жарық микроскопты ашқан ғалым:Роберт Гук

 Жарық пен дыбысқа жылдам реакция қамтамасыз ететін бөлімі: ортаңғы ми

 Жарық сәулесін өткізеді: қасаң қабық

 Жарық түскенде заттың түсін ажырататын рецептор: құтыша

 Жас сәби қандай ауруға шалдыққан: мешел

 Жас сәби қандай ауруға шалдыққан:мешел. (Дәрігердің қабылдауына 9 айлық сәбиі бар әйел келді. Дәрігер тексеру кезінде сәбидің қаңқасы дұрыс қалыптаспағанын, аяқ сүйектері қисайғанын және басының үлкендігін бірден байқады. Анасының айтуына қарағанда сәбидің тісінің түзілуі кешіккен, еңбегі кеш бітелген. Сәбидің қанын зерттеу кезінде қанында кальций фосфатының төмендеуі көрсетілген.)

 Жасанды тыныс алдыру кезінде көрсетілетін алғашқы көмек: бет орамал арқылы аузы мен мұрнына ауа үрлеу: жүрекке массаж жасау

 Жасөспірімдердің қарқынды жетілуі: Акселерация

 Жасуша қабықшасын түзуге қатысатын элемент: калий

 Жасуша қабықшасын түзуге қатысатын элемент:фосфор

 Жасуша құрамындағы органикалық заттар:Көмірсулар, липидтер, нәруыздар

 Жасушааралықтары кең, хлоропластары көп ұлпа: фотосинтездеуші

 Жасушада ион түрінде кездесетін элемент: натрий

 Жасушада ион түрінде кездесстін элемент: натрий

 Жасушадағы митохондрия органоидынын қызметі:АТФ- ты синтездейді

 Жасушалары бір-біріне тығыз жанасқан ұлпа: жабын ұлпа (өң)

 Жасушалары тығыз орналаспай арасында кеңістіктері бар жасуша:борпылдақ

 Жасушалары ірі, басқа балдырлармен бірігіп суға жасыл түс береді:спирогира

 Жасушаның бөлінуіне қажетті заттар күшті қарқынмен жинақталатын кезең: синтез алдындағы

 Жасушасыз тірлік құрылымы: Вирус

 Жасушасыз тірлік құрылымы:Анциттер

 Жасушасындағы цитоплазма бірнешеге бөлініп, әрқайсысынан талшықсыз споралар түзіп көбейетін балдыр:хлорелла

 Жасушасынын кор заты-май және қантты заттар болатын балдыр: қызыл балдыр

 Жасыл балдырды тап:улотрикс

 Жасыл балдырдың біржасушалы талшықты гүрі:Хламидомонада

 Жасыл балдырлардың хроматофорында фотосинтездің нәтижесінде түзіледі:Крахмал

 Жасыл мүк топыраққа бекінеді:ризоидпен

 Жасыл түсті, гүлдің сыртында бірікпеген жеке немесе біріккен жапырақшалар: тостағанша жапырақ

 Жасыл түсті, гүлдің сыртында бірікпеген жеке немесе біріккен жапырақшалардан тұратын гүл бөлігі:тостағанша

 Жеке гүлдері орталықтан таралатын сабаққа гүл сағақтары арқылы кезектесіп бекінетін гүлшоғыр түрі: шашақ

 Жеке организмдердің тіршілігін табиғи ортамен байланыстыра зерттейді:Аутэкология

 Желмен таралатын тұқымның ерекшелігі:майда, жеңіл, құрғак

 Желілердің тип тармағы:омыртқалылар:қабықтылар:бассүйексіздер

 Жемтамырлы өсімдік: сәбіз

 Жеміс серігі тұқымымен бірікпеген:тұқымша

 Жемістер салмағынын кемуі: фосфор жетіспегенде:

 Жемістер салмағының кемуі:фосфор жетіспегенде

 Жемістері көп сүйекті жинақталған жеміс:бүлдірген

 Жемісі нағыз жидекті өсімдік : итжүзім

 Жемісі нағыз жидекті өсімдік: итжүзім

 Жер асты, жер үсті мүшелері тегіс үстіп немесе қурап қалатын бір жылдық өсімдіктер:терофиттер

 Жер бетіндегі ең қомақты да салмақты ағаш:алып секвойядендрон

 Жер бетіңдегі ең қомақты да салмақты ағаш: алып секвойядендрон

 Жер тарихының алғашқы кезеңінде тек химиялық эволюция жүріп отырғандығы туралы болжам жасаған: А. И. Опарин

 Жерасты тамырсабағы жақсы дамыған жоғары сатыдағы споралы өсімдік:усасыр қырықжапырағы

 Жеуге жарамды саңырауқұлақты белгілеңіз:Түбіртек

 Жидек жемісті өсімдік: қызанақ

 Жидек тәрізді жемістері бар өсімдік:мандарин

 Жидекке ұқсас домалақ өсінділері бар балдыр:саргассум

 Жиекдуадақтын ерекшелігі жолақтың болуында: мойынында қара

 Жоғары сатыдағы саңырауқұлақтар: қозықұйрық: арышқұлақ:ак саңырауқұлақ

 Жолат пен жолбарыс денесіндегі жолақтар: бөлшектену реңі

 Жорғалаушылардың тынысалу мүшесі:Өкпе

 Жуан бұлшықет талшықтарын түзетін нәруыз:миозин

 Жұлын сұр затының алдынғы бөлігінде ориаласады :Атқарушы нейрондар

 Жұлынның қызметі:Рефлекстік

 Жұмыр құрттың сірқабығын тастауы:Түлеу

 Жұмыртка жасушасы дамиды:27-28 тәулікте

 Жұмыртқа жасуша мен спсерматозоидтың қосылуынан түзілетін ұрықтанған жасуша:Зигота

 Жұмыртқа жасушасы дамиды:27-28 тәулікте

 Жұмыртқа жасушасының дамуы: Овогенез

 Жұп қауырсынды күрделі жапырақ:асбұршак

 Жұп қауысынды күрделі жапырақ.асбұршақ

 Жұптұяқты, күйіс қайтармайтындар отрядына жатады:шошқа:бегемот

 Жүгерінің отаны:Орталық Америка

 Жүзім гүлшоғыры:күрделі шашақ

 Жүзім жемісінің аталуы. : :жидек.

 Жүзім жемісінің аталуы. :жидек.

 Жүзім жемісінің атауы:жидек

 Жүйке жасушасының ұзын өсіндісі:Аксон

 Жүйке жүйесі құрылысы :Ми, жұлын, жүйке, жүйкелер

 Жүйке ұлпасы нейрондарының қызметі: ақпаратты қабылдау, беру, сақтау

 Жүктілік мерзімі...тәулік:280

 Жүректің жиырылу ырғағын үдететін гормон:адреналин

 Жүректің үштен екі бөлігі орналасады: кеуденің сол жағында

 Жүректің ішкі қабаты:Эндокард

 Жылқының қараталақ ауруының қоздырғышы:Трипанасома

 Жыныс жасушаларындағы хромосомалар саны: 23

 Жыныс жасушаларының дамуы: гаметогенез

 Жік арқылы байланысқан сүйек: бассүйек

 Жіпше мен тозаңқаптан тұрады:аталық

 Зат алмасу, жүрек қантамырлар жүйесі, зәр шығару мен ұйқы қызметін реттейтін ми: аралық ми

 Зәр шығаратын түтік пен қуықтын қабынуы: цистит

 Зәрдің сарғыш түсті болуы неге байланысты: урохром пигментіне

 Зең саңыраукұлағы:аспергилл: пеницилл

 Зиготадағы хромосома саны : 46

 Зиян келтіретін бунақденелілерге қарсы пайдаланады :трихограмма:теленомус

 Зоология ғылымының құстарды зерттейтін саласы :Орнитология

 И.П.Мичурин жемісті дақылдарды сұрыптау жұмыстарын бастаған жылы:1874

 Иммундық жүйенің орталық мүшесі: айырша без

 Иммундық жүйенің орталық мүшесі:Кемік майы

 Иммунитеттің негізін салған ғалым:И. И. Мечников

 Иммунология ғылымының негізін салушы: И.И.Мечников

 Йод, спирт, сірке қышқылы, жасунық, агар-агар алынады :балдырлар

 Итмұрын гүлінің формуласы:Т5К5А∞Ж∞

 Иық белдеу сүйектері: бұғана, жауырын

 Иық белдеуін қозғалысқа келтіретін бұлшықет: дельта тәрізді

 Иық белдеуінің сүйектері : бұгана. жауырын

 Калий тыңайтқышы көп болады: күлде.

