Көбінетуаболған гипотрофиякездеседі,оның себебі анасыныңсоматикалық және гинекологиялықаурулары, ата-анасыныңзияндыәдеттері "алкоголизм, темекі шегу”,өндірістік зияндылықтар болуы мүмкін.
Гломерулонфрит-инфекциялық аллергиялық ауру, бүйректің домалақшаларының қабынуымен сипатталады.
Этиологиясы: Стрептококктар, стафилококктар, вирустар. Баспа, қызамық, вирусты инфекциялар баланың қорғаушы күштерін төмендетеді де, 1-3 аптадан кейін бүйректе қабыну процесстері пайда болады. Бұл аурумен мектеп жасындағы ер балалар жиірек ауырады.
Клиникалық айқындалуы:
1. Ауру жедел немесе баяу баланың жалпы жағдайының бұзылуымен басталады: әлсіздік, көңілсіздік, тәбетінің төмендеуі, ыстығының көтерілуі, лоқсу, құсу, терісінің және шырышты қабаттарының бозаруы. Бала зәрді сирек, аз шығаратын болады, белі, іші ауырады.
2. Бұл ауруға тән белгілердің бірі-ісік синдромы немесе нефротикалық синдром. Бүйрек ауруы кезінде ісік әуелі көздің қабақтарында пайда болады, әсіресе таңертеңгілік көзі, беті ісініп тұрады. Ауру асқынған кезде кеуде мен құрсақ қуыстарында сұйық жиналады, ал өте ауыр жағдайларда ісіну процесстері бүкіл организмге тарап анасарка дамиды. .....
Д- витаминінің шамадан тыс көбеюі бала организімінің сезгіштік қабілетін ескерместен, оны көп мөлшерде, бақылаусыз қолданған жағдайда болады.
Патогенезі. Д- Гипервитаминозы көбінесе Д- витаминін, ультракүлгін сәулесін және кальций препараттарын қатар қолданғанда болады. Д гипервитаминоздық улану жасанды және аралас тамақтанатын, гипотрафиясы бар, шала туылған балаларда оңай дамиды. Д витаминінің уландыру әсері бауырға, бүйрекке, жүректің бұлшық етіне, қан тамырларына тиеді, дистрофиялық өзгерістер туғызады .
Алиментарлы диспепсия шамадан артықтамақтандырудан, тәртіпсізтамақтандыруданболады. Алиментарлы диспепсияданөзгешелігі, ішек – асқазанауруларыүлкен дәреттіңжиілеп (тәулігіне 10 рет не одан да көп), су сияқты болатындығымен, патологиялыққоспалармен, денеқызуының көтерілуімен, токсикоз бен сусыздануға дейінбаратын интоксикация пайдаболуыменсипатталады.
Қарапайым диспепсия синдромындабаланыүйдеемдеугеболады, тамақтандырудақысқаүзілісжасап (6 – 8 сағатқа), негізделгенсұйықрежимімен, редукциялаған (жеңілдетілгентамақберіледі). Қажеттамақмөлшерінің ½ -1/3 –інқолданып, 1- 2 тәуліктеанасүті не қышқыл – сүтқоспаларытағайындалады. Сұйықтапшылығынденесалмағыныңәр кг-мына 150 мл есебінентәттішаймен, Рингер – Локк ерітіндісімен не оралитпентолтырады. Симптоматикалық ем – ішкеқұрғақжылытукомпресі, адсорбент ретінде карболен мен ферментер, пепсин, хлорлысутегіқышқыл. Шіріктідиспепсияларда - панкреатин, панзинорм, фесталқолданылады.
Дизентерия-тоқ ішектің ішкі қабатын зақымдап қанды ірің аралас болып ішті өткізетін жалпы инфекциялық ауру.
Қоздырғышы-шигелдер класына жататын микробтар тобы. Кең ттараған түрлері Зонне, Флекснер, Нюкестл, Григорьев штаммдары. Шигелдер тіке түскен күн сәулесінің әсерінен 30 минут арасында, 60*С ыстық ортада 10-20минут;ал 5% фенол ерңтіндісінде 1-2 минут ішінде өленді, суда 5-6 күн, топырақта бірнеше ай бойы тіршілік ете алады.
Эпидемиологиясы: 1. Ауру көзі-ауру адам және қоздырғыш тасымалдаушы.
2. Таралу жолдар-су, тамақ арқылы және жуылмаған қол арқылы, жуылмаған жеміс-жидектер арқылы.
Клиникалық белгілері: Жасырын кезеңі 1-7 күн. Ауру тез басталады, баланың дене қызуы көтеріліп, әлсіздік пайда болады, тәбеті төмендейді, басы ауырады, жүрегй айнып құсады, іші бүріп ауырады, тәлігіне 10-15 ретке дейін қанды іріңді, содан кейін қиы аз сулы, кеінірек тек ірің бөлінуі мүмкін. Ішектің түйілуіне байланысты аурудың әлсін-әлсін үлкен дәретке отырғысы келе береді, оны тенезмдер дейді. .....
Балаларда ас қорыту бұзылыстары жиі диспепсия (грек. dispepsia қорытылмау) түрінде кездеседі.
Диспепсия — тамақтанудың бұзылуынан немесе микробтардың әсерлерінен туындайтын тез дамитын ас қорыту бұзылысы. Диспепсия қарапайым, уытты және ішектен тыс (парентериалдық) себептерден дамитын болып бөлінеді. Бұл кезде құсу және іш өту (грек. diarrheo — диаррея), зат алмасудың бұзылыстарымен сипатталатын көптеген көріністер пайда болады.
Қарапайым диспепсия балалардың қоректенуі бұзылғанда (артық тамақ бергенде, қосымша тамақтың дұрыс берілмегенінде, жасанды тамақтандыруға ауыстырғанда) пайда болады.
