Химия | Мұнай құрамы

Республиканың жаңа байлығы мұнай мың жылдан артық уақыт адамзатқа тек жарық және ем ретінде керек болды. Сүзек ауруын, қотырды және түйелердің қышымаларын емдеуге пайдаланылып жүрді. Жер астынан шығатын мұнай газдары көп уақыт сөнбейді де, оны Кавказдың, Иранның, тағы басқа жерледің тұрғындары отқа шоқыну ретінде қолданған болатын. Мұнайдың жылу беру қасиеті көмірден жоғары. Бір тонна мұнай 1,3 тонна антрцитты, 3 тонна көмірді, 3,3 тонна торфты және 7 тонна тақта тасты, синтетикалық
аммияк, лак, әр түрлі мұнай майларын, парафин, жарылғыш зат-нитроглицерин, тағы басқа көптеген заттар алынады.
Химиялық және физикалық қасиеттеріне байланысты мұнай негізгі екі топқа бөлінеді: метанды, немесе парафинді және нафтенді, немесе асфальтты. Парафинді мұнайлар әдетте ашық түсті жеңіл салмақты, ал асфалтты-өте күңгірт түсті және ауыр топқа жатады. Бұрынғы ССРО-дағы сұйық көмір сутотығының қорларыбойынша Ресейден кейін, екінші орында Қазақстан тұр. Республикада мұнайдың негізгі қорлары Каспий бойы ойпаңында шоғырланған. Мұнда Теңгіз, Қарашығанақ, Жаңажол, Кенқияқ сияқты ірі мұнай кен орындары орналасқан.Республиканың басқа ірі мұнайгаз аудандары-Оңтүстік Маңғыстау-Үстүрт ойпаңы және көтерілімі. Мұнда сұйық көмір сутотығының республикалық қорларының 56 процентіне тақауы кездеседі. Қазақстан облыстары арасында Атырау-75,6 процент, одан кейін Ақтөбе 9,1 процент қорға ие. Жезқазған мен Қызылорда облыстары мұнай қорынан мардымсыз. ....