 Калий тыңайтқышы көп болады:күлде

 Кальцийдін алмасуын реттейтін гормон: параттормон.

 Кальцийдің алмасуын реттейтін без: қалқанша маңы безі.

 Кальцийдің жетіспеуінен пайда болатын ауру: остеопороз.

 Кальцийдің сіңуі үшін: D витаминi .

 Кариокинез: Ядроның бөлінуі

 Карт адамдарды зерттейтін ғылым:Геронтология

 Кәдімгі аршаның бүрі:бүржидек

 Кез-келген анализаторлар үш буыннан тұратынын дәлелдеген ғалым. И. Павлов

 Кеңсіріктің құрылысы:сілеймелі қабықшасы қантамырларына бай:иіс сезу жүйкелерінің ұштары бар:көптеген ұсақ бездері болады:қабырғалары эпителий ұлпасынан тұрады

 Кеуде қуысын түзетін сүйектер :Арқа омыртқасы, қабырға, төс

 Кеуде қуысын түзуші омырткалар : арқа омыртқаеы

 Кеуде қуысының қабырғасына жанаса орналасқан жұп серпінді, борпылдақ мүше: Өкпе

 Кеуде қуысының қабырғасына жанаса орналасқан серпінді, борпылдақ мүше: өкпе

 Клондау дегеніміз организмнің (сомалық) жасушасынан өзінің дәл көшірмесі болып шығатын ұрпак алу. Оны бірінші рет омыртқалы жануардан Долли койын клондау арқылы алды. Бул әдісте көбеюдін қолданылған түрі:ДНК көшірмесін көбейту арқылы жыныссыз жолмен. (Клондау дегеніміз организмнің (сомалық) жасушасынан өзінің дәл көшірмесі болып шыгатын ұрпақ алу. Қазіргі гендік инженерияның жетістіктерінін бірі клондау әдісінің ойлап табылуы. Жануарлармен жүргізген зертгеулерде клондау эдісінің берген нәтижесі: «Долли» қойының алынуы.

 Кол басы сүйектеріне жатады:білезік, алақан, саусақ сүйектері

 Колба (құтыша) тәрізді жасушалар: заттың түсін ажыратады

 Коңыр балдыр ұзындығы:20-30м

 Королева Викторияның арғы тегінің гемофилиямен ауыру ықтималдығы:королева Викторияның арғы тегі гемофилиямен ауырмаған

 Көбейе алмайтын аналық құмырсқалар:жұмысшы.

 Көз алмасының пішіні: шар

 Көз алмасының торлы қабықшасы: жарықты сезетін рецепторлар орналасады

 Көздің қосымша аппараттарына жатады: қабақ, кірпік

 Көздің қосымша бөлігі: көз жас бездері

 Көздің қосымша мүшесі :кірпік

 Көздің ішкі қабаты :Торлы қабықша

 Көкет бұлшықеттері:кеуде куысын үлкейтеді

 Көкнәр жемісі:Қауашақ

 Көкнәр тұқымдас улы өсімдік:үлкен сүйелшеп

 Көктемгі және жаздық өркені бар споралы өсімдік :қырықбуын

 Көктемгі жәнс жаздық өрксні бар споралы өсімдік:қырықбуын

 Көлденең жолақты бұлшық ет орналасқан:жүректе:каңқада

 Көлденең жолақты бұлшықет орналасқан:қанқада:жүректе

 Көмейге тән: сөйлеуге қатысады: тыныс алуға катысады:дыбыс сіңірлері орналасқан

 Көмейдің қызмет ерекшелігі :ауаны өткізеді :зиянды заттарға кедергі болады :дыбыс түзуге қатысады

 Көп бөлігі оң жақ қабырға астында орналасқан ең үлкен без. :бауыр.

 Көп сүйекті жинақталған жеміс: танқурайда

 Көп ұялы, көп тұқымды жеміс: Меңдуана

 Көпжасушалы балдырлардың денесі:таллом

 Көптеген улы заттарды тұтып, зиянсыздандыратын без: бауыр

 көпшілігі гетеротрофты организмдер:мағынасы- грекше «бактерион» таяқша сөзінін білдіреді:жас жасуша 20 минут сайын бөлінігі тұрады

 Көпіршік жүзім салқымына ұқсас: турбинария

 Көру аймағы орналасады:шүйдеде

 Көсек дегеніміз мақтаның: шала ашылған қауашағы

 Ксерофиттер:жусан:сексеуіл:теріскен

 Ксерофиттер:сексеуіл:теріскен:жусан

 Кұрамында резус-факторы болатын қан жасушасы:Эритроциттер

 Күлтесінің құрылысында өзгешелік болатын тұқымдас : бұршақ

 Күрделі биологиялық сүзгі: бүйрек

 Күрделі гүлшоғырлар типі:Күрделі масақ, күрделі қолшатыр, сыпыртқы, сырға

 Күрделі масақ гүлшоғыры бар өсімдік: Бидай

 Күрделігүл тұкымдасына жататын осімдіктердің ортақ белгілері: жемісі- айдарлы тұқымша, гүлшоғыры -себет, тостағанша болмайды, аналығы-біреу

 Күрделігүл тұқымдасына тән гүлшоғыр түрі:себетгүл

 Күрделігүлді тұқымдастарға жататын өсімдіктер:Қырмызыгүл, дәстүргүл, мыңжапырақ, ермен

 Күрделігүлділер тұқымдасының гүлшоғыры:себетгүл

 Кырық жапырактардын кауырсын тәрізді ірі жапырақтары: вайя

 Кысқа сүйек: Білезік

 Кіндік тамыр жүйесінде негізгі тамыр өте жақсы жетіледі : асбұршақ

 Кіндік тамырлы өсімдік : асбұршақ

 Кіріккен 5 тостағанша және 5 күлте жапырақшадан тұратын тұқымдас:алқа

 Кіріккен күлтелілерге жататын өсімдіктер :баклажан, қызанақ, бұрыш

 Кіріккен күлтелілерге жататын өсімдіктер: баклажан, қызанақ, бұрыш

 Қабақ дегеніміз .........тұқымдастарының жемісі:асқабақ

 Қабылдамау, қарсы тұру, ағзаның қорғану қабілеті: иммунитет

 Қағаз дайындауға пайдаланатын ашық тұқымды өсімдік: шырша

 Қағаз өндірісінде пайдаланылатын жасыл балдыр:кладофора

 Қағаз өндірісіндс пайдаланатын балдыр : кладофора

 Қағаз өндірісіне пайдаланылатын жасыл балдыр:Кладофора

 Қазақстанда қант қызылшасы мен кендірді биологиялық сұрыптау жағынан ғылыми тұрғыда сипаттаған алғашқы ғалым. :К.Мыңбаев

 Қазақстанда қырықжапырақтың Қызыл Кітапка енген түрі: Шолпаншаш сүмбілі

 Қазақстанның қызыл кітабына тіркелген құстар:Лашын :Бүркіт :Ақ дегелек:Қалбағай

 Қазіргі кезде көктем немесе жаз мезгілінде нөсер жаңбырлардан кейін өсімдіктердің жапырақтары сарғайып, бүрісіп, гүлдің мезгілінен бұрын төгіліп, жеміс салмай қурап калатын жағдайлар байқалады. Мүндай жагдайлардың орын алуына басты себептер: қышқыл жаңбырлар.................. Еуропада зиянды жануарлар ретінде қасқырларды жойып жіберген. Содан кейін елді мекендерде жұқпалы аурулар өршіп кеткен, соның нәтижесінде эколог ғалымдар қасқырлардың санын көбейтуге шешім қабылдаған.)