Уытты диспепсия бактериялардың әсерлерінен туындайды немесе қарапайым диспепсияның асқынуынан болуы мүмкін.
Ішектен тыс (парентералдық) себептерден пайда болатын диспепсия дене қызуы көтерілуіне әкелетін жұқпалы аурулар кездерінде дамиды. Бұл кезде диспепсиялық құбылыстар аш ішектердің бүрлерінің құрылымы өзгерулерінен пайда болады. .....
Дифтерия- шырышты қабықтар зақымданып, оларда ақшыл-сұрғылт қабықшалардың пайда болуымен және организмнің жалпы улануымен сипатталатын жұқпалы ауру.
Қоздырғышы- дифтерия таяқшасы (1884 жылы Леффлермен ашылған) Сыртқы ортада өте тұрақты-ойыншықтарда, ыдыс-аяқта, көрпе-жастықта көпке дейін сақталады. Өте улы экзотоксин бөліп шығарады.
Эпидемиологиясы:
1.Ауру көзі-ауру адам және қоздырғыш тасымалдаушы адам.
2.Аурудың таралу жолдары- ауа-сілекей және қарым-қатынас.
3.Төзімділік (сезімталдық- 3-7 жасқа дейінгі балалар
4.Иммунитет-тұрақты,
5.Маусымдылық- күз.
Патогенезі: Дифтерия таяқшасы ауыз қуысының көздің, мұрынның шырышты қабықтары және тері арқылы еніп, сол жерде өсіп-өнеді, бөлінгең экзотоксиндері ұлпалардың некрозын тудырады, фибринді қабықша пайда болады.
Ерте жастағы балалардың аурулары. Ерте жастағы балалардың тамақтануының созылмалы бұзылыстары.
Арулардың анықтамасы, жіктелуі
аурулардың даму себептері, белгілері, диагностикасы
асқынулары,емі ,алдын алуы
клиникасы мен емі
науқас нәрестелердің күтім принциптері
Баланың физикалық дамуы және жүйке-жүйесінің дамуы өз жасына сәйкес болса, бұндай балаларды-нормотрофиктер дейді.
Егер баланың дене құрылысы оның мөлшерлік нормасынан артық немесе кем болса, бұл балалар дистрофиктер деп аталады.
Салмағы мөлшерден артық балаларды паратрофиктер деп атайды.
Салмағы мөлшерден төмен болуы және организмнің қорғаныс принциптерінің нашарлауымен сипатталатын созылмалы жағдайды гипотрофия деп атайды.
Балалардағы дистрофия – бұл созылмалы тамақтану бұзылысы, онда асқорыту қызметінің бұзылуымен қатар,зат алмасу мен клеткалар мен тіндердің сіңіру қызметі де бұзылады. Олдене және жүйке–психика дамуынтежеп, бала организмінәлсіретеді. Дистрофия ауыр және созылмалыинфекциялыауруларпайдаболуынабейімдейтінқолайсыз фон болыптабылады. Дистрофиялыбалаларды осы ауруларбойынша "қатер” тобынажатқызады.
Адамға төтенше жағдайлардың физикалық және эмоциялық факторларының әсері ағзаның өмірлік маңызды функционалдық жүйелерінің қатты күйзелісіне, жалпы ауыр жағдайдың дамуына әкеп соғады, ол естен тану деп аталады. Естен танудың көп тараған түрі зақымнан болған естен тану. Ол бастың көлемді жері зақымдануынан, кеуде, аяқ-қол және күйіктердің нәтижесінде болады. Мұндай жағдайда қан айналым жүйесі, тыныс алу, зат алмасу, жүйкенің регуляциялық қызметі бұзылады.
Естен танудың бастапқы сатысында зардап шегушіде қысқа уақытты қозу сипатталады. Ол есіне келгенде тынышсызданады, өзінің ауыр халде екенін сезіне алмайды, секіреді, қашуға ұмтылады, айғайлайды, жұлқынып сөйлейді, көздің қарашықтары ұлғаяды, өңі бозарады, жиі тыныс алады және тамыры жиі соғады.
Қозу сатысы ештеңеге қызықпаушылық күйге ауысады, маңындағы адамдармен араласпайды, ауыруға реакциясы төмен немесе толық болмайды, парықсыз жағдайға алмасады. Зардап шегуші бозарады, жабысқақ суық тер шығады, дене температурасы төмендейді, тыныс алу және тамырдың соғуы жиілейді, шөл пайда болады, кейде лоқсиды.
Жоғарыда жазылған белгілер байқалған жағдайда тез арада көмек көретуге кірісу қажет:
- жарақаттану факторының әсер етуін тоқтату;
- зардап шегушіні естен танған кейіпте жатқызу;
- қан кетуді тоқтату;
Аяқ-қолдарына қажет болғанда уақытша иммобилизациялау жүргізу;
- тыныс алу жолдарын босату;
- тыныс алуы және жүрегі тоқтап қалған жағдайда қолдан дем алдыру керек;
- ауыруды сездірмейтін дәрілер беру немесе егу қажет (анальгин, пенталгин, седаогин);
- жылумен қамтамасыз ету;
- зардап шегушінің жағдайын үнемі бақылауға алуды қамтамасыз ету;
- жылдам госпитальға жатқызу мүмкіндігін туғызу;
Естен танудың бір түрі қызбалықтан (эмоциялық) естен тану болып табылады. Ол кенеттен болатын психиялық зақымдану нәтижесінде дамиды. Зардап шегуші толық парықсыздықты (естен айырылып қалушылық) немесе кенеттен қозушылық білдіруі мүмкін.
Жәрдем көрсету жарақаттанғандағы естен тануда өткізілетін іс-шаралардан құралады......
