Әсел Баймұқанова

Әсел Баймұқанова Каспийдегі итбалықтарды зерттеп, таспаға түсіреді.

«Мен итбалықтарды зерттейтінімді білген кезде, көп адам біздің елде олардың әлі күнге дейін мекен ететініне таңғалады. Тіпті, ақтаулықтар да».

Әсел Баймұқанова Марқакөл өзенінің бойында дүниеге келген. Бала кезден жоғалып бара жатқан жануарларды қорғау саласында жұмыс жасауды армандаған көрінеді.

«Менің әкем – ихтиолог, ол белгілі жерде ғана мекен етететін балықтарды зерттейді. Алтыншы сыныпта оқып жүрген кезімде, әкем менің өтінішім бойынша Марқакөлді аралатты. Қайыққа отырып, әдемі табиғатты тамашалаймын деп ойлаған едім. Бірақ күн қатты суық болып, масаға әбден таландым. Содан бері ешқашан мұндай сапарға шықпаймын деп шешім қабылдаған едім».

Алтыншы сыныпты аяқтаған жылы Әселдің отбасы Алматыға көшіп келеді. «Өскен сайын табиғатты қорғау мселелері бұрынғыдай уайымдатпайтын болды» дейді ол. Осылайша Әсел басқа сала бойынша оқуға түседі. Бірақ уақыт өте келе бала арманын жүзеге асыруды қайта қолға алады.

«Сол кезде әкем Марқакөлдің балықтарын бейнежазбаға түсіріп жүрген еді, маған сол істе көмекші болуды ұсынды. Бұл жұмыстың өз қызығы мен шыжығы бар. Балықтардың «өмірін» таспалау үшін ұзақ уақыт бір орында тапжылмай отыруың қажет», - дейді ол.
Осылайша Әсел 2012 жылы Гидробиология және экология институтына оператор-инженер болып жұмысқа тұрады, қазір сол жерде экологиялық ағарту ісі бойынша маман болып қызмет етуде. Бір жылдай операторлық машығын жақсартқан Әсел 2013 жылы Каспийге аттанады. Міне, соңғы 5 жыл бойы ол сол аймақты мекендейтін итбалықтарды таспаға түсіріп жүр.

«Қазір еліміздегі итбалықтардың саны бізге белгісіз. Бұл жануар жоғалудың аз-ақ алдында, Халықаралық табиғатты қорғау одағының Қызыл тізімінде тұр. Итбалықтардың соңғы «санағы» 2005 жылы жүргізілген, сол кездегі дерек бойынша олардың саны - шамамен 100 мың. Кеңес кезеңінде ғалымдардың зерттеулеріне сүйенсек, Каспийдің Қазақстандағы бөлігінде миллионға жуық итбалық болған. Демек, қазі олардың саны 90 %-ға азайған», - дейді ол.

Биыл Әсел «экология» мамандығы бойынша магистратураға түсті, болашақта осы салада ғылыми зерттеулер жүргізуді мақсат етеді.
«Сол кезде әкем Марқакөлдің балықтарын бейнежазбаға түсіріп жүрген еді, маған сол істе көмекші болуды ұсынды. Бұл жұмыстың өз қызығы мен шыжығы бар. Балықтардың «өмірін» таспалау үшін ұзақ уақыт бір орында тапжылмай отыруың қажет», - дейді ол.
Осылайша Әсел 2012 жылы Гидробиология және экология институтына оператор-инженер болып жұмысқа тұрады, қазір сол жерде экологиялық ағарту ісі бойынша маман болып қызмет етуде. Бір жылдай операторлық машығын жақсартқан Әсел 2013 жылы Каспийге аттанады. Міне, соңғы 5 жыл бойы ол сол аймақты мекендейтін итбалықтарды таспаға түсіріп жүр.

«Қазір еліміздегі итбалықтардың саны бізге белгісіз. Бұл жануар жоғалудың аз-ақ алдында, Халықаралық табиғатты қорғау одағының Қызыл тізімінде тұр. Итбалықтардың соңғы «санағы» 2005 жылы жүргізілген, сол кездегі дерек бойынша олардың саны - шамамен 100 мың. Кеңес кезеңінде ғалымдардың зерттеулеріне сүйенсек, Каспийдің Қазақстандағы бөлігінде миллионға жуық итбалық болған. Демек, қазі олардың саны 90 %-ға азайған», - дейді ол.

Биыл Әсел «экология» мамандығы бойынша магистратураға түсті, болашақта осы салада ғылыми зерттеулер жүргізуді мақсат етеді.