 Қазіргі кездегі ашық тұқымдылардың түр саны: 650-ге жуық

 Қайықша ішінде 1 аналық 10 аталық қоршап тұратын гүл тұқымдасы:бұршақ

 Қайықша ішінде 1 аналықты 10 аталық қоршап тұратын гүл тұқымдасы: бұршақ

 Қалқанша безі бөлетін гормон: тироксин (Науқастарды қабылдауға дейін дәрігер мен медбике әңгімелесіп отырды. Медбике кеше суретшілердің көрмесіне барғандығын айтты. Ол ұялы телефоннан түсіріп алған суреттерін көрсетті. Сол суреттердің ішінен сұлулық беріп тұрған, көздері шығыңқы келген әдемі ханымның суреті қатты ұнағанын айтты. Суретке карап отырған дэрігер, ханымның базедов ауруымен ауырғанын, егер оны емдегенде, ол одан да сұлу болатынын айтты)

 Қалпақшалы саңырауқұлақгардын ағаштар тамырымен селбесуі: микориза

 Қалыңдығы 4 мм-ге дейін болатын тері қабаты: эпидермис

 Қалыпты жағдайда 1 см³ шәуетте:60 млн сперматозоидтар

 Қалыпты жағдайда гемоглобин мөлшері:125-145

 Қамыс пен коға тұкымдарының таралу жолы:сумен

 Қан айналым жүйесінің орталық мүшесі:Жүрек

 Қан жататын ұлпа: дәнекер

 Қан кеткен адамға 0,9% NaCl ерітіндісін құяды, егер ерітіндінің құрамын төмен (0,25) немесе жоғары (2,0) өзгертсе : мембраналар жарылады, эритроциттер тіршілігін жояды. (1900 жылы Австрия патология маманы Карл Ландштейнер әрбір адамның күретамырынан инемен еппен бірнеше миллилитр қан алып. оны солғын сары түсті жартылай мөлдір қан сарсуы мен қызыл жасушаға боліп, бес адамның қан сарсуын өзара алмастырып тамызу арқылы және өзінің қызыл клетқасына тамызу арқылы қан сарсуы өз қызыл жасушасына тамызғанда ұйымайтындығын, ал басқа адамның қызыл клеткасына тамызғанда кейбірі ұйып, кейбірі ұйымайтындығын байқайды)

 Қан құрамындағы холестеринді азайту үшін медицинада қолданылатын өсімдік: баклажан

 Қан соратын сүліктің жұтқыншағына арнаулы бездерден бөлінетін ерекше зат:гирудин

 Қан сорғыш шыбын - цеценің тарататын ауруы: ұйқы. нагана

 Қан тарату жүйесі түзілетін ұрық жапырақшасы: мезодерма

 Қан тобы АВ белгісі : төртінші топ: (1900 жылы Австрия патология маманы Карл Ландштейнер әрбір адамның күретамырынан инемен еппен бірнеше миллилитр қан алып. оны солғын сары түсті жартылай мөлдір қан сарсуы мен қызыл жасушаға боліп, бес адамның қан сарсуын өзара алмастырып тамызу арқылы және өзінің қызыл клетқасына тамызу арқылы қан сарсуы өз қызыл жасушасына тамызғанда ұйымайтындығын, ал басқа адамның қызыл клеткасына тамызғанда кейбірі ұйып, кейбірі ұйымайтындығын байқайды)

 Қан ұйымайтын ауру:Гемофилия

 Қан ұюында маңызды рөл атқарады: тромбоциттер

 Қаназдықтың себебі темір мен В12 витаминіне байланысты, ал В12 құрамында болатын элемент:Кобальт

 Қанда эритроциттердің азайып, гемоглобиннің кемуінен болатын ауру: Қаназдық

 Қанқаның толық сүйекгену процесі аяқталады:20-25 жасқа дейін

 Қанның кұрамындағы плазманың мөлшері: 55%

 Қанның қантамырлардың бойымен тұйық түрде ағатынын ашты: У.Гарвей

 Қанның тұйық жүрек-қан тамырлары жүйесі бойынша үздіксіз қозғалуы:қанайналым

 Қанның ұюына қатысатын витамин: К

 Қантұрғын паразитін зерттеген ғалымдар:Г.Ф.Логинович:И. И.Мечников

 Қантышкак жұккан адам тэулігіне бөлетін цистаның саны: 300-600

 Қаны I топқа жататын адамдардың эритроциттерінде : агглютиноген болмайды. (1900 жылы Австрия патология маманы Карл Ландштейнер әрбір адамның күретамырынан инемен еппен бірнеше миллилитр қан алып. оны солғын сары түсті жартылай мөлдір қан сарсуы мен қызыл жасушаға боліп, бес адамның қан сарсуын өзара алмастырып тамызу арқылы және өзінің қызыл клетқасына тамызу арқылы қан сарсуы өз қызыл жасушасына тамызғанда ұйымайтындығын, ал басқа адамның қызыл клеткасына тамызғанда кейбірі ұйып, кейбірі ұйымайтындығын байқайды)

 Қаны II топқа жататын адамға топ қанын құяды : I – II. (1900 жылы Австрия патология маманы Карл Ландштейнер әрбір адамның күретамырынан инемен еппен бірнеше миллилитр қан алып. оны солғын сары түсті жартылай мөлдір қан сарсуы мен қызыл жасушаға боліп, бес адамның қан сарсуын өзара алмастырып тамызу арқылы және өзінің қызыл клетқасына тамызу арқылы қан сарсуы өз қызыл жасушасына тамызғанда ұйымайтындығын, ал басқа адамның қызыл клеткасына тамызғанда кейбірі ұйып, кейбірі ұйымайтындығын байқайды)

 Қаны ұйымайтын адамның қанындағы болмайтын нәруыз: Глобулин

 Қаңқа мен бұлшықет жатады: тірек-қимыл жүйесіне

 Қара тұқымнан өскен өсімдікті ақ тұқымды өсімдіктің тозаңы: тозаңдандырған. Олардың ұрпағының жартысы қара және ақ өсімдіктер шыққан. Ата-аналарынын генотипін анықтау керек:Аа х аа

 Қарағайдың бүрлерінің ерекшелігі: аналық, аталық бүрлері бір бұтақта болады

 Қарт адамдарды зерттейтін ғылым:Геронтология

 Қарын бездерінің секрециясын күшейтетін гормон : гастрин

 Қарын сөліндегі фермент: пепсин

 Қарын сөлінін құрамындағы нәруыздың ыдырауына әсер ететін фермент: пепсин

 Қарын сөлінің құрамын, реттелуін зерттеген ғалым: П. Павлов

 Қауырсын тэрізді торлы жүйкелену:Тал

 Қиыршық жасушалары бар ұлпа:тірек

 Қоза қауашақтарынан:таза мақта алуға болады

 Қозғалмайтын байланысқа түсетін сүйек: сегізкөз

 Қозғалмайтын сүйектер: бассүйек

 Қозғалмайтын сүйектер:ми сауыт сүйектері

 Қозғалмалы сүйек:кәрі жілік

 Қозуды орталық жүйке жүйесіне өткізеді:сезгіш нейрондар

 Қозуды шеткі мүшелерден орталық жүйке жүйесіне: сезгіш нейрон

 Қол сүйектері: токпан жілік, кәрі жілік

 Қол сүйектеріне жататындар: тоқпан жілік

 Қолайсыз жағдайда бактериялар : спора түзеді

 Қолсүйегі: кәрі жілік,тоқпан жілік

 Қоңыр балдыр ұзындығы:20-30м

 Қоңыр балдыр: ламинария

 Қоңыр балдыр: Саргассум

 Қоңыр балдырдың түрі: 905

 Қоңыр балдырлар теңіздің тереңдігінде өседі :60-100м

 Қор жинап, жуандап, түрін өзгертетін тамыр: жемтамыр

 Қорегін денеден тысқары жерде қорытатын жәндік:Өрмекші

 Қоректік заттарды сіңіру жүреді: аш ішек

 Қоректік тізбекті құраушылар: консумент: продуцент: редуцент:

 қоректік: трофикалық

 Қоршаған дүниеге үлкен қызығушылық пайда болатын кезең: мектепке дейінгі кезең

 Қоршаған ортаның химиялық ластануының кейбір түрлері казіргі кезде глобальды экологиялық проблемаларды туғызып отыр. Күннен жететін ультракүлгін сәулелердің қалыпты мөлшері жердегі тірі организмдер үшін пайдалы. Егер осы ультракүлгін сәулелердің мөлшері шекті деңгейден асып кетсе, жердегі тірі организмдерді қырып жібереді. Қазір Жерде ультракүлгін сәулелердің мөлшерінің артуы жоғарыдағыдай жайларды болдырып отыр.Онын себебі: озон қабатының жұқарып, тесіктер пайда болуынан ...............................

 Қос жарнақтылар тұқымдасының қор заттары жиналатын: тұқым жарнағы

 Қос жынысты өсімдіктің аты: мақта

 Қос мембраналы органоидтарға жатады:митохондрия, пластидтер

 Қос ұялы, тұқымдары пердеге бекінген өсімдік:Шомыр

 Қосжақтаулыларға тән белгілер: бақалшағы қос жақтаулы: тек тұлга мен аяқтан құралады: тілі және жұтқыншағы болмайды :

 Қосжарнақтылар класына жататын ертінгүлділердің жер жүзінде түрі бар:3500

 Қосжарнақтылар класына жатпайтын тұқымдас: лалагүл

 Қосжарнақтыларға жатады: күнбағыс

 Қосмекенділер класына қаіысы бар мәлімет:кеуде қуысы болмайды: ортанғы құлақта үзеңгі сүйегі бар ,сілекей бездер алғаш пайда болған: қазақстанда 12 түрі кездеседі

 Қосмекенділерде алғаш рет пайда болды:кіші қанайналым шеңбері

 Қосмекенділердің дәрнәсілдеріның тынысалу мүшесі.:желбезек.

