Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары): Балалардың әр түрлі мамандықтар туралы білімдерін толықтыру, мамандықтың барлығы жақсы екенін меңгерту. Балаларды әрқилы мамандықтарға сын тұрғысынан қарап, ойлау қабілетін, өрісін кеңейту. Сабақ мақсаттары: Барлық балалар: Балалар кейбір мамандық түрлерін біледі. Балалардың басым бөлігі: Өз ойларын айта алады. Кейбір балалар: Сурет бойынша қойылған сұрақтарға толық жауап береді. Тілдік мақсат: « Мамандық» сөзін орыс, ағылшын тіліне айтып қайталау......
Пән: қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Қазақстандағы туризм және экотуризм Сабақтың тақырыбы: Туризмді дамыту жолындағы проблемалар Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме) 8.2.1.1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпаратты салыстыру Сабақтың мақсаттары: Мәтін мен кестедегі мәліметті салыстырады. ....
Пән: қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Қазақстандағы туризм және экотуризм Сабақтың тақырыбы: Қазақстанда экотуризмді дамыту үшін қолайлы ресурстар жеткілікті Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме) 8.3.4.1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, мәселе бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы мен кемшілік тұстарын салыстыру, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) Сабақтың мақсаттары: Эссенің құрылымын, даму желісін сақтап, ұсынылған тақырыптың артықшылығы мен кемшілігін салыстырып, өз ойын дәлелдеп эссе жазу....
Пән: Қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі: Ғылым мен технология жетістіктері Сабақтың тақырыбы: Қазнеттегі қазақ тілін дамыту мәселесі Осы сабақ арқылы іске асатын оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме) 6.2.5.1 мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру Сабақтың мақсаты: Оқушылар: мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыра алады....
Пән: Қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Менің мектебім. Сабақ тақырыбы: Әңгіме айтуды дамыту Осы сабақта қолжеткізілетін оқу мақсаттары: (оқубағдарламасынасілтемеу)Т/А 4 Астарлы мағынаны болжау Сабақ мақсаттары: Сөйлеу қабілетін дамытады және көп мағыналы сөздерді қолдана бастайды.......
Пән: Қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспар бөлім: Ғылым мен техниканың соңғы жаңалықтары. Сабақтың тақырыбы: Жасыл экономиканы дамыту – болашаққа сәтті қадам Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары: 7.ТБ1.7 Септеулік шылаулардың қызметін білу, ауызша және жазба жұмыстарда орынды қолдану Сабақтың мақсаты: Септеулік шылауларды біле отырып, ұсынылған тақырып аясында ауызша, жазбаша жұмыстарда орынды қолдану.....
Диплом жұмысының зерттеу объектісі – Шығыс Қазақстан облысының тарихи көрнекі жерлерін дамытудының алғышарттары мен кездесетін проблемалары. Ал зерттеу пәні – қазіргі кездегі тарихи көрнекі жерлердің жағдайы. Жұмыстың негізгі мақсаттары. 1. Аймақтағы туристік потенциалды дамуына қажетті Шығыс Қазақстан климатын, табиғаты мен мәдени және тарихи ерекшелерін атап көрсету. 2. Шығыс Қазақстан тарихи көрнекі жерлерге жалпы сипаттама беру. 3. Шығыс Қазақстан тарихи жерлеріне туристік маршрут ұйымдастырудағы туристік фирмаға сипаттама беру. 4. Жалпы туризмді дамыту барысында кездесетін проблемалар мен перспективаларды анықтау, «Туризмді дамыту және Мәдени мұра бағдарламасына талдау ». Диплом жұмысының келесі зерттеу әдістері қолданылады: - тарихи талдау; - туристік фирмалар қызметін салыстыру; - статистикалық зерттеу ; Бұл диплом жұмысында тарихтық материалдар, әдеби мұралар, газет-журнал мақалалары, заң актілері қолданылады. Диплом жұмысының зерттеу нәтижесі өлкеде тарихи көрнекі жерлерді дамытудың мол мүмкіндігі бар екенін көрсетеді. Ол үшін бірнеше іс шараларды дәл қазір қолға алған жөн. Олар: - тарихи көрнекі жерлерді зерттеу; - « Тарихи көрнекі жерлерді қорғау » заңын қағаз жүзінде емес, іс жүзінде орындау; - оларды мемлекеттік бақылауды ұстап, қорғау; - қалпына келтіру шараларына мол қаражат бөлу; - өлкедегі туристік инфроқұрылымды дамыту; - отындық туристік фирмалардың ішкі туристік өнімді жарнамалау қызметін арттыру; - тарихи жерлерге ұйымдастырылатын туристік маршруттар санын ұлғайту;
