Химиялық тепе – теңдік. Химия, 10 сынып, презентация.

Сабақтың тақырыбы:

Оқу мақсаттары:

жағдайлардың өзгеруі әсерінен кейбір реакциялардың қайтымды болуы мүмкін екендігін түсіндіру;

химиялық тепе – теңдікті динамикалық үдеріс ретінде түсіну.

Химиялық тепе-теңдік

Ле -Шателье принципі

химиялық тепе –теңдікте тұрған жүйе күйіне сыртқы факторлардың біреуімен (қысым, температура , концентрация) әсер етсек, тепе – теңдік сол факторды әлсірету бағытына қарай ығысады.

Анри Луи Ле Шателье

(1850–1936)

Химиялық тепе-теңдік

Көрсету № 6 Қайтымды химиялық реакциялар

3KSCN + FeCl3 = 3KCl + Fe(SCN)3

түссіз сары түссіз қан-қызыл

Әрекеттесуші  заттар концентрациясының артуы

Әрекеттесуші заттар концентрациясының азаюы

Концентрацияның реакцияның тепе-теңдігіне әсері

Реагенттердің біреуінің концентарциясының ↑ өнімдер түзілу жағына;

Өнімдердің біреуінің концентрациясының ↑ реагенттер түзілу жағына тепе-теңдікті жылжытады.

Реагенттердің біреуінің концентарциясының ↓ тепе-теңдікте солға;

Өнімдердің біреуінің концентрациясының ↓ тепе-теңдікте оңға жылжытады.

Температураның реакцияның тепе-теңдігіне әсері

Жүйедегі тепе теңдіктің ығысуына температураның әсерін демонстрациялау моделі:

t↑, эндотермиялық реакция бағытына ығысады

t↓, экзотермиялық реакция бағытына ығысады

N2 + 3H2 ↔ 2NH3

1көлем 3 көлем 2 көлем

4 көлем > 2 көлем

Қысымның реакцияның тепе-теңдігіне әсері

Жүйедегі тепе теңдіктің ығысуына қысымның әсерін демонстрациялау моделі:

N2 + 3H2 ↔ 2NH3.

Р ↑, көлемі аз бағытқа ығысады

Р ↓, көлемі көп бағытқа ығысады

Төмендегі реакцияда қысымды азайтқанда реакция бағыты қай бағытқа ығысады?

H2 + I2 ↔ 2HI

Катализатор бірдей дәрежеде тура және кері реакциялардың жылдамдығын арттырады.

Бірақ тепе- теңдіктің ығысуына әсер етпейді

Өзара тексеру

СО2 + Н2О тура Н2СО3

Н2СО3 керіСО2 + Н2О

СО2 + Н2О ↔ Н2СО3

Төмендегі жүйелерде химиялық тепе-теңдік орнатылған.

а) ΔН > 0 б) Q > 0

Келесі параметрлерді өзгертсек, тепе-теңдік ығысу бағытын түсіндіріңіз.

1) қысымды көтерсек, а)_____________________________________

ә)_______________________________

2) қысымды төмендетсек, а)_____________________________________

ә)_______________________________

3) катализаторды қоссақ, а)_____________________________________

ә)_______________________________

4) [SO2] –жоғарылатсақ, а)_____________________________________

ә)_______________________________

5) [Н2]- азайтсақ, а)_____________________________________

ә)_______________________________

6) [SO2] – азайтсақ, а)_____________________________________

ә)_______________________________

7) [НBr]- азайтсақ, а)_____________________________________

ә)_______________________________

8) температураны көтерсек, а)_____________________________________

ә)_______________________________

9) температураны жоғарылатсақ, а)_____________________________________

ә)_______________________________