 Қосмекенділердің терісі: жұқа,тегіс,безді

 Қотыр кене тарататын тері ауруы: қотыр

 Қуану мен ренжуды білдіретін бұлшықет:Мимикалық

 Қуықтын қабынуы :цистит

 Қуықтың артына таман кіші жамбас қуысында орналасқан алмұрт пішінді бұлшықетті мүше:Жатыр

 Қуықтың қабынуы:цистит

 Құлақ қалқаны сыртқы дыбыс жолымен жалғасады. Оның қызметі қандай?дыбысты қабылдауға бейімделген

 Құлқайыргүлділер тұқымдасына жататын, жылу сүйгіш өсімдік. Адамдар бұл өсімдікті өсірумен ерте кезден шамамен 3000 жылдан бері Орта Азия жерінде және Үндістан шұғылданып келді.Биіктігі 1,5-2 м жетеді,жемісі кауашак,ұрық шашатын тұқымы шит деп атадады.Күз мезгілінде ашылган немссе шала ашылған қауашағын көсек дейді Өнімін мата жасауда колданады, онын шитінен май алынады, техникалық мақсатқа пайдаланады.Бұл өсімдік:мақта

 Құлқайыргүлділер тұқымдасының гүлдері: қосжынысты, косгүлсерікті

 Құрамында резус-факторы болатын кан жасушасы:Эритроциттер

 Құрамында ұшқыш зат фитонцид болатын өсімдік: сарымсақ

 Құрсақта, білекте, мойында эпидермис қабатының калыңдығы: 0,02-0,05 мм

 Құрт тәрізді өсіндісі бар ішек: тоқ ішек

 Құртқашаш ғылыми атауы:Германдық құртқашаш

 Құрттың аралық иегі: Циклоп Құрттың таралған аймағы:Иран, Үндістан, Африка

 Құрылысы және атқаратын қызметі ұксас, бірақ шығу тегі әргүрлі мүшелер: аналогиялық

 Құрылысы мен қызметі жұлынға ұқсас ми бөлімі: сопақша ми

 Құрылысы мен шығу тегі әртүрлі, бірақ ұқсас қызмет атқарады:Аналогтық мүшелер

 Құстар класының қосалқы бөлімдеріне :Жіліншік:Тұмсықтарының мүйізді бөлігі :Саусақтарында мүйізді қабыршақтар :Қауырсындар

 Құстарда тістің қызметін атқарады:етті қарын

 Қызыл балдыр жасушасының қор заты: май және қантты затгар

 Қызыл балдырлардың көбею жолдары.өсімді, жыныссыз,жынысты

 Қызылша тамырының атауы: жемтамыр

 Қылқан жапырақты өсімдіктер деп аталу себебі: жапырақтары ине тәрізді жіңішке, ұшы үшкір болады

 Қынапты жапырақты өсімдік: Бидай

 Қыран құс : лашын: бүркіт

 Қыртысты және ми затынан тұратын мүше. :бүйрек

 Қырықбуын тәріздестерге тән сипаттама: жапырағы болмайды, фотосинтез жаздық өркендерінде жүреді

 Қырықбуынның.........дәрілік шикізат ретінде жинайды: жасыл сабақтарын

 Қырықбуынның.......дәрілік шикізат ретінде жинайды:жасыл сабақтарын

 Қырықжапырақтарда топтасып орналасқан спорангийлер: сорус

 Қырықжапырақтардың қауырсын тәрізді ірі жапырақтары: вайя

 Қырыққабат пен шомырдың жемісі:бұршаққын

 Қысқа сүйек: омыртқа

 Қысқа сүйектер:омыртқа

 Қысқа сүйектер:омыртқа, алақан, табан

 Қысқа сүйектер:Омыртқа, білезік, алақан

 Қысқа сүйектерге жатады : омыртқа

 Қысқарған өркенге жатады:гүл

 Қысқарған тамырсабақты өсімдік:Шыршай

 Лалагүл тұқымдасына жататын өсімдік: інжугүл

 Лалагүлділер тұқымдасына жататын өсімдіктер Лалагүлділердің шаруашылық және медициналық маңызы бар. Лапыз, тамырдәрі, қырлышөп дәрілік өсімдіктерге жатады. Сарымсақ, пияз тағамдық дәрілік және т.б. мақсаттарға қолданылады . Бұлардың кейбіреулері көпжылдық немесе екіжылдық шөптесін өсімдіктер. Осы өсімдіктер өзінен «фитонцид» деп аталатын зат бөледі Ол зиянды микроорганизмдерді. бактерияларды жояды. Сондықтан оны тұмау ауруларына іріңді жараларға қарсы қолданады. тағамға пайдаланады. Бұл өсімдіктер:сарымсақ, пияз

 Лапыздың басқа өсімдіктерден айырмашылығы:Көпжылдық, шөптекті. биіктігі 15см

 Лейкоциттер түзеді:Лимфа жүйесі

 Лейкоциттердің тез көбейіп, қан ағынын толтырып жіберуден пайда болады: Лейкемия

 Лейшманияға тән: жасуша паразиті: тері ауруын қоздырады: талшығымен қозғалады

 Лизосоманың қызметі: макромолекулаларды ыдырату

 Лимон қышқылы алынатын саныраукұлақ: аспергил

 Лимфа жүйесінің қызметі: биологиялық сүзгі

 Май алу үшін өсірілетін өсімдіктер:Күнбағыс, соя, қыша, рапс, зәйтүн

 Майда вакуольдердің құрамында илік заттары бар балдыр:ламинария

 Майда вакуольдердің құрамында илік заттары бар балдыр:ламинария

 Майлардың сіңуін тездететін витамин: А

 Майлы қосылыстар көп болатын қабат: гиподерма

 Мақсырдың жемісі: тұқымша

 Мақта өсімдігінде ауру туғызатын бактерия: гоммоз.

 Мақтаның тұқымдасы: құлқайыргүлділер

 Медициналық генетиканың негізінде хромосомалардың өзгеруіне байланысты болатын тұқым қуалайтын аурулар анықталды . Олар хромосомалық аурулар деп аталады. Мысалы, Клайнфельтер синдромымен ауыратын адамдардың кариотипі (44+ХХҮ=47) яғни ер адамның жыныс хромосомасында біреуі артық. Синдромы: жыныстық жстілмеген, ақыл есі кемң аяқ қолы шамадан тыс ұзын Шерешевский -Тернер ауруы тек әйелдерде ғана кездеседі ол аурудың синдромы (44+Х=45) мұндай әйелдердің бойы аласа, жыныстық жағынан жетілмеген , бедеу. Бірақ ақыл ойы дұрыс дамиды. Сол сиякты X хромосоманың қосылуына байланысты әйелдер арасында трисомия ауруы кездеседі. Жыныстық хромосомасы XXX жалпы саны 47. Ауруды «алып әйел» деп атайды. Даун синдромында кариотипінде 21 жұп хромосомалар жалпы саны 47 (47ХҮ немесс 47ХХ) болады Сурстте осы айтылған аурулардың бірін анықтаңыз:Клайнфелътер ауруы

 Мезодерма қабатынан түзіледі:Бұлшықет

 Мезодермадан түзілетін жүйе:қан тарату

 Мешел ауруынын туындауы: D витаминінін жетіспеуінсн

 Мешел ауруының негізгі белгісі: қанқасы дұрыс қалыптаспайды

 Мешел ауруының негізгі белгісі:қаңқасы дұрыс қалыптаспайды. (Дәрігердің қабылдауына 9 айлық сәбиі бар әйел келді. Дәрігер тексеру кезінде сәбидің қаңқасы дұрыс қалыптаспағанын, аяқ сүйектері қисайғанын және басының үлкендігін бірден байқады. Анасының айтуына қарағанда сәбидің тісінің түзілуі кешіккен, еңбегі кеш бітелген. Сәбидің қанын зерттеу кезінде қанында кальций фосфатының төмендеуі көрсетілген.)