Егер отандық іс-шаралар уақытында жүргізілсе, тарихымызды танитын және басқаға танытатын кезде келіп жетті. Тәуелсіздікке қол жеткеннен кейін халқымыздың көне тарихқа деген қызығушылығы арта түсті. Осымен қатар төл тарихымызды тереңнен тартып түгендеуге бүгінгі күні мемлекет тарапынан барлық мүмкіндік жасалып отыр. Мүмкіндік жасалып қана қоя салған жоқ, көне тарихымыздың қайталанбас мұраларын жинап, халқымыздың рухани қазынасын байытуға белсене бел шешіп кірісті. Иә, біздің тарих – шаңы қалыңдап кеткен тарих. Ғасырлар қойнауынан инемен құдық қазғандай қиындықты бастан кешіп, жоқ іздеп, шым – шымдап шыңыраудан тамшы аулағандай, көз майын тауысып зерделеп зерттеп, өз тарихына шөлдеп отырған оқырманға ұсыну бүгінгі ғалымдардың мойындағы борышы. Неге бұлай киелі, неге азапты деген сұрақ туындауы мүмкін. Өйткені, тарихымыз біздің ұлттық изеалогиямыздың бір алтын арқауы. Ал біздің ұлттық идеалогиямыз – тарихымыз, дініміз, тіліміз, діліміз, ғасырлар сынынан өтіп, уақыт пен болмыс қалыптастырған ұлттық дәстүріміз. Бүгінгі тарихшылар, зерттеушілер – ұлттық идеалогияны қалыптастырушылар. Сондықтан да, тарих жүгі ауыр да азапты, жауапты да ұжданды, қасиетті де киелі [1]. Қазақстан - туған жеріміз, ал туған жеріміз – тұнып тұрған байлық. Оған дәлел, Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан Қазақстан аумағындағы қалалар мен табиғаты ғажайып қорықты жерлер ежелден саяхат және туризм нысандары болып табылған. Мысалы: Дүние жүзіндегі «Алтын адам» аса құнды қазынаға тек Египет Фараоны Тутанхаманның қызғылт алтын табыты мен маскасы ғана теңесе алар немесе 4000 жылдыққа жуық тарихы бар таңбалы ескерткіші ЮНЕСКО- ның қол асындағы көне галерея, сондай –ақ «Екінші Мекке» атанған Қожа Ахмет Иассауи мавзалейі туристердің Қазақстан жеріне деген қызығушылықтарын туғызады. ....
Қоғамдық өндiрiс екi үлкен сферадан тұрады. Оның бiрiншiсiне – қоғамның материалдық-заттық қажеттiлiктерiн қанағаттандыратын салалар жататын болса, екiншiсiне – оның материалдық емес (информация, әр түрлi қызметтер т.б. ) сұраныстарын қамтамасыз ететiн салалар жатады. Дегенмен, бұл сфералардың дұрыс дамуы үшiн белгiлi бiр сыртқы жағдайлар (материалдық өнiмнiң айналуы, шаруашылық байланыстарды қалыптастыру, информацияны өндеу және жеткiзу т.б.) қажет. Кәсiпорындар жұмысының сыртқы жағдайларын қамтамасыз етумен, экономикалық әдебиеттерде “инфрақұрылым” алатын, экономиканың өзiнше бөлек сферасы айналысады. Экономиканың дербес сферасы болып, инфрақұрылым, материалдық-заттық өндiрiстен қоғамдық еңбек бөлiнуiнiң тереңдеуiне және оның сыртқы жағдайларын қамтамасыз етуге деген сұраныстың өсуiне байланысты бөлiнiп шықты. Кәсiпорындардың сыртқы жағдайлары бiркелкi болмағандықтан, инфрақұрылым салалары да бiркелкi емес. Сол себептi, инфрақұрылымды төрт түрлi iрi салалар тобына бөлуге болады: 1. Өндiрiстiк инфрақұрылым - өндiрiс процестерiнiң тiкелей сыртқы жағдайларын қамтамасыз ететiн салалар кешенi. Оған жүк тасу көлiгi, көтерме сауда, электрмен, газбен, сумен қамтамасыз ету, қойма шаруашылығы, байланыс, информацияны өндеу салалары және iскерлiк қызметтер сферасы жатады. Iскерлiк қызметтер сферасы жарнама мен маркетингтiк қызмет көрсетудi, жалға алу (беру) мен лизингтi, басқару, инвестициялық саясат, т.б. жөнiнде консультациялық қызмет көрсетудi, инжинирингтi қамтиды. 