Органикалық заттардың номенклатурасы. Химия, 11 сынып, презентация.

Сабақтың тақырыбы:

“Органикалық заттардың номенклатурасы ”

Сабақтың мақсаты:

11.4.2.10 қосылыстардың құрылымдық формулаларын құру және оларды IUPAC номенклатурасы бойынша атау;

Радикалдар – жұптаспаған электроны бар бөлшектер.

Алкандарды атау үшін келесі ережеледі қолданыңыз:

ең ұзын түзу көміртек тізбегін анықтаңыз және атаңыз;

кез келген орынбасарлардың атауларын префикс ретінде әліпби ретімен қосыңыз;

негізгі тізбекке қосылған орынбасарлар бірнешеу болса, қайталау префикстерін қолданыңыз:  ди-, три-, тетра-, т.с.с. Префикстерді әліпби бойынша орналастырмаңыз.

тізбекті соңынан орынбасарға жақын орналасқан жағынан бастап нөмірлеңіз және орынбасар байланысқан көміртегкті анықтаңыз.

4- этилоктен -2

СН3- СН2- СН - СН=СН2

СН3

СН3- СН= СН - СН - СН2 - СН3

СН2- СН2- СН2- СН3

1

2

3

4

5

6

7

8

1

2

3

4

5

3- метилпентен -1

НОМЕНКЛАТУРА

NOMENCLATURE

Н

С

1. Негізгі ұзын тізбекті табу

Н

Н3

С

С

С

С

С

СН3

Н

Н

Н3

2. Радикал жақын орналасқан жақтан бастап, ұзын тізбекті нөмірлеу

Н

Н3

С

С

С

С

С

СН3

Н

Н

Н3

5

4

3

2

1

3. Заттың атын атау

Н

Н3

С

С

С

С

СН3

Н

Н3

2 - метил

пентан

IUPAC ережесі

Ереже 1. Қос байланыс орналасқан ұзын тізбекті табу

Ереже 2. Алқандарда радикал қай жаққа жақын, сол жақтан бастап нөмірлесек, алкенде қай жақта қос байланыс жақын сол жақтан бастап нөмірлейміз.

IUPAC ЕРЕЖЕСІ

Қос байланыс тұрған жерден бастап нөмірлейміз.

Негізгі ұзын тізбектің аты октен-1

IUPAC ЕРЕЖЕСІ

8

7

4

3

2

1

6

5

IUPAC RULES

Алкандардың номенклатурасы

Құрылымдық:

CH3 – CH - CH2 - CH3

│

CH3

Алгоритм

Негізгі тізбекті таңдап алу:

CH3 – CH - CH2 - CH3

│

CH3

Негізгі тізбектегі атомдарды нөмірлеу және радикалдың орнын анықтау

1 2 3 4

CH3 – CH - CH2 - CH3

│

CH3

Атау:

1 2 3 4

CH3 – CH - CH2 - CH3

│

CH3

2 - метилбутан