Сутектік байланыс. Химия, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Химиялық байланыс

Мектеп: Шымкент қаласындағы химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Сутектік байланыс

Осы сабақта қолжеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.1.4.10 сутекті байланыстың түзілу механизмін түсіндіру;

Оқу мақсаттары

• Сутектік байланыстың табиғатын түсіну
• Сутектік байланыстың заттардың физикалық қасиетіне әсерін түсіну

Жетістік критерийлері

Тестті бағалау критерийлері

Постерді бағалау критерийлері

Тілдік мақсаттар

Оқушылар иондық және коваленттік байланыстың түзілуі туралы айтады және түсінеді.

Пәнге қатысты лексика және терминология:

атом, (электрондық)қабат,энергетикалық деңгей, ядро, жүйелік,

топ, қашықтық жуық, барынша алшақ, ішкі, сыртқы

ковалентті полюсті байланыс,

ковалентті полюссіз байланыс,

иондық байланыс

Диалог пен хатқа арналған пайдалы сөйлемшелер жиынтығы:

Бұл атом ядросы, алмыналар электрондар.

Электрондар қабығы атом ядросынан жақын/алыс орналасқан

Қай электронда энергия көп/аз?

Құндылықтардыдарыту

Нақтылық, шынайылық, тазалық, ұқыптылық, жан-жақтылық

Пәнаралықбайланыстар

Химия пәнінің маңызын түсіндіру барысында биология, физика пәндерімен байланыс орнатылады.

АКТ қолдану дағдылары

Power point, бейнематериалдар.

Бастапқы білім

Атомның құрылысы туралы барлық тақырыптар қаралады, соның ішінде:

Электрондардың атомдағы қозғалысы (8.2A)

Формулалар және химиялық теңдеулер(8.3A)

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ұйымдастыру.

Сыни ойлауға арналған сұрақ. Талқылау жүргізу

Химик фтор F₂ мен хлорсутекті HCl сұйыққа айналдырды. Ол екі сұйықты да бірдей ыдыстарға құйды да, олардың атын жазуды ұмытып кетті. Келесі күні ол екі сұйықтың қайнау температураларын өлшеп, олардың бірі -85 °C-та, ал екіншісі -188 °C-та қайнайтынын анықтады.

Химикке, оның өлшеулеріне негізделіп, заттарды анықтауға көмектесіңіз.

Диполь-дипольдік әрекеттесудің дербес бір түрі сутектік байланыс деп аталады.

Егер сутек фтор сияқты кішкентай, электртерістілігі жоғары атоммен тікелей байланысса, ондай байланыс жоғары полюсті болады.

Сутектік байланыс тұрақты диполь-тұрақты диполь күштерінің бір түрі болғанымен, ол өзі сияқты байланыстардан ерекшеленеді.

Сутектік байланыс түзе алатын қосылыстардың қайнау температуралары өте жоғары болады, себебі молекулалардың газ фазасына ауысуы сутектік байланыстың бұзылуын қажет етеді.

Жұптық жұмыс. «Сутектік байланыс» деген видеоны көрсету

Сұрақтарға жауап беріңіз.

• Аммиак сумен сутектік байланыс түзе алады ма?
• Аммиак-су ерітіндісіндегі аммиак пен су молекулалары арасында түзілетін сутектік байланыстарды көрсетіңіз
• Егер XIV топ элементтерінен түзілген гидридтердің қайнау температураларын салыстыратын болсақ, гидридтің молекулалық массасының артуымен қайнау температурасының жайлап артатынын байқаймыз. Неліктен?

Оқушылар дұрыс жауаптарды талқылайды.

«Гидридтердің қайнау температурасы» деген видеоны көрсету

Оқушыларға «Сутектік байланыстардың биологиялық рөлі» бойынша постер дайындау ұсынылады. (Топтық / жұптық жұмыс)

Постерді бағалау критерийлері

• Постерде берілген тапсырма бойынша нақты деректер көрсетілген
• Постердің көрнектілігі

Оқушыларды бағалау (Жеке жұмыс)

Төрт сынауықта келесі сұйықтар бар: бутандиол-1,2, этилацетат, гептан және пентанол-1. Олардың барлығының молекулалық массалары шамамен бірдей.

Осы заттардың қайнау температуралары мынадай: 194^оС, 138 ^оС, 69 ^оС,77 ^оС Қайнау температуралары қай сұйыққа сәйкес келетінін анықтаңыз.

Үй тапсырмасы: Оқулықтағы «Металдық байланыс» тақырыбы бойынша берілген сұрақтарға жауап беру

Рефлексия

Не білдім, не үйрендім

Нені түсінбедім

Не бойынша қосымша жұмыс жасау керек

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Барлық оқушылар:

Сутектік байланыс не екенін түсіндіре алады

Көптеген оқушылар: 

Қойылған сұрақтарға жауап бере алады

Тапсырмаларды дұрыс орындайды

Кейбір оқушылар:

Сутектік байланыс пен заттардың қасиеттері арасындағы байланысты түсіндіре алады

Сабақ кезінде сұрақ қоюларды кеңінен талқылау. Мұғалім өзі алатын жауаптар сапасымен оқушылар білімін бағалайтын болады.

Жеке жұмыстар әр оқушының жеке түсінуін толық бағалау үшін мүмкіндік береді.

Сонымен қатар сабақта өзін-өзі бағалау жүргізіледі.

Сабақта денсаулық пен қауіпсіздік ережелері ескертіледі

Сабақ бойы оқушылар мен мұғалім арасында, оқушылардың өздері арасында талқылаулар жүреді, бұл тілдесу дағдысын дамыту және басқалардың пікіріне сыпайы болуы үшін кең мүмкіндіктер береді.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.