Ауыспалы металдардың жалпы қасиеттері. Химия, 11 сынып, презентация.

Ауыспалы металдар

ОМ:

- атомдар құрылысы негізінде ауыспалы металдардың физикалық және химиялық қасиеттерін түсіндіру;

Тапсырма орындау:

1) Төмендегі элементтердің электрондық конфигурациясын жазыңыз:

Sc b) Mn c) Co d) Cu

e) V f) Fe g) Ni h) Cr

2) Төмендегі иондардың электрондық конфигурациясын жазыңыз:

Sc3+ b) Mn2+ c) Co2+ d) Cu+

e) V3+ f) Cu2+ g) Cr3+ h) Ti3+

Скандий мен мырыш ауыспалы металдарға жатпайды.

Sc 1s22s22p63s23p63d14s2

Sc3+ 1s22s22p63s23p6

Zn 1s22s22p63s23p63d104s2

Zn2+ 1s22s22p63s23p63d10

Ауыспалы металдар

1. Барлық d-элементтер металдар

2. d элементтердің иондануы, ең алдымен

s-электрондарының бөлінуімен жүреді

3. d-орбиталдары әрдайым химиялық байланыс түзуге қатысады

Электрондық құрылысы

Fe

[Ar] 4s2 3d6

Fe3+

[Ar] 3d5

Sc

[Ar] 4s2 3d1

Sc3+

[Ar]

V

[Ar] 4s2 3d3

V2+

[Ar] 3d3

Cu

[Ar] 4s1 3d10

Cu+

[Ar] 3d10

Cu2+

[Ar] 3d9

Zn

[Ar] 4s2 3d10

Zn2+

[Ar] 3d10

Cr

[Ar] 4s1 3d5

Естеріңізде сақтаңыз:

4s 3d бұрын толтырылады

Ион түзілгенде электрондар

3d бұрын 4s кетеді

Электрондық құрылысы

Физикалық қасиеттері:

Жылтыр

Тығыздығы жоғары

Балқу және қайнау температуралары жоғары

Электр өткізгіштер

Балқу температурасы

Металдардың салыстырмалы тығыздығы

Ауыспалы металдардың химиялық қасиеттері

Chemistry Properties of Transition Metals

General reduced reactivity

Комплексті ион түзуге қабілетті

Түсті қосылыстар түзеді

Катализаторлар ретінде қолданылады

Ауада баяу тотығады, су және қышқылдармен баяу әрекеттеседі.

Ядро зарядтарының өсуіне сәйкес металдардың химиялық реакцияға түсу белсенділігі кемиді. Мысалы мыспен салыстырғанда алтынның химиялық белсенділігі төмен.

Кейбір айнымалы металдар оттегімен әрекеттескенде таттанады.

Айнымалы металдар бір-бірімен әрекеттесіп, құйма түзеді:

Мыс + Қалайы + Алюминий = Қола

Мырыш + Мыс = Жез

Алтын + Никель +Палладий = Ақ алтын

Темір + Хром + никель = Болат

Ауыспалы металдарға тән химиялық қасиеттер

Реакцияға қабілеттілігі

3d-металдары (Cu тан басқасы) қышқылда ерігіш

2Ti + 6HCl = 2TiCl3 + 3H2

Fe + 2CH3COOH = Fe(CH3COOH)2 + H2

2. 4d және 5d-металдары қышқылдар мен (Y, La басқасы) сілтілерде ерімейді

3. 4d және 5d-металдары (Y, La басқасы) тотығу кезінде комплекстүзгіш заттың қатысуымен ериді

3Pt + 4HNO3 + 18HCl = 3H2[PtCl6] + 4NO + 8H2O

W + 6HNO3 + 8HF = H2[WF8] + 6NO2 + 6H2O

Ауыспалы металдардың қасиеттері

1) Олар түсті иондар түзеді.

photo by Ian Geldard

Ауыспалы металдардың қасиеттері

2) кешенді иондар түзеді (лигандалар металл ионымен координациялық байланыстар түзеді).

[Cu(H2O)6]2+

[CuCl4]2-

© www.chemsheets.co.uk A2 1028 1-Jun-2016

Ауыспалы металдардың қасиеттері

3) тотығу дәрежелерінің ауыспалы болуы.

Ауыспалы металдардың қасиеттері

4) олардың катализдік белсенді

мысалы,

Ni маргарин өндіруде

V2O5 күкірт қышқылын өндіруде

Үй жұмысы

X1

Сызбаға сәйкес реакция теңдеулерін жазыңыз:

X3

Cr(OH)3

X2

Белгісіз заттарды анықтаңыз.

Br2, KOH

H2SO4(сұйылт)

SO2, H2SO4

X4