Дүниежүзі тарихындағы нәсілдік алалаушылықтың мысалдары. Ұқсастықтар мен айырмашылықтар. Дүние жүзі тарихы, 10 сынып, презентация.

Бұл тұлғалар туралы не білесіздер? Оларды не байланыстырады?

Олардың қоғамдағы рөлі қандай?

Мир - это свобода,

основанная на признании прав

всякого человека.

Марк Туллий Цицерон

№2 сабақтың тақырыбы:

Дүниежүзі тарихындағы нәсілдік алалаушылықтың мысалдары.

«нәсілдік алалаушылық», «апартеид», «сегрегация» ұғымдарды қолдана отырып, өз халқының азаматтық құқығы үшін күресіндегі Нельсон Мандела және Мартин Лютер Кингтің рөлін түсіндіру

Сабақтың мақсаты:

Бағалау критерийлері:

Оқушы

- «апартеид», «сегрегация» терминдерінің мағынасын түсінеді

- сегрегация мен нәсілдік алалаушылыққа қарсы күресте тұлғалардың рөлін анықтайды.

Апартеид (афр., apartheid — бөлек өмір сүру) — нәсілдік белгілеріне бола байырғы тұрғындарды арнаулы қамаушада, оқшауландырып ұстау арқылы саяси, әлеуметтік-экономикалық және азаматтық құқыларынан айыратын нәсілдік кемсітушіліктің шектен шыққан түрі.

,

Расизм (франц. race, итал. razza – топ, жануарлар немесе өсімдіктер түрі) — биологиялық, психикалық және әлеуметтік қатынастарда адамдардың теңсіздігі жөніндегі ілім.

Д

Дискриминация - (лат. Discriminatio - алалау, бөлектеу) –нәсілдік, этникалық, жыныстық, жастық және басқа да белгілеріне немесе субмәдени топ мүшесі болғанына қарай азаматтарды құқынан айырып, мүмкіндіктерін шектеу процесі.

Адам құқықтарын бұзу: тарих сабақтары

1895—1923 жж. Осман империясында армяндарды қырып-жою.

Екінші дүниежүзілік соғысында нацистік Германияның

еврей, цыган және славян халықтарын жаппай жою саясаты.

1975—1979 жж. саны 3 млн. жуық Камбоджа халқын Пол Пота мен Иенг Сари режимі жоюы.

1987—1989 жж. Ирак әскерінің солтүстік Ирактағы курд халқын қырып-жоюы.

1994 ж. Руандадағы геноцид — хуту тайпасының өкілдері 800 мың тутси тайпасыныі мүшелерін қырқынға ұшыратты.

Босниядағы мұсылмандар 1995 ж. босниялық сербтерден жаппай қасірет шекті.

6 млн. еврейлерді

200 мың сығандарды

Екінші Дүниежүзі соғысында фашисттер КСРО оккупацияланған жерінде 11 млн. халықты жойып салды.

1975—1979 жж. Камбоджа елінде

3 млн. адам қырылды

1994 ж. Руандада

1995 ж.10 мың адам

Сребреница қ. төңірегінде қырғынға ұшырады.

800 мың. адам

АҚШтағы нәсілшілдік

Алғашқы рет африкандық құлдар ағылшындардың Вирджиния отарына 1619 ж. әкелінді.

1860 ж. 12 млн. халқы бар 15 америка штаттарында 4 млн. халқы – құлдар болатын.

1.5 млн. отбасының ішінен 390 мыңнан астамы құлдарды иеленетін.

Қаратүсті американдықтар:

сайлауға қатысуға рұқсат етілмеген

ақтүстілермен бір мектепте оқи алмайтын

Қоғамдық көлікте арнайы орындарға отыру керек болатын және т.б.

ХХ ғасырдың 60-шы жылдарында АҚШ қара халық азаматтық құқықтар үшін қозғалыс ашты.

Нәсілдік кемсітушілікке тыйым салынды.

Нәсілдік кемсітушілікке тыйым салынды.

Нәсілдік кемсітушілікке тыйым салынды.

Нәсілдік кемсітушілікке тыйым салынды.

Оңтүстік Африкадағы апартеид :

банту халқына арнайы резервацияларда тұруды бұйыртты

қаратүсті халықты азаматтық және саяси құқықтардан ажыратты

нәсіларалық некеге тыйым салынды

жеке қоғамдық көліктер, мектептер, ауруханалар енгізілді

Қазіргі әлемде адам

құқықтарының

бұзу

Шешенстандағы «этникалық тазарту» – 1991 ж. Шешен Республиксында Джохар Дудаевтің келуінен басталған бейбіт халыққа көбіне орыс, украин, армяндарға қарсы негізделген зорлық-зомбылық актілері.

1991 - 1999 жж. 21 мыңнан астам. орыс өкілдері өлтірілді (қарулы қақтығыстар кезінде қаза тапқандарды санамағанда), 100 мыңнан астам шешендік емес ұлт өкілдерінен тәркіленді, 46

Мыңнан астам адам құлдыққа айналды.

2002 ж. Ресей президенті Владимир Путин «Шешенстандағы этникалық тазарту кезінде 30 мыңға жуық адам қаза тапты деп жариялады».

Шешенстан

2000 ж. 5 ақпанында Ресей әскерлері Грозный қ. Төңірегінде орналасқан Новые Алды ауылының бейбіт халқының 56 өкілін атып тастады Қаза тапқандардың басым көпшілігі шешендер, біршамасы – орыстар.

Бұл іс-әрекеттер үшін Адам құқықтары жөніндегі Еуропа сотының алдында жауап берген Ресей мемлекеті ұтылды.

Реседің ОМОНы балаларды, әйелдер мен қарттарды атып салғанда, аса қатыгездікпен іс-әрекеттерін жүзеге асырды.

«Они заставляли нас ходить на четвереньках, как собак, и тявкать. Мы должны были гавкать, как собаки, а если ты не гавкал, то тебя били по лицу без всякой жалости. После этого они нас бросали в камерах, забирали матрасы, разливали на полу воду и заставляли спать в этой жиже, не снимая капюшонов с головы. И постоянно все это фотографировали»

Абу-Грейб және Гуантанамо әскери түрмелерінде тұтқындарды азаптауы

Ливиядағы азаматтық соғыс

Адам құқықтарының халықаралық қорғауы

Адам құқықтары жөніндегі Еуропа соты

БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі комитеті

Барлық еңбекші-мигранттар мен олардың отбасы мүшелерінің құқықтарын қорғау комитеті

БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі кеңесі (БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі комиссиясы

БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі Жоғарғы комиссарының басқармасы

Демократиялық институттар мен адам құқықтары жөніндегі бюро (ЕҚЫҰ)

Еуропа Кеңесінің Адам құқықтары жөніндегі комиссары

Өзіңіз күә болған Адам құқықтары бұзулу жағдайларынан мысалдар келтіріңіз. Қоғам қалай осыған қарсы тұралады?