 Мешел ауруының туындауы:D витаминінің жетіспеуінен. (Дәрігердің қабылдауына 9 айлық сәбиі бар әйел келді. Дәрігер тексеру кезінде сәбидің қаңқасы дұрыс қалыптаспағанын, аяқ сүйектері қисайғанын және басының үлкендігін бірден байқады. Анасының айтуына қарағанда сәбидің тісінің түзілуі кешіккен, еңбегі кеш бітелген. Сәбидің қанын зерттеу кезінде қанында кальций фосфатының төмендеуі көрсетілген.)

 Мешелді емдейтін витаминнің маңызы: кальцийды алмастырады

 Мешелді емдейтін витаминнің маңызы:кальцийды алмастырады. (Дәрігердің қабылдауына 9 айлық сәбиі бар әйел келді. Дәрігер тексеру кезінде сәбидің қаңқасы дұрыс қалыптаспағанын, аяқ сүйектері қисайғанын және басының үлкендігін бірден байқады. Анасының айтуына қарағанда сәбидің тісінің түзілуі кешіккен, еңбегі кеш бітелген. Сәбидің қанын зерттеу кезінде қанында кальций фосфатының төмендеуі көрсетілген.)

 Мешелдің алдын алу үшін: күн сәулесіне шынығу

 Мешелдің алдын алу үшінкүн сәулесіне шынығу. (Дәрігердің қабылдауына 9 айлық сәбиі бар әйел келді. Дәрігер тексеру кезінде сәбидің қаңқасы дұрыс қалыптаспағанын, аяқ сүйектері қисайғанын және басының үлкендігін бірден байқады. Анасының айтуына қарағанда сәбидің тісінің түзілуі кешіккен, еңбегі кеш бітелген. Сәбидің қанын зерттеу кезінде қанында кальций фосфатының төмендеуі көрсетілген.)

 Ми бөлімдерінің саны:5

 Ми мен жұлыннан шығатын жүйке жасушаларының ұзын өсінділерінің шоғырының атауы: жүйке түйіні

 Ми мен жұлынның ақ затын түзеді :аксон

 Микробтардың әсерінен тістің дентин затынын бұзылуынан болатын ауру: тісжегі (қариес)

 Микроскопиялық өте ұсақ, қабырғасы бір қабатты: қылтамыр

 Микроэволюциянын нәтижесінде түзіледі: түр

 Микроэволюцияның нәтижесі: түрдің түзілу

 Микроэволюцияның нәтижесі: түр түзілу

 Минамата шығанағы суында ластану: химиялық ластану. Митохондрияны «биобласт» деп атаған: Р.Альтман

 Митохондрияның негізгі қызметі: АТФ-ті синтездейді

 Мишықтың қызметі: қимылды үйлестіру. тепе-теңдікті сақтау

 Модификациялық өзгергіштік зерттеледі: статистикалық әдіспен

 Мойын омыртқалардың алдыңғы жағында орналасқан мүше: жұтқыншақ

 Мойынның алдыңғы жағында орналасқан іші қуыс шеміршекті мүше: көмей

 Морждар, құлақты және кәдімгі тюлендердің суға бейімделу мүшелерінін дамуын анықтайтын эволюциялық зандылық: параллелизм

 Мутация теориясын ұсынған ғалым: Х.Де.Фриз

 Мутация ұғымын қалыптастырды: Де Фриз

 Мүктәріздес өсімдік: сфагнум

 Мүктерде тамырдың қызметін атқарады:ризоид

 Мүктерді зерттейтін ғылым саласы: бриология

 Мүшелердің түзілуі: органогенез

 Мына суреттегі көрсетілген ауруды анықтаңыз: : Шерешевский Тернер ауруы

 Нарғызгүлдің тамыры: Түйнекті тамыр

 Нарғызгүлдің тамыры:түйнек

 Науқастың сүйектерінің сынғыш болу себебі: сүйек құрамында минералды бейорганикалық заттардың мөлшері көп

 Нәрестелік кезең:тынысалу, ему, көзді жыпылықтату рефлекстері қалыптасады

 Нәруыздар биосинтезін іске асыратын органоид:рибосома

 Нәруыздың ыдырауы басталады:Асқазанда

 Негізгі тамырдан жан-жаққа таралатын тамырдың түрі:Жанама тамыр

 Нұрлы қабықшаның дәл ортасындағы тесік: Көз қарашығы

 Объектив:Заттың көрінетін жағы

 Оған «Күн гүлі» деген поэзиялық атау берген. Еуропалықтар бұл өсімдікті -Мексикадан алып келген Алғаш бұл өсімдікті сәндік үшін өсіретін болған, ал бұл бағалы техникалық өсімдік . Оның тұқымынан 50-55%-ға дейін май алынады. Күрделігүлділер тұқымдасына жатады.. Техникалық маңызы бар бұл өсімдік:күнбағыс

 Омыртқа жотасы бөлімдерінің саны 5

 Омыртқа жотасының қисаюы: сколиоз

 Омыртқа жотасының өзегінде орналасады: жұлын

 Омыртқа жотасының өзегінде орналасады: жұлын

 Омыртқа иіріледі:4 жерден

 Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың эмбриондық дамуын зерттеді: Г.Шмидт

 Оң жақ жүрекше мен оң жақ қарыншаның арасында орналасқан қақпақша:Үш жақтаулы

 Оң жақ жүрекше мен оң жақ қарыншасының арасындағы қақпақша:үш жақтаулы

 Оптимум: организмге әсер етуші қолайлы фактор: экологиялық фактордың қолайлысы

 Орамжапырақ тұқымдасының майлы өсімдік түрі: арыш

 Орамжапырақгүлділер тұқымдасы гүлінің формуласы:Г₂₊₂К₄А₂₊₄ Ж₍₂₎

 Организм кұрылысынын қарапайымдануы:Дегенерация

 Организмдегі газ алмасу дегеніміз: оттегінің сіңіріліп. көмірқышқыл газының шығарылуы: тыныс алу: көмірқышқыл газының шығарылуы:

 Организмдердің мінез-қылығының айырмашылығын анықтайтын критерий:этологиялық

 Организмді уландырып, зиян келтіреді: күйе: улы газ: никотин:

 Организмнің құрылысы мен қызметінің күрделенуі:Ароморфоз

 Организмнің ішкі ортасы:Қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы

 Орталық жасуша екінші аталық жасушасымен қосылып.............түзеді: эндосперм

 Орталық жасуша екінші аталық жыныс жасушасымен косылып _______түзеді: эндосперм

 Орталық жүйке жүйесі: ми мен жұлын

 Орталық жүйке жүйесінен тыс нейрон денелерінің шоғырлануы: жүйке түйіндері

 Орталық негізгі сабағы жуан және жамылғы орама жапырақшалары бар өсімдік: жүгері

 Ортанғы мидың атқаратын қызметі: теріде пигменттің түзілуін реттейді

 Ортаңғы құлаққа жатады: дыбыс сүйекшелер

 Ортаңғы құлақтағы сүйекшелердің саны:3

 Ортаңғы мидың алдыңғы жағында орналасады:аралық ми

 Ортаңғы мидың атқаратын қызметі: теріде пигменттің түзілуін реттейді

 Отаны Оңтүстік Америка. Жергілікті үндістер мәдени түрде өсіретін болған. Бұл өсімдіктің қазіргі атауы итальян тілінде «помо доро» , «алтын алма» деген мағына береді.Күнделікті тағамға қосылатын дәрімендерге бай, маңызды көкөністердің бірі:қызанақ

 Өгейшөптің құрылысы: Тамырсабақты, көпжылдық, шөптекті өсімдік

 Өзеншаянының күрделі көзі:саны бірнеше мыңға жетеді:көздер жинақтап көреді:көптеген көзшелерден тұрады

 өкпе

 Өкпе қақпасы арқылы өтеді, :Жүйке :бронхы:артерия

 Өкпедегі газалмасу дегеніміз:О2 пен СО2 газдары айырмашылығына негіздеген

 Өкпенің сыртын қаптайтын қабықша:плевра

 Өкпенің тіршілік сыйымдылығы: 3500 мл

 Өкпенің тіршілік сыйымдылығын өлшейтін құрал. :спирометр.

