Еңбек даулары қалай шешіледі? Құқық негіздері, 9 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Мектеп:

Мұғалімнің аты жөні:

Күні:

Сынып: Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Еңбек даулары қалай шешіледі?

Сабақтың мақсаты

Еңбек дауларының шешу жолдарын ұсыну

 Оқу мақсаты

9.4.3.2 Құқықтық нормативтік актілерге сүйене отырып, еңбек дауларын шешу жолдарын ұсыну

 Бағалау

 критерийлері

• Еңбек дауларының себебін түсіндіреді;
• ҚР Еңбек Кодексінің баптары бойынша еңбек дауларының шешу жолдарын ұсынады;
• Жағдаяттарды шешу арқылы өзіндік ой-қорытынды жасайды;

 Тілдік мақсаттар

• Оқушылар «Еңбек дауларын қарау» деген мәтін бойынша 1-4 тапсырмаларды орындайды (оқылым және жазылым дағдысы);
• Оқушылар проблемалық жағдаяттарды шешіп, өзіндік ой-қорытынды жасайды (айтылым дағдысы);

Пәнге қатысты лексика мен терминология

Еңбек дауы, келісім комиссиясы

Диалогқа/

жазылымға қажетті тіркестер

• Жұмыс берушінің және жұмысшының құқықтарының сақталуы маңызды, себебі (...)
• Жұмыс берушінің және жұмысшының құқықтарының сақталуы маңызды емес, өйткені (...)

 Құндылықтарды

 дамыту

Сабақ барысында оқушылар еңбек дауларын шешу арқылы «Жаһандық азаматтықты қалыптастыру» деген құндылықтарды дамыта алады.

 АКТ қолдану

 дағдылары

Сабақ барысында интерактивті тақта арқылы таныстырылым жасалынады және ғаламтор қолданылады.

Сабақтың барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

БЫМ Оқушыларға еңбек дауларына қатысты суретті көрсетіп, мынай сұрақтар ұсыныңыз. Осы сұрақтардың төңірегінде сыныптық талқылау ұйымдастыруға болады. Оқушылар «ойлан, жұптас, талқыла» әдісі бойынша өз жауаптарын түсіндіреді.

• Нені байқадың?
• Нені көрдің?
• Еңбек даулары неден туындайды?
• Еңбек дауларын қалай шешуге болады?
• Қызметкерлердің өз құқықтарын білу қаншалықты маңызды?

Оқушылардың болжам жауаптарын тыңдағаннан соң, сабақтың тақырыбы, оқу мақматы және бағалау критерйлерімен таныстырыңыз

Ж Оқушыларға «Еңбек дауларын қарау» деген мәтінді таратып беріңіз. Бұл тапсырма оқушылардың жеке жұмыс жасау және өздігінен шешім қабылдау дағдыларын дамуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар оқушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

Тапсырма: Берілген мәтінді оқып, берілген 1- 4 тапсырманың өздерін қалаған кез-келген біреуін таңдап орындайды.

1-тапсырма:

• мәтіннің мазмұнын 5 сөйлем арқылы түсіндіріңдер;

дескрипторлары:

• мәтіннің мазмұны бойынша кем дегенде 5 сөйлем құрастыр;
• құрастырған сөйлемдерде кем дегенде 1 маңызды оқиға болуы керек;
• құрастырылған сөйлемдерде кем дегенде 2 кілт сөз болуы керек;

2-тапсырма:

• мәтіннен кем дегенде 5 кілт сөзді анықтаңдар;

дескрипторлары:

• әр кілт сөздің түсіндірмесі болуы керек;
• кілт сөздер бір-бірімен байланысты болуы керек;

3-тапсырма:

• мәтін бойынша 5 қате сөйлем құрастырыңдар, себебі келесі топ немесе жұп қатесін табуы қажет;

дескрипторлары:

• құрастырылған сөйлемдердегі мәліметтер дұрыс берілмеуі керек;

4-тапсырма:

• мәтін бойынша 3 қарапайым және 3 күрделі сұрақтар құрастырыңдар;

дескрипторлары:

• қарапайым сұрақтар «ия» немесе «жоқ» деп жауап беруге арналады;
• қүрделі сұрақтар ойландыруға және бірнеше дәлел келтіруге бағытталуы керек;

Ж/Т оқушыларға «кейс стади» әдісі бойынша жағдаяттарды шешуді тапсырыңыз. Әр жағдаяттың шешімін сыныптық талқылау арқылы нақтылау қажет. Осы тұста сыныптың ерекшелігіне байланысты «сот процесін» ұйымдастыруға да болады. Оқушылар рөлдік ойын арқылы проблемалық жағдаяттың шешімін көрсетеді.

1-жағдаят: Азаматша Тастемирова «Думан» ЖШС есепші болып жұмысқа қабылданады. Тастемирова 2018 жылдың 20 маусымында еңбек шартына қол қояды. 2018 жылдың 4 қарашасы күні «Думан» ЖШС директоры ҚРЕК 54 бабының 6 тармағы бойынша Тастемированы дәлелді себепсіз жұмыстан босатады. Жұмыстан шығарылумен келіспеген Тастемирова 2018 жылдың 27 қарашасында сотқа «Думан» ЖШС-не бұрынғы жұмыс орнына есепші болып қалпына келтіру, орташа жалақыны өндіру, моральдық шығынды өндіру жөнінде қуыным (иск) берді.

2-жағдаят: «Кратер» ЖШС-нің жұмысшылары «Алмалы» аудандық сотқа шағымданады. Шағымданудың басты себебі: жұмысшылар 6 ай бойы еңбек жалақыларын алмаған. Еңбек ақыларын талар еткен жұмысщыларға әкімшілік тарапынан «жұмыстан босатыласыңдар» деген қоқан-лоққы жасалған.

дескрипторлары:

• Тараптардың кемшілігін анықтау;
• ҚР Еңбек Кодексінің баптарына сүйеніп, еңбек дауының шешу жолдарын ұсыну;
• Өзіндік ой-қорытынды жасау;

Б Оқушылар алған білімдерін төмендегідей «аяқталмаған сөйлем» әдісі арқылы кері байланыс жасап қорытындылауға болады.

• Жұмыс берушінің және жұмысшының құқықтарының сақталуы маңызды, себебі (...)
• Жұмыс берушінің және жұмысшының құқықтарының сақталуы маңызды емес,

өйткені (...)

Оқушыларға еңбекті қорғау инспекциясына шағым жазуды тапсырыңыз.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?