Гравитациялық өрістегі дененің қозғалысы. Бүкіләлемдік тартылыс күші. Гравитациялық тұрақты. Гравитациялық өрістің кернеулігі. Физика, 9 сынып, қосымша материал.

Есептердің шығарылуы.

• Массалары бірдей екі дене 1 м қашықтықта орналасқан. Бір-біріне 1 Н күшпен тартылу үшін олардың массаларының шамасы неге тең болу керек?

Шешуі:

• Айдың бетіне денелер қандай үдеумен түсетінін анықтаңдар, егер Айдың массасы 7,3 • 10²² кг, ал радиусы 1760 км болса.

Шешуі:

• Жер мен Күн арасындағы тартылыс күшін анықтаңдар, егер олардың массалары сәйкесінше 6 • 10²⁴ және 2 • 10³⁰кг, ал олардың арасындағы қашықтық 1,5 • 10¹¹ м болса.

Шешуі:

• Жер бетінен 600 км қашықтықта орналасқан дененің еркін түсу үдеуін анықтаңдар. Жердің радиусы 6400 км.

Шешуі:

• Денелер сфера пішіндес деп есептеп, массалары 60 кг және 50 кг екі дененің арасындағы тартылыс күшін есептеңдер, егер олардың массалар центрі арасындағы қашықтық 1м-ге тең болса.

Шешуі:

• Массалары 10000 т екі кеме қандай күшпен тартылады, егер олардың арасындағы қашықтық 1 км болса?

Шешуі:

• Ай мен Жер арасындағы тартылыс күшін анықтаңдар, егер Жердің массасы 6 • 10²⁴ кг, Айдың массасы 7,3 • 10²² және олардың центрлері арасындағы қашықтық 384 000 км болса.

Шешуі:

• 100 м қашықтықта орналасқан массалары 100 кг екі дене бір-біріне қандай күшпен тартылады?

Шешуі:

• Массалары 2 кг екі бірдей шарлар, 0,1 м қашықтықта қандай күшпен тартылады?

Шешуі:

Дескрипторлар:

• Барлық физикалық шамаларды есептің берілгеніне ХБЖ айналдырады;
• Бүкіләлемдік тартылыс заңын жазады;
• Белгісіз физикалық шаманы қорытады;
• Математикалық есептеулерді орындайды;
• Жауабын жазады.