2. Әлеуметтiк инфрақұрылым – жұмыс күшiн ұдайы өндiрумен байланысты салалар кешенi: денсаулық сақтау, бiлiм беру, жеке сауда, жолаушылар тасу көлiгi, тұрғын үй – коммуналдық шаруашылық, қоғамдық тамақтандыру, демалысты ұйымдастыру т.б. салалар. 3. Институттық инфрақұрылым – экономиканы макроэкономикалық реттеудi жүзеге асырушы салалар мен қызмет сфераларының кешенi. Оған мемлекеттiк аппарат, несиелiк- қаржылық сфера, т.б. жатады. 4. Экологиялық инфрақұрылым – адам тiршiлiгiнiң зиянды жақтарынан қоршаған ортаны қорғау, қоғам өндiрiсi дамуының экологиялық жағдайларын қамтамасыз ету сфералары мен инженерлiк құрылыстардың кешенi. Бiз бұл тақырыпта өндiрiстiк инфрақұрылымның негiзгi саласының бiрi – көлiк кешенiнiң дамуын мемлекеттiк реттеу мәселелерiне тоқталып өтемiз. Себебi, бiрiншiден, көлемi шағын жұмыста барлық инфрақұрылым салаларының мемлекеттiк реттеу ерекшелiктерiн, әдiстерiн, қағидалары мен механизмдерiн оқушыға түсiнiктi болатындай етiп қысқаша жазу мүмкiн емес; екiншiден, көлiк кешенiнiң халық шаруашылығындағы рөлi өте жоғары. Ол экономикалық, әлеуметтiк, қорғаныс, саяси және мәдени маңызды мiндеттердi атқарады. ....
Сын тұрғысынан ойлауды дамыту бағдарламасы – әлемнің түкпір-түкпірінен жиылған білім берушілердің бірлескен еңбегі. Тәжірибені жүйеге келтірген Джинни Л.Стил, Куртис С.Мередит, Чарльз Тэмпл. Жобаның негізі Ж.Пиаже, Л.С.Выготский теорияларын басшылыққа алады. Мақсаты барлық жастағы оқушыларға кез келген мазмұнға сыни тұрғыдан қарап, екі ұйғарым бір пікірдің біреуін таңдауға саналы шешім қабылдауға сабақтарда үйрету. Біздің елімізге Джордж Соростың ашық қоғам институты, “Сорос-Қазақстан” қоры арқылы келген бұл технология орыс және қазақ тілдерінде мектеп тәжірибелеріне ене бастады. “Сын тұрғысынан ойлау” ұғымы белгілі бір идеяларды қабылдай отырып, оның неге қатысты екенін зерттеу, оларды жеңіл септикалық ойларға қарсы қоя білу, салыстыра алу, сол идеяларға қарсы көзқарастармен тепе-теңдікте ұстап зерттеу, оларға сеніммен қарау деп түсіндіреді авторлар. Сын тұрғысынан ойлау – сынау емес, шыңдалған ойлау. Бұл деңгейдегі ойлау тек ересек адамдарға, жоғарғы сынып оқушыларына ғана тән деп ойлау аса дұрыс емес. Жас балалардың да бұл жұмысты дұрыс ұйымдастырған жағдайда өз даму деңгейіне сәйкес ойы шыңдалып, белгілі бір жетістіктерге жетері сөзсіз. Оған осы жобамен жұмыс жасау барысында көз жеткіздік. Аталмыш бағдарламаның ішкі құрылымында ерекшелік бар. Бұл құрылым 3 деңгейден тұратын оқыту мен үйретудің моделі. Білімнің болашақта пайдаға асуы, қажетке жарауын қалыптастырады. Көп ақпаратты талдай, жинақтай отырып, ішінен қажеттісін алуға үйретеді. Сын тұрғысынан ойлау бағдарламасы қызығушылықты ояту, мағынаны тану, ой толғаныс кезеңдерінен түзіледі. Енді осы кезеңдердің мақсат-міндеттеріне толығырақ тоқталып өтейік. Қызығушылықты ояту Үйрену процесі – бұрынғы білетін және жаңа білімді ұштастырудан тұрады. Үйренуші жаңа ұғымдарды, түсініктерді, өзінің бұрынғы білімін жаңа ақпаратпен толықтырады, кеңейте түседі. Сондықтан да, сабақ қарастырылғалы тұрған мәселе жайлы оқушы не біледі, не айта алатындығын анықтаудан басталады. Осы арқылы ойды қозғату, ояту, ми қыртысына тітіркенгіш арқылы әсер ету жүзеге асады. Осы кезеңге қызмет ететін “Топтау”, “Түртіп алу”, “Ойлану”, “Жұпта талқылау”, “Болжау”, “Әлемді шарлау” т.б. деген аттары бар әдістер (стратегиялар) жинақталған. Қызығушылықты ояту кезеңінің екінші мақсаты – үйренушінің белсенділігін арттыру. Өйткені, үйрену – енжарлықтан гөрі белсенділікті талап ететін іс-әрекет екені даусыз. Оқушы өз білетінін еске түсіреді, қағазға жазады, көршісімен бөліседі, тобында талқылайды. Яғни айту, бөлісу, ортаға салу арқылы оның ойы ашылады, тазарады. Осылайша шыңдалған ойлауға бірте-бірте қадам жасала бастайды. Оқушы бұл кезеңде жаңа білім жайлы ақпарат жинап, оны байырғы біліммен ұштастырады. ....
