Бейорганикалық күрделі, бинарлы және жай заттардың қатысуымен жүретін тотығу - тотықсыздану реакциялары. Химия, 10 сынып, сабақ жоспары, 2 сабақ.

Ұзақмерзімдіжоспарбөлімі:

Орта мектептер

Мұғалімнің аты-жөні: Абишева Ж.С.

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Бейорганикалық күрделі, бинарлы және жай заттардың қатысуымен жүретін тотығу - тотықсыздану реакциялары

Осысабақтақолжеткізілетіноқумақсаттары (оқубағдарламасынасілтеме)

10.2.3.2 электрондық баланс әдісін қолданып тотығу -тотықсыздану реакцияларын теңестіре алу

 Сабақ мақсаттары

Қосылыстағы элементтің тотығу дәрежесін есептей алуға және алған білімдерін тотығу тотықсыздан реакцияларын теңестіруде қолдана білу

бағалау критерийлері

 сабақтың түрі

жаңа білімді игеру

сабақ формасы

әңгіме, мини лекция, жұптық/топтық және жеке жұмыстар

АКТ қолдану дағдылары

Презентация, видео + интернет ресурстар

bilimland, twig-bilim

Бастапқы білім

8 сыныптағы химиялық реакциялардың түрлері

Сабақбарысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Жағымды психологиялық ахуал тудыру

сергіту сәтін ұйымдастыру

сабақтың тақырыбы, мақсаты мен бағалау критерийлерімен таныстыру.

(с/ж) сыныппен жұмыс

(қ/б) қалыптастырушы бағалау

(т/ж) топтық жұмыс

(ж1/ж) жеке жұмыс

(ж/ж) жұппен жұмыс

Тотығу – тотықсыздану реакциясы деп реакцияға қатысатын заттар мен өнімдердің құрамындағы элементтердің тотығу дәрежесі өзгере жүретін реакцияларды атаймыз.

Егер элементтердің ешқайсысы тотығу дәрежесін өзгертпесе, берілген реакция тотығу-тотықсыздану реакциясы болмайды

Тотықсыздандырғыш – химиялық реакция кезінде электрондарды беретін бөлшек (атом , молекула, ион т.б.).

Red - e^- = Ox Осы кездегі үрдіс тотығу деп аталады.

Тотықтырғыш – химиялық реакция кезінде электрондарды қосып алатын бөлшек ( атом , молекула, ион т.б.)

Ox + e^- = Red Осы кездегі үрдіс тотықсыздану деп аталады

Видео -1 «Күміс нитраты мен мыс сымы арасындағы реакция»

ТТР электрондық баланс әдісімен теңестірудің қадамдары:

Тотығатын, яғни электрон беретін элементтердің тотығу дәрежесі артады, ал тотықсызданатын, яғни электрон қосып алатын элементтердікі кемиді.

ТТР электрондық баланс әдісімен теңестіру қадамдары

1. Реакцияны екі жартылай реакция теңдеуі түрінде жазыңыз.

2. Оттек пен сутек атомдарынан басқа атомдарды теңестіріңіз.

3. Н₂О молекулаларын қосу арқылы оттек атомдарын, ал Н⁺иондарын қосу арқылы сутек атомдарын теңестіріңіз.

4. Электрондардың қажетті санын қосу арқылы электр зарядтарын теңестіріңіз.

5. Берілген электрондар саны қосып алынған электрондар санына тең болу үшін екі теңдеуді сәйкес сандарға көбейтіңіз.

6. Екі жартылай реакция теңдеуін қосып, теңдеудің екі жағындағы электрондарды, иондарды немесе молекулаларды қысқартыңыз.

ТТР-сы теңдеулерін теңестіру реті төмендегідей:1. Химиялық реакция теңдеулерін жазу.Al+H₂SO₄ Al₂(SO₄)₃+H₂2. Теңдеулердің оң және сол бөлігіндегі барлық әлементтердің тотығу дәрежелерін тауып, таңбасының үстіне жазу. _{0 +1 + 6 -2 +3 +6 -2 0}Al+H₂SO₄ Al₂(SO₄)₃+H₂3. Реакция нәтижесінде тотығу дәрежесі өзгерген элементтердің астын сызу._{0 +1 + 6 -2 +3 +6 -2 0}Al+H₂SO₄ Al₂(SO₄)₃+H₂4. Электрондық баланс теңдеуін құру. (ағылшынша balance- теңдестіру, тепе-теңдік):Al - 3ē Al ⁺³ 3 22H⁺¹ + 2ē = H₂ 2 35. Таңдалған коэффиценттерді реакция теңдеуіне жазу. _{0 +1 + 6 -2 +3 +6 -2 0}2Al+3H₂SO₄ Al₂(SO₄)₃+3H₂6. Оттек атомдарының санын есептеу арқылы коэффиценттердің дұрыс екендігін тексеру.2Al+3H₂SO₄ Al₂(SO₄)₃+3H₂

3*4О =12 4*3 =12O

7.Табылған коэффиценттерді теңдеудің оң жағындағы зат формулалары алдына қоямыз:

_{0 +1 + 6 -2 +3 +6 -2 0}Al+H₂SO₄ Al₂(SO₄)₃+3H₂

Тотығу –тотықсыздану реакцияларының маңызы:

Тіршілік үшін барлық тірі ағзалардағы заттардың ферментативтік тотығу процесі өте маңызды.Осы процестің нәтижесінде ағзалар көп мөлшерде энергия алады.Мөлшермен ер адамдар барлық қажетті энергия қорының 90 % ұлпалардағы көмірсулар мен майлардың тотығуынан түзілген энергиядан алады, ал қалған 10% аминқышқылдардың тотықтығып айырылуынан алады.

(ҚБ) төменде берілген реакция теңдеуін электрондық баланс әдісімен теңестір

Na₂SO₃+KMnO₄+H₂SO₄=Na₂SO₄+K₂SO₄+MnSO₄+H₂O

Сабақ мақсатына қайта оралу

Оқу мақсатының қаншалықты меңгерілгендігін байқау мақсатында кері байланыс (диктант)жүргізу

1) Тотығу дәрежелері өзгере жүретін реакциялар...

2) тотықтырғыштың ТД ............

3) тотықсыздандырғыштың ТД ..........

4) ТТР теңестіргенде тотығу және тотықсыздану процестеріндегі беріп жіберген /қосып алған электрондар саны ..................

Үй тапсырмасы" Электрондық баланс әдісімен теңестіру»

HNO₂→ HNO₃ + NO + H₂O

MnO₂ + KI + H₂SO₄  →  I₂ + K₂SO₄ + MnSO₄ + H₂O

Pb(NO₃)₂→ PbO + NO₂ + O₂

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға

Қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Денсаулықжәнеқауіпсіздіктехникасыныңсақталуы

Нақты оқушыдан күтілетін нәтиже

ТТР тотықтырғыш/тотықсыздандырғышты анықтай алады

Қабілеті жоғары оқушылар:

Күрделі ТТР электрондық баланс әдісімен теңестіре алады

Күнделікті тұрмыста жиі кездесетін реакциялар туралы айтқанда олармен жұмыс жасаудың қауіпсізідігін ескерту қажет

.