 Өңешті астарлап жатқан сілемейлі қабықшасы:көп қабатты эпителий ұлпасынан

 Өркендері жер бетіне төселіп өсетін көп жылдық өсімдіктер: хамефиттер

 Өркеннің құрылысы:Сабақ, буын, буын аралық, жапырақ қолтығы

 Өркеннің негізгі орталық тірек бөлімі : сабақ

 Өрмекші тәріздестердің өкілі: Шаршылы өрмекші: Кене

 Өрмекшілер тыныс алады: демтүтік, ауа қапшығы: ауа қапшығы арқылы: демтүтік

 Өрмекшілердін тыныс алу: демтүтік, өкпе қапшығы

 Өсу бөлімінен кейін орналасқан, қалың түктері бар бөлім:copy

 Өсімдік жасуша мембранасының қызметі: қорғаныш

 Өсімдік жасушасы мембранасы тұрады:Нәруызды липидты

 Өсімдікке азоттың жетіспеуі: жапырағы бозарады

 Өсімдіктер мен жануарлар жасушасының цитоплазмамен тікелей байланысқан ішкі қабаты: плазмалемма

 Өсімдіктер мен жануарлар жасушасының цитоплазмамен тікелей байланысқан ішкі қабаты: плазмалемма

 Өсімдіктерге жасыл түс беретін пигмент:Хлорофилл

 Өсімдіктерден басқа фотосинтез процесін жүргізетін ағзалар:хемобактериялар

 Өсімдіктердің кез келген мүшесінің әр жерінен дамитын бүршік:Қосалқы

 Өсімдіктің жер асты мүшесі:Тамыр

 Өт қабының өзегі ашылады: ұлтабарға

 Өт түзетін мүше:Бауыр

 Өте ертедегі құс:археоптерикс

 Пайдалы бунақдене: шаншар.

 Паразит саңырауқұлақ: :Діңқұлақ

 Паразит саңырауқұлақ:Қаракүйе

 Паразит саңырауқұлақтар: :Ақұнтақ:Қаракүйе:Тат:Қастауыш

 Парасимпатикалық бөлім іс-әрекеті: жылу беруді төмендетеді

 Парасимпатикалық жүйке жүйесінің қызметі:қуықтың бұлшық ет тонусын жоғарылатады

 Пепсиннің әсерінен нәруыздар ыдырайды: қарында

 Плазмадағы қанның ұюына қатысатын нәруыз: фибриноген

 Плазмогендердің өзгеруіне байланысты өзгергіштік:Цитоплазмалық

 Плаунның медицинадағы маңызы:өтті тазартады

 Раушангүл тұқымдасы гүлінің формуласы :Т(5)К5А∞Ж∞

 Редуценттерге жататын ағзалар: саныраукұлақтар : бактериялар

 Резус – фактор :Ерекше нәруыздық зат

 Рецессивті гомозиготалы генотип:вв

 Рибосоманың атқаратьш негізгі қызметі: Нәруыз молекуласын синтездеу

 Риф түзілу теориясын ашқан ғалым: :Ч. Дарвин

 Ромбы тәрізді бұлшықет кездеседі: арқа

 С витамині жылдын қай мезгілінде жеткіліксіз:Қыста және көктемде

 С витамині үлессалмағы жоғары жеміс:Киви

 С витаминін:Аскорбин қышқылы

 Сабағы 4 қырлы, жапырақтары қарама қарсы, күлтесі қос ерін тәрізді бірігіп кеткен тұқымдас:Ерінгүлділер

 Сабағы түп жағынан қурап, шымтезек түзетін мүк: сфагнум

 Сабақ пен тамырдың ұшындағы ұлпа :түзуші

 Сабақтың сояуға айналу себебі:Қолайсыз жағдайға бейімделу

 Сазанға тән ерекшелік:Миы жақсы дамыған:Торсылдағы болады:Қуық бар

 Саңырауқұлақгарда, көк жасыл балдырларда, бактерияларда болмайтын органоид:Пластидтер

 Саңырауқұлақтарды зерттейді :Микология

 Саңырауқұлақтардың жануарға тән касиеттсрі: дайын ағзалық затпен қоректенетін - гетеротрофтылар: жасушасынын қабығы нәруызды - хитинді: жасушадағы қор заты - гликогеннен тұрады

 Саңырауқұлақтың көбеюі: спора арқылы: жынысты жолмен: жыныссыз жолмен:

 Сау адамның гемоглобинінің құрамындағы амин қышқылының тізбегінде алтыншы орында «глутамин қышқылы» , ал ауру адамда:Валин

 Сәуленің торлы кабықка жетпей қиылысуынан пайда болатын көз ауруы: сығырлық

 Сәуленің торлы қабықтың сыртында қиылысуынан пайда болатын ауруы: қырақтылық

 Себет гүлшоғырында әртүрлі гүлдері бар тұқымдас: күрделігүлділер

 Сезім мүшелері пайда болатын ұрық жапырақшасы: эктодерма

 Сенсорлық-сезімтал аймақтар орналасқан ми бөлімі:алдыңғы ми

 Симбиоз: актиниянын шаянды қорғауы: саңырауқұлактың ағаш тамырында өсуі: балдыр мен санырауқұлақтың бірігуі

 Симпатикалық бөлімнің іс-әрекеті: қан тамырларын тарылтады

 Симпатикалық жүйке жүйесінің қызметі :Көз қарашығының ұлғаюы

 Сиыр цепені мен бауырсорғышта асқорыту мен сезім мүшелерінің жойылуы:дегенерация

 Соңғы өнімдерді шығаруға қатыспайды:Жүрек

 Сопақша ми мен ортаңғы миды байланыстырады:Ми көпірі

 Сопащпа ми мен ортаңғы миды байланыстырушы:ми көпірі

 Сорус дегеніміз: спорангийлер жиынтыгы

 Спирогира хроматофорының пішіні:таспа тәрізді

 Спирт, карбол қышқылы, балауыз, парафин шикізаттар алынады:мүктер

 Спорангийлердің жиынтығы: сорус

 Су жағалауы мен батпақты жерлерде тіршілік ететін құстар: қаздар: бірқазандар: қоқиқаздар

 Су мен онда еріген қоректік заттарды тамырдан өсімдіктін жер үсті мүшелеріне өткізеді: өткізу бөлімі

 Суды және суда еріген коректік заггарды тамырдан өсімдіктің мүшелеріне тасымалдайтын бөлігі:Өткізу бөлімі

 Судың сіңірілу мөлшері тұқымның........байланысты: сыртындағы қабығына

 Суретте көрсетілген жапырақтардың түрлерікүрделі жапырақтар

 Суретте 1,2, 3 санымен берілген аналық жатынның бөлімдерін көрсетіңізаналық аузы, мойны, жатыны.

 Суретте жапырақтың сабаққа орналасуының түрі:Топталып орналасу

 Суреттегі адам қандай аурумен ауырғанын анықтаңызтрисомия ауруы

 Суреттегі жапырақ жүйкеленуінің түрін атаңыз: қауырсын тәрізді, торлы жүйкелену

 Сутүтікшелі жүйе кызметі:козғалыс

 Суыртқыны зерттеген ғалым:А. П.Федченко

 Суыртқының тері астында дамуы адамды қажытады, бұл ауруды...........деп атайды:.Дракунлез

 Сұңғыла өсімдігінің тамыры өзгерген:Емізік тамырға

 Сүйек қабы арқылы сүйектер : жуандап өседі

 Сүйек құрамындағы ағзалық зат ақуыз:оссеин

 Сүйекке серпімді, иілгіштік касиет береді: оссеин

 Сүйекке серпінді, иілгіштік қасиет беретін нәруыз:Оссеин

 Сүйектер пішіні мөлшеріне байланысты : 3 топқа бөлінеді

 Сүйектердің козғалмалы байланысатын жері: буын

 Сүйекті балықтарға тән: торсылдағы болады

 Сүйектің құрамындағы нәруыз:оссеин

 Сүйектің ұзарып, жуандап өсуі... ұлпасы жасушаларының бөлінуіне байланысты:шеміршек, дәнекер

 Сүрегін химиялық жолмен өңдеп, жібек жіп тәрізді жасанды талшық алынатын ашықтұқымды өсімдік: қарағай

 Сүткоректілердің мойын омыртқасы: 7

 Сүтқоректілердің кеуде қуысы мен құрсақ қуыстарын бөліп тұратын мүше: көкет (диафрагма)

 Сфагнум мүгінің ақ түсті болуы: өлі жасушаларының іші ауаға толы болуынан

 Сцифойдтардың маржандардан ерекшелігі: теңіздегі дыбыс тербелісін сезгіштігі анықталған: пішіні қолшатырға ұқсас, суда еркін жүзеді

 Сырға гүлшоғырына жататын өсімдік: қайың

 Сыртқы және ішкі тітіркенуді қабылдап талдайтын сезім жиынтығы :анализатор

 Сыртқы және ішкі тітіркенуді қабылдап талдайтын сезімтал жүйкелер жиынтығы:анализатор

 Сыртқы кұлақ бөлігі: дыбыс жолы

 Сыртқы құлаққа жатады:Құлақ қалқаны

 Сыртқы орта жағдайларының әсерінен организм фенотипінің өзгеруі: модификациялық өзгергіштік

 Сыртқы орта факторларының әсерінен аллельдердің патологиялық көріністер беруін экогенетикалық реакциялар немесе экогенетикалық аурулар деп атайды. Егер ағзада кадмий элементі мөлшері көп болса қатерлі жаңа түзілістер, өткір және созылмалы респираторлық аурулар, бүйрек дисфункциясы, апатия, бүйректің зақымдануы, сүйектің жұмсаруы, кейде өлімге әкеледі. «Кадмий ауруы» немесе «итай-итай ауруы» - гипертония, жүректің ишемиялық ауруы, бүйрек жеткіліксіздігі. Ағзада кадмий элементі мөлшері көбеюінен болатын ауру: итай-итай ауруы..............

