Атом. Молекула. Жай және күрделі заттар. Жаратылыстану, 6 сынып, дидактикалық материал.

Қосымша №1. Мәтін

 Демокрит Абдерский ежелгі грек философы, атомның анықтамасын бірінші болып енгізген. Демокрит: «атом ол – жойылмайтын және пайда болмайтын, заттын бөлінбейтін бөлшегі» "Atomos" грек тілінен аударғанда "бөлінбейтін" деген мағынаны білдіреді. Демокрит (б.з.б. 4 ғасыр) бүкіл әлем тек бос кеңістіктен және атомдардан тұрады,- деді. Сол кездегі теориялар бойынша денелер шексіз бөлінетіндігі белгілі болды, бірақ Демокриттың ойы бойынша денелердін бөлінуі атомдармен шектеледі. Денелердің әртүрлілігі атомдардың әртүрлілігімен және олардын әртүрлі байланысуымен байланысты. Атомдар бір-бірімен байланысып әртүрлі денелерді береді, бірақ байланысса да атомдар арасында кеңістік қалады, өйткені әрбір заттардың арасында тебіліс күштері болады.

 Дальтонның теориясына сәйкес атомдар бөлінбейді және бұзылмайды. Ол химиялық элементтердің түрі қанша болса, сонша атом түрі бар деп болжам жасаған. Джон Дальтон 1766 жылы 6 қыркүйекте Англияның Иглсфилд деген жерінде дүниеге келген. Ол – физик, химик әрі табиғаттанушы және Манчестерде мұғалім болған. Ол заттың атомдық құрылымы туралы ғылыми теорияны ұсынған алғашқы адам болды..

 Дальтон (1805) атомдық теорияның негізгі ұстанымдары:

 1. Элементтер атом деген өте кішкентай бөлшектерден жасалған.

 2. Берілген элементтің атомдары масса, көлем және басқа қасиеттері бойынша бірдей; Әртүрлі элементтің атомдары масса, көлем және басқа қасиеттер бойынша әртүрлі.

 3. Атомдардың жасалауы және жойылуы мүмкін емес.

Қосымша №2

1 нұсқа

2 нұсқа

3 нұсқа

4 нұсқа