Электр өрісі.Электр өрісінің кернеулігі. Физика, 8 сынып, қосымша материал.

 Сабақтың тақырыбы: Электр өрісі.Электр өрісінің кернеулігі.

 Оқу мақсаттары:

- электр өрісі және оның күштік сипаттамасы ұғымдарының физикалық мағынасын түсіндіру;

– біртекті электр өрісінде зарядқа әрекет ететін күшті есептеу;

- электр өрісін күш сызықтары арқылы графиктік кескіндеу;

Теориялық материалдар:

а) Нүктелік зарядтың кернеулігі

б) Өрістердің суперпозиция принципі:

осыдан   

 Параллель орналасқан оӊ және теріс зарядталған пластиналардыӊ өрісі

 Пластиналар арасындағы электр өрісініӊ кернеулігініӊ күш сызықтары оӊ зарядталған пластинадан шығады, теріс зарядталған пластинада аяқталады.

Екі параллель пластина арасындағы электр өрісі кернеулігі

 q-заряд (Кл); S-жазық ауданы(м²); σ- зарядтың бет тығыздығы (Кл/м²)

Е₃>E₂>E₁

 Біртекті электр өрісі - өрістің кернеулігі оның барлық нүктелерінде бірдей болатын электр өрісі. Бір текті өрістің күш сызықтары параллель және тығыздығы бірдей болады, кері жағдайда өріс біртексіз деп аталады.

Жазықтық сыртында Е=0

Зарядталған жазық өрісінің кернеулігі:

; ;

 Зарядталған сфераныӊ электр өрісі

()

R- сфера радиусы (м);

 q-сфераның жалпы заряды (Кл) Сфера ішінде өріс кернеулігі нөлге тең (Е=0).

Сабақты түсіндіру барысында талқыланатын сұрақтардың жауап үлгісі

1.Денелердің арасы бос кеңістік болғанымен неліктен олар өзара әрекеттеседі?

(Зарядталған денелердің айналасында электрлік өзара әрекеттесу жүзеге асырылатын орта бар. Бір зарядты қоршаған кеңістік басқа зарядты қоршаған кеңістікте және керісінше әрекет етеді)

2. Қандай тұжырым жасауға болады? (Электр өрісі гильзадағы зарядқа болатын әрекеті арқылы анықталды)

3. Ал зарядталған гильзаның айналасында электр өрісі бар ма? (Ия, және ол таяқшаға әрекет етеді)