Денелердің электрленуі, электр заряды, өткізгіштер мен диэлектриктер. Физика, 8 сынып, дидактикалық материал.

Сабақ тақырыбы: Денелердің электрленуі, электр заряды, өткізгіштер мен диэлектриктер

Оқу мақсаты:

• электр зарядын сипаттау;
• үйкеліс арқылы денені электрлену және индукция құбылысын түсіндіру;
• электрленудің оң және теріс әсеріне мысалдар келтіру

Тест тапсырмалары

•  Суретте электрленген шарлардың үш жұбы көрсетілген. Қай жұптағы шарлар бір біріне тартылады?

• •  № 1
  •  № 2
  •  № 3
  •  № 1 және 2.
•  Электроскоптардың қайсысына ең кіші электр заряды берілген? Электроскоптардың қайсысы зарядталмаған?
  •  № 1, № 3
  •  № 1, №2
  •  № 2, №3
  •  № 3, №2.
•  Электр заряды +q су тамшысы электр заряды –q болатын басқа тамшымен қосылды.

 Пайда болған тамшының электр заряды қандай?

• •  -q
  •  2q
  •  0
  •  -2q
•  А және С зарядталған денелерінің арасына В зарядталмаған дене орналастырылған. Егер В денені зарядталған шыны және болат таяқшалармен байланыстырса, ол зарядталама?

• •  Зарядталмайды
  •  Оң зарядпен зарядталады
  •  Теріс зарядпен зарядталады
  •  Оң және теріс зарядтармен зарядталады
• Электрленген денедегі барлық зарядтарды толығымен алып тастау үшін ...
  •  .... оны кез келген зарядталмаған денемен түйістіру керек;
  •  ... осы денені өткізгіш арқылы зарядталмаған металл затпен жалғау керек;
  •  ... оны өткізгіш арқылы Жермен жалғау керек;
  •  ... оны басқа таңбалы зарядпен зарядталған денемен түйістіру керек.
• Зарядтарының модулі тең бірдей жеңіл шарлар жібек жіпке ілінген. Бір шардың заряды суретте көрсетілген. Қай сурет 2-ші заряд теріс зарядталған жағдайға сәйкес келеді?

• • А
  • Б
  • В
  • А және В
• Жіпке үш жұпты шариктер ілінген. Қай жұптағы шариктер зарядталмаған?

• Бірінші
• Екінші
• Үшінші
• Барлық шариктер зарядталмаған.

• Біреуі зарядталған екі электроскоп стержень арқылы қосылған. Стержень қандай материалдан жасалған?

А. Болаттан.

В. Алюминийден

С. Шыныдан

D.Мыстан

• Егер жеңіл гильзаға теріс зарядталған таяқшаны жақындатса, таяқшаға жақын ұшында электрондар жинақталады, ал екінші ұшында ... A. ...оң зарядтар саны артық.
• ...теріс зарядтар саны артық.
• ... оң зарядтар саны кемиді.
• ... теріс зарядтар саны кемиді.
• Үйкеліс арқылы электрленудің механизмі:
• Бір дененің протондары екіншісіне өтеді;
• Бір дененің электрондары екіншісіне өтеді;
• Үйкеліс әсерінен денеде теріс заряд пайда болады;
• Үйкеліс әсерінен денеде оң немесе теріс заряд пайда болады

11. Екі дене қалай әсерлеседі.

а) егер олардың бірі зарядталып, екіншісі бейтарап, яғни зарядсыз болса?

б) бір-бірімен үйкелу арқылы зарядталған болса?

• а) өзара әсерлеспейді б) тартылады
• Екі жағдайда да әсерлеспейді
• Екі жағдайда да тартылады
• Екі жағдайда да тебіледі
• Үш зарядталған шар P, Q және R изоляцияланған жіптерге ілінген. P шары теріс зарядталған.

Q шары P шарына жақындатылған.

Q шары енді R шарына жақындатылған.

Q және R шарларының зарядтары қандай?

13. Сөйлемдегі бос орындарға сәйкес жауапты таңдаңыз. Үйкеліс арқылы екі дене ......... зарядталады және олар зарядталғаннан кейін......

A) .... аттас........ бір-біріне тартылады.

• .... аттас........ бір-бірінен тебіледі.
• .... әр аттас........ бір-біріне тартылады.
• .... әр аттас........ бір-бірінен тебіледі.

14.Электр зарядының дұрыс анықтамасын таңдаңыз.

• Денелердің немесе бөлшектердің өзара электрлік әрекеттесу қабілетіне ие болуын сипаттайтын физикалық шама.
• Денелердің немесе бөлшектердің өзара магниттік әрекеттесу қабылетіне ие болуын сипаттайтын физикалық шама.
• Үйкеліс арқылы зарядталған дене.
• Жанасу арқылы зарядталған дене.

15.Қандай жағдайды дене теріс зарядталады, егер денедегі барлық оң зарятардың қосындысы

• • барлық теріс зарядтардың қосындысына тең болса;
  • барлық теріс зарядтардың қосындысынан көп болса;
  • барлық теріс зарядтардың қосындысынан аз болса.
  • барлық оң зарядтардың қосындысынан аз болса;