 Сыртқы тыныс алу дегеніміз : өкпедс оттегі мен көмірқышқыл газының алмасуы: өкпедегі газ алмасудың диффузиялануы:

 Сілекей кұрамындағы судың мөлшері:90-99,5%

 Сілекей құрамында зиянсыздандыратын қасиеті бар нәруызды зат, :лизоцим

 Сілекей құрамындағы судың мөлшері:90-99,5%

 Табақша тәріздестер: цианеа

 Талшықты. біржасушалы жәндік: Эвглена

 Тамақтың қоймалжың сұйық ботқасын асқазаннан ішке өтуін реттейді :сфинктер

 Тамыр бөліміне жатпайтын:Тамыр оймакшасы

 Тамыр оймақшасының қызметі: Нәзік жасушаларды қорғайды

 Тамыр түкшелері арқылы бос азотты сіңіретін тұқымдас :бұршақ

 Тамыраяқты қарапайымдылар: бақалшақты амеба

 Тамырды қорғайтын бөлім:Тамыр оймақшасы

 Тамырдың жас жасушалары бөлінбейтін бөлім:өсу бөлімі

 Тамырдың қарқынды өсу мезгілі.көктемде.

 Тамырдың қызметі: суды және онда еріген тұздарды сабаққа өткізеді

 Тамырлы қабақтың алдыңғы жағы: нұрлы қабық

 Тамырсабақты өсімдік:бидайық

 Тас көмір түзілуіне себепші болады:қырықжапырақты

 Таспа пішінді хроматофоры оралма тәрізді жасыл балдыр:Спирогира

 Таяқша пішінді бактериялар:Бацилдар

 Тәжірибе кезінде сүйекті күйдіргенде сүйектін бастапқы пішіні сақталды да қарайды, бірақ қолмен ұстағанда сүйек бірден уатылып кетті. Сүйектің бірден уатылып кету себебі: сүйек кұрамындағы тек бейорганикалық заттар ғана сақталып қалды.

 Тәулігіне адамға 1,5-2,5л ......кажет: су

 Тек күлте жапырақшалары бар өсімдік: қызғалдақ

 Теңіз жұлдызы:тікенектілер типі

 Теніз жұлдызына тән құбылыс:регенерация

 Тенізде толқыннын әсерінен жағаға шығып қалған балдырлар қолданылады: Тынайытқыш есебіндс

 Тең споралы, тармақталған сабағы жерге төселетін өсімдік:шоқпарбас плаун

 Терек тұқымы таралады:жел арқылы

 Тері ауруларын емдейтін дәрігер: Дерматолог

 Тері күйгенде көрсетілетін алғашқы жәрдем : салқын сумен шайып, марганцовканың әлсіз ерітіндісімен сүрту керек

 Теріде болатын ерекше заттардан күннің ультракүлгін сәулелерінің әсерінен түзілетін витамин: D

 Теріде қышыма қотыр ауруын тудырады: Кене

 Терінің дерма қабаты............ұлпасынан тұрады. :дәнекер

 Терінің сырткы қабаты: эпидермис

 Тиса қылқанының тіршілік ету ұзақтығы: 6-10 жыл

 Тоқ ішекте:ферменттер аз болады, бактериялар көп болады

 Тоқ ішектін ұзындығы: І,5-2м

 Толарсақтағы ең ірі сүйек: өкше

 Топырақ микрофаунасының өкілдері:жалғанаяқтылар: талшықтылар: кірпікшелілер

 Топырақта азот жеткіліксіз болганда: өсімдік баяу өсіп, ағаштардың жанама бұтақтары дамымайды. Топырақта азот жеткіліксіз болғанда:өсімдік баяу өсіп, ағаштардың жанама бұтақтары дамымайды

 Торсылдағы бар балық: Сазан

 Тостағаншаның атқаратын қызметі: Гүлдің ішкі бөліктерін қорғайды

 Төмендегі суреттен баланың хромосома санының өзгеруіне қарап ауруын анықтаңыз: Даун ауруы

 Төмендегі сызбанұсқа арқылы королева Викторияның қандай жынысты ұрпақтарында таралғанын анықтаңыз:ұлы Леопольдта және барлық ер жынысты ұрпақтарында

 Төртінші аптада ұрықтың ұзындығы:3 мм

 Тропиктерде өмір сүретін құмырсқалар:илеу салмайды.

 Туыстар, тұқымдастар жәнс басқа да жоғарғы санаттардың түзілу үрдісі:макроэволюция

 Тұқы тұқымдасынын өкілдері:Табан:Мөңке :Тұқы: Сазан

 Тұқым қуалаушылықтың заңдылықтарын зерттеген кезде Г.Мендель қандай тәсіл қолданды: гибридологиялық

 Тұқымбүршігі аналық жатынының ішінде түзіледі: жабықтұкымдыларда

 Тұқымдары жел арқылы таралатын өсімдік :Терек

 Тұқымшаның дәнектен айырмашылығы: жеміс серігі тұқымымен бірікпеген

 Тұқымымен көбейеді, бірақ жеміс түзбейтін өсімдіктер : ашықтұқымды

 Тұқымынан 25-30 % тағамдық май алынатын өсімдік : қауын

 Тұлға қаңкасы неден тұрады: омыртқа жотасы, қабырға, төс сүйегі

 Тұяқты жануарлардың тарихын зерттеген ғалым :В.О.Ковалевский

 Түбіртектің жалған түбіртектен айырмасы: түбіртектің белдеушесі бар

 Түйе - сүткоректілер класы,…..отрядына жатады:көнтабандылар

 Түйе шөл жануары, оның ұзақ уакыт шөлге шыдауы өркешіне байланысты: өркештегі май суға айналады

 Түйнек тамырдан жемтамырдың айырмашылығы: негізгі тамырға қор заты жиналады

 Түйнек тамырдан жемтамырдың айырмашылығы: негізгі тамырға қор заты жиналады

 Түйнектамырлар өсімдікке керек:Қыстап шығу үшін, жыныссыз көбею үшін

 Түр критерийлерінің бағыттары: морфология, физиология, генетика, экология

 Түрдің қалыптасуына әкелетін үрдіс:Микроэволюция

 Түрдің таралу аймағын (ареал) анықтайтын критерий:географиялык

 Түрін өзгерткен шырынды, қысқарған жер асты өркен: пиязшық

 Тығыз мүйізді түзіліс: тырнақ

 Тыныс алу жүйесінің мүшелеріне жатады: мұрын қуысы, көмекей, өкпе

 Тыныс алу мүшелері: Ауатамыр: аңқа: Кеңірдек: Көмей:өкпе

 Тыныс алу мүшелеріне жатады: мұрын қуысы, аңқа, көмей: кеңірдек, ауатамырлар:

 Тыныс алу, тыныс шығару орталығы орналасады:Сопақша мида

 Тыныс алудың гуморалды реттелуі:миға ағатын қандағы көмірқышқыл газы концентрациясының артуы тыныс орталығын қоздырады:адреналин және тироксин гормондары тыныс орталығының іс әрекетіне гуморальды әсер етеді

 Тыныс алудың гуморальдық реттелуі: адреналин және тироксин гормондары :миға ағатын кандағы көміркышкыл газы концентрациясының артуы тыныс орталығын коздырады

 Тыныс алудың гуморальдық реттелуі:адреналин және тироксин гормондары тыныс орталығының іс әрекетіне гуморальды әсер етеді:миға ағатын қандағы көмірқышқыл газы концентрациясының артуы тыныс орталығын қоздырады

 Тыныс алудың маңызы:газ алмасу қызметін атқарады:организм оттегін кабылдап, көмірқышқыл гати сырты ортаға шығарады

