Конденсаторлар. Электр сыйымдылығы. Электр сыйымдылығының өлшем бірлігі. Физика, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді сабақ жоспары:

Бөлім: Электростатика.

Мектеп : НЗМ ХББ Петропавл қаласы

Күні: ________

Мұғалімдердің аты-жөні: Елеусізова Қ.А., Овчинникова Л.П., Rory Ian Bualan

Сынып: 10 ____

Қатысқандар саны: ______

қатыспағандар: ____

Сабақтың тақырыбы:

Конденсаторлар. Электр сыйымдылығы. Электр сыйымдылығының өлшем бірлігі.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.3.1.4 – қарапайым электр тізбегіндегі конденсатордың рөлін түсіндіру;  

Сабақ мақсаттары

Оқушылар:

-электрсыйымдылықтың физикалық мағынасын түсіндіру;

-конденсатор құрылысын сипаттау және оның электр тізбегіндегі қызметін түсіндіру;

-электр саны мен сыйымдылықтың өлшем бірлігін атау;

-зарядтың кернеуге қатынасы арқылы электр сыйымдылығының формуласын білу;

-электр сыйымдылық қандай шамаларға тәуелділігін атау.

Жетістік критерийлері

Оқушылар:

-электрсыйымдылықтың физикалық мағынасын түсіндіреді;

-конденсатор құрылысын сипаттайды және оның электр тізбегіндегі қызметін түсіндіреді;

-электр саны мен сыйымдылықтың өлшем бірлігін атайды;

-зарядтың кернеуге қатынасы арқылы электр сыйымдылығының формуласын біледі;

-электр сыйымдылық қандай шамаларға тәуелділігін атайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

-электрсыйымдылықтың физикалық мағынасын түсіндіреді;

-конденсатор құрылысын сипаттайды;

-электр тізбегіндегі қызметін түсіндіреді;

Пәндік лексика және терминология: заряд, өріс, сыйымдылық,кернеу,пластинка, пластинка ауданы

Жазуда және диалог құруда баянды сөйлемдер

Конденсатор ...

Конденсатор сыйымдылығы .....тәуелді, ... тәуелсіз

Конденсатор аралығын арттырсақ/кемітсек....

 Құндылықтарды дарыту

Құндылықтарды дарыту арқылы оқушылардың бойында ұйымшылдық, ынтымақтастық, құрмет сезімдерін сіңіру. Мысалы топтық және жұптық жұмыстар барысында оқушылар арасында жауапкершілік және сыйластық тәрбиелері қалыптасады.

Нәтижелі қарым-қатынас дағдысын дамыту ,сыныптастарының көзқарастық пікірлеріне сыйластықпен қарау,функционалдық сауатылықты дамыту, өз біліміне деген жауапкершілік пен өзбетімен оқу дағдысын арттыру

АЖ білімі мен түсінігі: ұжымдық істеріне, әрекеттеріне жауапкершілік

АЖ бағалау:қоршаған ортаға деген дұрыс көзқарас, ұжымдық іс-әрекетке жеке жауапкершілік

АЖ дағды: диалог құра білу,басқалардың пікіріне сыйластықпен қарау

Тақырыптың шешуші сәттерін жұптық және топтық талқылау кезіндегі құндылықтарды дарыту

 Пәнаралық байланыстар

Математика. формулаларды түрлендіре білу, графикпен жұмыс, физикалық шамалар және олардың өлшем бірліктері.

Қолдану дағдылары

Сыни тұрғыдан ойлау

Бастапқы білім

Электр заряды, кернеу,өткізгіш, диэлектрик, электр тізбегіндегі шарты белгісі

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Сабақтың басы

8 мин.

Сабақтың басында амандасқаннан кейін мұғалім оқушыларды алдыңғы сабақтың тақырыбына байланысты берілген жолақты карточкаға әрбір оқушы екі сұрақтан жазады. Мұғалім карточканы жинап алады. Кезекпен мұғалім әрбір оқушыға жақындайды да, бір карточканы алуын сұрайды. Оқушы алған карточкадағы сұрақтарға жауап береді. Оқушылар бірін-бірі толықтыра алады.

Сұрақтарға жауап берген соң, мұғалім соқушыларға сабақ тақырыбын таныстырады және оқушылармен бірге сабақтың оқу мақсаттарын және сабақтың бағалау критерилерін талқылайды.

Ол сондай-ақ оқушыларды сабақ жоспарымен таныстырады:

1. Мақаланы оқып, конденсаторларды қолдану туралы қысқаша конспект жазу.

2. Конденсатор жинақталған электр сыйымдылығы мен энергияны есептеу теориясын оқып-үйрену.

3. Есеп шығару

Сабақ ортасы

10 мин

10 мин.

Тапсырма1. Ссылка бойынша статьяны оқып танысу

http://electricalschool.info/spravochnik/eltehustr/1509-dlja-chego-v-jelektricheskikh-cepjakh.html

Конденсатордың қолдануы бойынша «Өрмекші» тірек-сызбасын дәптерге құру

Мүмкін сызба үлгісі: ( «Өрмекші» тірек-сызбасы .doc)

Мұғалім талдау кезінде сыйымдылықтың конденсатор астарлары мен аралығындағы диэлектрик қасиетіне тәуелділігі 4-блокқа оқушылар назар аудартады. Оқушылар материалмен танысады және дәптерге жазып алады. Кейбір блоктағы түсініктеме формулаларын жазады.