Барлық ғалымдар сияқты лингвистика ғылымының негізін оның ұғымдар жүйесі қалайды. Сондықтан тіл дамыту сол тілдік ұғымдардың қалыптасуына байланысты. Оқыту үрдісіне ұғымдардың пайда болуы мен құрылысы, олардың материалдық дүниесінің заттарымен, құбылыстармен байланыстарын ашу – мұғалімнің бірден-бір міндеті. Тіл білімінигертудің мақсатын оқу бағдарламасында "...тіл ұстарту, тіл дамыту, тіл ширату, логикалық ойды кеңейту, дамыту жұмыстарында тілден алған теориялық материалды дұрыс пайдаланады", - деп атап көрсетеді. Қандай да болмасын білімді игеру, тынымын кеңейту, соның ішінде лингвистикалық білімді игеру, іскерлік пен дағдыны қалыптастырып, тілін дамыту ойлау амалдары негізінде қалыптасады. Сол себепті тілді оқып үйрену грамматикалық ұғымды қалыптастыру мен оны терең танымдық дәрежеге жеткізуден, тіл заңдарын, анықтама, тұжырым, нормаларды түсініп, дәлелдей білуге үйретуден және оны нақтылы іс-әрекетке, жаттығу, орындауға қолдана білуден тұрады. Оқушы айнала қоршаған шындықты сөз ұғымы арқылы бейнелейді. Ұғымды қалыптастыру арқылы ой әрекетін жүргізеді де, оны тіл арқылы жеткізеді. Олай болса, баланың тілін дамыту үшін, ең алдымен, тілдік ұғымдар қалаптастырылады. Табиғатты кез-келген зат, құбылыс, заңдылық болсын ол оқушыға дұрыс жетуі және түсіндірілуі үшін мұғалімнің өзі олармен жете таныс әрі оның қасиеттерінен жан-жақты хабардар болуы керек. Сонда ғана шындық дүниенің заттары мен құбылыстары туралы бала дұрыс түсініктер алып, ол туралы ой түзеді. Мұның өзі бала ойының жетілуі мен тілінің дамуына игі әсер етіп, алған таным білімдерін әрі қарай толықтырып, ұштап жол ашады. Әр-бір оқу пәні бір-бірімен өзара байланысты ғылыми ұғымдар жүйесін қамтиды. Оқушылыардың жалпы сан бойынша білімдерінің сапасы олардың ұғымдар жүйесін меңгертуіне байланысты. Ал тілдік ұғымдар жүйесін меңгеру – тілдік қарым-қатынас құралы ретінде игерудің негізі. Ұғым деп қоршаған ортадағы заттардың, құбылыстардың қасиеттері мен маңызды белгілерінің жалпыланған логикалық сипаттамасын түсінеміз. Н.И.Кондаковтығ "Логикалық сөздігіне" ұғымды былай анықтайды. "Ұғым зерттелінетін нысанның жалпы, сонымен бірге, мәнді белгілері, негізгі игі түйіні болатынбарлық айрықша сипаттары туралы түсінік, мәліметтердің тұтастай жиынтығы туралы пайымдар" Ұғымдарды меңгермейінше заңдар мен теорияларды саналы түрде білу мүмкін емес, өйткені олардың өзі ұғымдар арасындағы байланыстарды білдіреді. Сондықтан ұғым–материалдық шындықты бейнелейтін ойлау нұсқаларының бірі болып табылады. Сөйлеу ұғымдар негізінде жүзеге асады. Дәлірек айтқанда ұғымдар жүйесі сөйлеудің материалы болып табылады. Сондықтан сөйлеуді дамыту дегеніміз ұғымдар жүйесін меңгерту болып шығады.....
