14 (IV) тобының элементтері. Химия, 11 сынып, қосымша материал 3.

C h e m g u i d e – a n s w e r s

GROUP 4: OXIDES

1. а) Көмірқышқыл газы - бұл газ, ал қалған диоксидтер - жоғары балқу температурасы бар қатты заттар.

b) (i) сигма және пи байланысынан тұратын C = O қосарланған байланыс бар.

• • • кремний (және т.с.с.) атомдары pi байланыстарын құру үшін көміртегідегі P орбиталдары мен p орбиталдары арасында бір-бірімен сәтті қабаттасуы үшін тым үлкен. Бұл кремний мен оттегінің арасындағы байланыс бір-бірімен шектелгенін білдіреді.

• • Алып макромолекулалы құрылым

(Егер сіз бұрын біліп алған және емтихан алушыларға қолайлы

болатын балама құрылымды қолданған болсаңыз, оған сәйкес

диаграмманы мұқият тексеріңіз.)

2.a) Ол ыстық концентрацияланған натрий гидроксиді ерітіндісімен әрекеттеседі.

NaOH + CO HCOONa

• (i) H₂O_(l) + CO_2(aq) H⁺_(aq) + HCO₃^-_(aq)

(ii) Натрий гидроксиді артық болған жағдайда:

2NaOH + CO₂ Na₂CO₃ + H₂O

Көмірқышқыл газы артық жерде:

NaOH + CO₂ NaHCO₃

(Сізге екінші жағдайда біріншіге қарағанда көп мөлшерде көмірқышқыл газы қажет болады.)

• (i) 2NaOH + SiO₂ Na₂SiO₃ + H₂O

Өнім натрий силикаты.

• • CaO + SiO₂ CaSiO₃

г) Амфотерлік, олар қышқылдармен де, негіздермен де реакция жасай алады. Немесе баламасы: олардың негіздіу және қышқылдық қасиеттері бар.

www.chemguide.co.uk

C h e m g u i d e – a n s w e r s

• (i) SnO + 2HCl SnCl₂ + H₂O

• SnO + 2NaOH Na₂SnO₂ + H₂O

немесе, егер сіз иондық нұсқасын Chemguide парағынан жазған болсаңыз:

SnO + 2OH^- SnO₂^2- + H₂O

Егер сізде [Sn (OH) ₄] ^2- сияқты күрделі иондардан тұратын жазбаша нұсқалар болса, онда қандай көздер қолданып жатқанын тексеріңіз.

• (i) Мұндағы күрделілік - бастапқыда қалайы (IV) хлориді құрамында хлорлы иондар концентрацияланған тұз қышқылынан асып кетсе, құрамында SnCl₆^2-ионы бар Na₂SnCl₆ кешенін береді.

Бұл екі бөлек теңдеу ретінде оңай жасалады:

• SnO₂ + 2OH^- + 2H₂O [Sn(OH)₆]^2-

Бұл Chemguide парағында берілген нұсқа. Егер сіз өзіңіздің емтихан алушыларыңызға сәйкес келетін басқа нұсқаны қолданған болсаңыз, оған жауапыңызды тексеріңіз.

g) Реакция өнімі суда өте аз еритін қорғасын (II) хлориді болады. Мұның қатты қабаты қорғасын (II) оксидінде тез түзіліп, оның тұз қышқылымен әрекеттесуіне жол бермейді.

www.chemguide.co.uk