Зертханалық жұмыс №7 Ток көзінің ЭҚК мен ішкі кедергісін өлшеу. Физика, 10 сынып, қосымша материал 1.

Оқушыны аты-жөні: _______________________________________сынып_______

Сабақтың тақырыбы: № 7 зертханалық жұмысын жоспарын құру және өткізу

«Ток көзінің ЭҚК және ішкі кедергісін өлшеу»

Мақсаты:Ток көзінің ішкі кедергісі мен ЭҚК-ін анықтау

Құрал-жабдықтар: ток көзі, вольтметр, мультиметр , кілт , реостат 5 Ом, жалғағыш сымдар.

• Теориялық түсінік

Батареяны жасайтын материалдардың кедергісі болады. Бұл - онда тек потенциалдар айырмасы ғана емес, ішкі кедергіде болады дегенді білдіреді. Егер ток көзін тек ЭҚК десек, онда ол тізбектей жалғанған кедергілерден тұрады. Батареяларды көбінесеәртүрлі аймақтарда электрэнергиясын өндіретін құрылғы ретінде пайдаланылады. ЭҚК тұрақты, ол батарея ішіндегі химиялық реакцияға тәуелді. Осыдан, батарея клеммаларындағы кернеу тұтынушы қолданатын ток күшіне тәуелді.

Схеманы сурет бойынша құрастыр. Реостат жылжытқышын әртүрлі жағдайда орналастырып ток күшінің ЭҚК-ін, ішкі кедергісін , тізбектегі ішкі кедергі мен ток күші және тізбектің сыртқы бөлігіндегі кернеудің кемуі мәндерін анықтаңдар

Толық тізбек үшін Ом заңын пайдаланып сыртқы тізбектегі кернеудің кемуіне теңдеу құрамыз: → → - орындарын ауыстырамыз. U_R –сыртқы тізбектегі кернеудің кемуі.

Математикалық түрлендірудене кейін . U_R ток күшіне тәуелділік графигін сызатын болсақ, онда график бойынша индукцияның ЭҚК-ін және ток көзінің ішкі кедергісін функции градиенті ретінде анықтауға болады. ( рисунок 2).

Жұмыс барысы

• Суреттегідей электр тізбегін құру.
• К кілт ажыратулы кезде вольтметр көрсетуін жазып алыңыз.
• Кілтті қосып және реостатты ретке келтіріп, яғни кілттен ары қарай орналасуын қадағалаңыз.
• Амперметр мен вольтметр көрсетулерін жазып алыңыз.
• Реосттатың тұтқасын кілт жаққа қарай жақындата отырып, бірнеше мәрте ток күші мен кернеу көрсетулерін жазып алыңыз.
• Алынған 5нәтижені кестеге толытырыңыз.

Реостат жылжытқышын жылжыта отырып ,әр кезде кернеуді және Әр жағдай үшін ток күшінің мәнін кестеге жазып отырыңдар.

7. Миллиметрлік қағазға ток күшінің кернеуге тәуелділік графигін сызыңдар. Абцисса осінде ток күшін, ордината осіне – кернеуді белгілеңдер.

• Ішкі кедергіні функция градиенті негізінде есептеңдер .

9. 2- суретті пайдаланып график бойынша ток көзінің ЭҚК-ін анықтаңдар

10. Жұмыстың тәуекелділігін (нәтижелердің дәлсіздіксебептерін)бағалаңдар

11. Экспериментті жүргізуде нәтижелер дәлдігіне жету үшін ұсыныс жасаңдар.

12. Жасалған жұмысыңа қорытынды жаса.

Жұмысты бағалау критерийлері:

Жалпы баға :