 Тыныштық күйінде адам тыныс алғанда шамамен жұтылатын ауа мөлшері: 500мл

 Тізе буынын жазатын бұлшықет: санның төрт басты бұлшықеті

 Тіл ұшының сезетін дәмі: тәттіні

 Тілдің артқы бөлігі сезеді: ашыны

 Тілдің ұшы сезеді: тәттіні

 Тірек-қимыл жүйесін құрайды: қаңқа және бұлшықет

 Тірек-қимыл жүйесін құрайтын ұлпа:шеміршекті ұлпа

 Тірек-қимыл жүйесіне жатады: бұлшықеттер

 Тіршілігі сумен байланысты сүтқоректі өкілі:Жұпартышқан :

 Тірі табиғаттың тарихи дамуы :Эволюция

 Тіс сауытының сыртын қаптайтын зат:Кіреуке (эмаль)

 Тістің өте тығыз сүйекті ұлпасы:Дентин

 Уақыттың қысқа мерзімінде өтетін эволюциялық өзгерістер:Микроэволюция

 Уланудын белгілері: іш өту

 Ұзақ уақыт аралығында популяцияларда қалыптасқан белгілердің орташа көрсеткіштерін сақтап қалуға бағытталған табиғи сұрыпталу түрі: тұрақтандырушы

 Ұзақ уақыт күш түсуден, дұрыс жарықтандырылмаудан дамиды:сығырлық

 Ұзын сүйектер:Кәрі жілік

 Ұзын сүйектердің жілік майы толтырып тұратын ортаңғы бөлігі қуыс болғандықтан:түтікті сүйектер

 Ұзындығы 25см, іші қуыс бұлшықетгі асқорыту мүше:Өңеш

 Ұрықта қалыптасатын, өркеннің барлық мүшелері түзілетін бүршік:төбе

 Ұрықта қалыптасып, өркеннің барлық мүшелері түзілетін бүршік:төбе

 Ұрықтанбаған жұмыртқа жасушасынан жана аналық:Партеногенез

 Ұрықтанбаған жұмыртқа жасушасынан жаңа аналық организмнің дамуы:Партеногенез

 Ұрықтану жүреді:Жатыр түтігінде

 Ұрықтың алғашқы 2 айға дейінгі дамуы:ұрықтык

 Ұрықтың дамуын зерттейтін ғылым: Эмбриология

 Ұшатын құстардың алдынғы жағында қырланып дамыған сүйек: қыртөсі (киль)

 Үлкен қан айналым басталады: Сол жақ қарынша

 Үлкен қан айналым шеңбері басталады:Сол жақ қарынша

 Үлкен ми сыңарының шүйде бөлігінде орналасқан:Көру аймағы

 Үлкен тесігі бар бас сүйек: шүйде

 Үсіген кезде көрсетілетін алғашқы жәрдем:жылы затпен орап тастау

 Үшінші және төртінші саусақтары жақсы дамыған: маралда

 Фагоцитоз кұбылысын ашты: И.И. Мечников

 Фибриногеннің фибринге айналуы байланысты:Протромбинге

 Фотосинтез барысында жапырақта түзіледі: глюкоза

 Фотосинтез кезінде:өсімдіктің салмағы артады

 Фотосинтез процесі жүреді:Стромада

 Халқымыз «екінші нан» деп атайды: картопты

 Халықтың «тіршілік шөбі» деп атайғын ерінгүлділер тұқымдасына жататын өсімдік: сәлбен

 Хламидомонаданың жасуша қабықшасы неден тұрады: жасунықтан

 Хламидомонаданың жасуша қабықшасы неден тұрады: жасунықтан

 Хроматофоры жалпақ білезік тәрізді көпжасушалы жасыл балдыр: Улотрикс

 Хромопластары бар өсімдіктің бөлігі:Сәбіздің жемтамырында

 Хромосома жиынтығында ауытқу болатын мутация түрі: геномдық

 Хромосомалар арқылы Викториядан гемофилия ауруының берілуі:мутантты гені бар X хромосома арқылы беріледі

 Хромосоманың белгілі бір бөлігінің екі еселенуі:Дупликация

 Цитология ғылымы зерттейді: жасушаларды

 Цитоплазмалық мутация кезінде :митохондрияда өзгерістер байқалады

 Цитоплазмалық тұқым қуалауды зерттеген ғалымдар: К.Корренс пен Э.Баур

 Цитоплазмалық тұқымқуалаушылықты зерттеудің негізін салған:Э. Баур, К.Коренс

 Цитоплазманың құрамы: 60-90% су, 10-20% нәруыз, 2-3%май,3-4% көмірсулар, 1% бейорганикалық заттар

 Ч. Дарвин тіршілік үшін күрестің...................түрін анықтады:3

 Шала түрленіп дамитын бунақден: шегіртке:шекшек

 Шар тәрізді, бір қабатты, іші қуыс ұрық:бластула

 Шаршыгүлділер тұқымдасының жемісі: бұршаққын

 Шаршылы (айшықты) өрмекшінің қорегін аулауы:өрмек ауға түскен қорегін уы арқылы өлтіреді:өрмек ауы арқылы

 Шаршылы (айшықты) өрмекшінің қорегін аулауы:өрмек ауға түскен қорегін уы арқылы өлтіреді:өрмек ауы арқылы

 Шашақ тамыр жүйесі бар өсімдік: жүгері

 Шашақ тамырлы өсімдік: сарымсақ

 Шашақ тамырлы өсімдік:Бидай

 Шаянтәрізділерге: дулығар:циклоп:дафния

 Шегірткелер дернәсілінін тығыз топтасуы:жаушоғыл

 Шеміршек болмағандықтан, алдыңғы шеттері бұлшықеттердің арасында бос жатады:12 жұп қабырға

 Шеміршекті балықтар класынын өкілдері: тұтасбас: скат: акула

 Шеміршекті балықтардың сүйекті балықтардан айырмашылығы :Қаңқасын құрайтын шсміршек сақталады :Плакоидты қабыршақтар қаптайды :Көпшілігі іштей ұрықтанады

 Ширақ балапан шығарады: Қаз: дегелек

 Шпинат өсімдігінін тұқымдасы:алабота

 Шұбалшаңның зәр шығару мүшесі буылтықтардың эрқайсысында орналасады: Екі-екіден

 Шұбалшаңның зәр шығару мүшесі:Имек тәрізді түтікше

 Шықшыт сілекей бездерінің қабынуынан туындайтын ауру: паротит

 Шымтезек мүгі:ризоиды болмайды

 Шымтезек мүгінің басқа мүктерден айырмашылығы: ризоиды болмайды

 Шырынды жеміс : қызанақ

 Шырынды жемістердің бөлінуі: жидек, жидек тәрізді, сүйекті

 Ыдырау өнімдерін шығарудың негізгі мүшесі:Жүрек

 Ылғал тапшы аймақтарда өсетін өсімдіктер:ксерофитер

 Ылғалы мол жерде өсетін өсімдіктер:Гигрофиттер

 Інжугүл мен жолжелкен жапырақтарының жүйкелену түрі: доғалы

 Ірі гүлдері жеке-жеке орналасып, шашақ гүлшоғырын түзетін және жемісі-қауашақ болатын тұқымдас: лалагүлділер

 Ірі жүйелік топтардың (тип, класс, отряд) қалыптасу процесі: мақроэволюция

 Ірі ядролы, түссіз қан жасушалары: лейкоциттер

 Ішекқуыстылар жіктеледі: Гидратәрізділер, көпқармаулауышты: Гидратәрізділер, табакшатәрізділер: Табақшатәрізділер, көпқармаулауышты

 Ішкі құлақтың құрылысы:есту иірімі жартылай иірім өзек, вестибула аппараты

 ЬІдырау өнімдерін шығарудың негізгі мүшесі:Бүйрек

 Эколог ғалымдар шешім кабылдауына негізгі себептер:қасқырлар жануар өлекселерімен қоректеніп табиғатты тазартады......................

 Эктодерма қабатынан түзіледі:сезім мүшелері

 Эктодерма ұрық жапырақшасынан түзіледі:жұлын

 Энцефалит ауруын тудырушы: вирустар

 Эпидермисті қажетті коректік заттармен қамтамасыз етеді:емізікшелі қабат

 Эпидермистің астыңғы негізгі қабаты:Дерма

 Эритроциттер бұзылады:бауырда және көк бауырда

 Эритроциттер жойылады: көкбауыр мен бауырда

 Эритроциттер:Салмақтырақ болғандықтан ыдыстың түбіне шөгеді

 Эритроциттерге тән белгі: ядросы жоқ

 Эритроциттердің бірігіп қалуы:Агглютинация