Қажетті ресурс:

http://www.fmclass.ru/phys.php?id=485d349ab0d39

https://physics.ru/courses/op25part2/content/chapter1/section/paragraph7/theory.html#.XIKQ-CIzbcs

Мұғалім оқушылар жұмысын бақылау кезінде бір-біріне көмек алатындай оқушыларды бағыттап отырады. Кейбір оқушыларды басқа жұппен орындарын ауыстырып, көмек бере алатындай жағдай жасау. Осы жұппен ары қарай есеп шығарады.

12 мин

Есеп шығару. Есеп шығару алгоритмін сақтауды ескертеді. Есеп шығару кезінде келесі есепті шығармас бұрыс өзінің жауабын екі оқушымен салыстырады және сұрақтарына жауап алады.

• Кернеуі 8 В батараеяға қосылған , сыйымдылығы 4,0 x 10^-6 Ф конденсатордың әр пластинкасына жинақталған зарядын анықтаңдар.

Жауабы: q=48 мкКл.

• Конденсатор астарларының аралығы 2.0 x10^-3 м. Егер конденсатор сыйымдылығы 1.0 нФ болса, пластинка ауданын есептеңдер.

Жауабы: S= 0,225 м²

• Егер ауданы 2,0 см² және 2 мм пластиналар арасындағы қашықтықты қамтитын конденсатор батареяға қосылса және батареяға жалғанған конденсатордың жинақтаған заряды 4,0 пКл болса, батареяның кернеуін есептеңдер.

Жауабы: ; ; U= 4.5В

• Жазық конденсатордың әр пластинкасының ауданы 520 см². Конденсатор сыйымдылығы 46 пФ болса, пластинкаларды бір-бірінен қандай қашықтықта орналасуы керек? Пластиналардың арасында жапырақты слюда бар. Слюданың диэлектрлік өтімділігі 7.

Жауабы: d=7см.

Сабақ соңы

5 мин

Кестені пайдаланып, оқушы өзінің алған білімін бағалай алады:

Мұғалім үшін! Бұл кесте оқушыларда қандай қиындық бар екендігін анықтауға және одан ары кімдермен жұмыс істеуді анықтауға көмектеседі.

Үй жұмысы: теориялық материалды қайталап оқу және қосымша есепті шығаруға тырыс

• (a) электр тізбегіне қосылған конденсаторды қолдануына екі мысал келтіріңдер

1...................................................................................

2.............................................................................. [2]

Мысалы. Тұрақты токтың пульсациясын түзету; энергия жинақтау;

(b) Суретте конденсатор, кедергісі 12 кОм резистор, кілт және сезімтал ампермер бар тізбек көрсетілген. Конденсатордың потенциалдар айырымы 15 В.

Кілт тұйықтағаннан кейін тізбектегі ток уақыт бойынша өзгереді.

(i) тізбектегі тоқтың және тізбектің қандай да бір бөлігінен өткен заряд арасындағы байланысты сипаттаңдар

………………………………………………………………… [1]

Жауап: заряд ток күшінің оның өту уақытына көбейтіндісі

(ii) Бастапқы уақытта конденсатордағы заряд 3,3 х 10³ мкКл , потенциалдар айырымы 15 В. Конденсатордың сыйымдылығын есептеңдер

C = ................................................ ... μF [2]

Жауабы: 220 мкФ

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қолдауды жұптасып жұмыс істегенде және тірек-сызбаны жасау кезінде бір-бірінен көмек алу арқылы толықтырады. Талдау барысында оларға түсінбейтін ұғымдарға түсінік беру. Талдау барысында оқушылармен бірге жауаптарын мұғалім жауабымен салыстыру. Көмекті кез-келген оқушыдан ала алуға мүмкіндік жасау.

Сабақтың жартысында ресурстағы мәліметтерді пайдаланып және есеп шығару арқылы білімдерін толықтырады.

Оңтайлы психологиялық атмосфераны қалыптастыру, тапсырмаларды оқушылардың дайындық деңгейіне сәйкестігі, көмек көрсету түрлерін өзгерту, кеңес беру.

Қандай міндеттерді жоспарлайсыз

Қиындық туғызған сұрақтардың жауабын жеке оқушыларға көмек көрсету арқылы қолдау жасау.

Оқушылардың барлығы

Көптеген оқушылар

Кейбір оқушылар

-электрсыйымдылықтың физикалық мағынасын түсіндіру;

-конденсатор құрылысын сипаттау және оның электр тізбегіндегі қызметін түсіндіру;

-электр саны мен сыйымдылықтың өлшем бірлігін атау;

-зарядтың кернеуге қатынасы арқылы электр сыйымдылығының формуласын білу;

-электр сыйымдылық қандай шамаларға тәуелділігін атау.

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2: