«Қазақ тілі» жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар 6-сынып

«Қазақ тілі» пәнінен

(оқыту қазақ тілінде)

жиынтық бағалауға арналған

әдістемелік ұсыныстар

6-сынып

Нұр-Сұлтан, 2022

Құрметті мұғалім!

 Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 6-сынып білім алушыларына «Қазақ тілі» пәні бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде құрастырылған. Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар «Қазақ тілі» пәні бойынша оқу бағдарламасы негізінде дайындалған.

 Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге білім алушының тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.

 Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстарда бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай-ақ, жинақта білім алушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныстар түрінде берілген.

 Әдістемелік ұсыныстар негізгі мектеп мұғалімдеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп үйлестірушілеріне арналған.

Мазмұны:

1-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар................................................4

1-бөлім, №1 «Қазақстандағы көрікті жерлер. Лексикография»………..................................5

Ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика......................................................................7

2-3 бөлім, №2 «Ұлттық және отбасылық құндылықтар. Фонетика», «Әлемнің

жеті кереметі. Лексикография»...................................................................................................8

Ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика....................................................................10

2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар.............................................11

4-бөлім,№1«Астана–мәдениетпенөнерордасы.Лексикография»..........................................12Ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика....................................................................14

5-бөлім, №2 «Тарихи тұлғалар. Лексикография»....................................................................15

Ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика....................................................................17

3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар..............................................18

6-7 бөлім, №1 «Су – тіршілік көзі. Қазақстандағы өзен-көлдер. Морфология»,«Спорт.

Белгілі спорт жұлдыздары. Морфология»................................................................................19

Ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика....................................................................22

7-8 бөлім, №2 «Спорт. Белгілі спорт жұлдыздары», «Қазақ халқының әдет-ғұрыптары

мен салт-дәстүрлері» Наурыз.....................................................................................................23

Ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика....................................................................25

4-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар..............................................26

9-бөлім, №1 «Әлемдегі ірі кітапханалар».................................................................................27

Ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика....................................................................30

10-бөлім, №2 «Ғылым мен технология жетістіктері».............................................................31

Ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика...................................................................33

1-ТОҚСАН БӨЛІМ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАРЫ

1-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар

Бөлім «Қазақстандағы көрікті жерлер. Лексикография»

№1

Оқу мақсаты6.1.1.1 мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау;

6.2.1.1 - мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру;

6.4.1.1 тақырып бойынша жеке сөздер, бірге және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазу.

Бағалау критерийіБілім алушы

• мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжайды;
• мәтіннен детальді ақпараттарды анықтайды;
• бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазады.

Ойлау дағдыларының деңгейіҚолдану

Орындау уақыты15 минут

1-тапсырма.

1.Суреттерді мұқият қарап, онда Қазақстанның қандай жерлері бейнеленгенін жұпта әңгімелеңіз. Суреттер арқылы тыңдалым мәтінінің тақырыбын болжап, талқылаңыз.

2. Мәтіннің алғашқы бөлігін мұқият тыңдап, талқылаған тақырыптарыңызбен салыстырыңыз және мәтіннің келесі бөлігі не туралы болатынын болжаңыз.

1-бөлік

 Көкшетауға ат басын бұратын көптеген саяхатшылардың қызығушылығын оятатын әрине табиғаттың көз тартар сұлулығы. Соның ішінде Бурабайдағы «Оқжетпес» тасының жөні бөлек. Атауының өзі бір ерекше. Жыл сайын демалуға барып жүргенімізбен, сол «Оқжетпес» жартасының қалай біткені жайында біле бермейміз әрі мән де бермейміз. Ал аңыз былай дейді:

2-тапсырма.Сұрақтарға жауап беру арқылы детальді ақпараттарды анықтап, түсіндіріңіз.

• Көкшетаудың қандай көрікті жерлері бар? ___________________________________ ___________________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________________
• Бурабай демалыс орны несімен танымал?_____________________________________ ___________________________________________________________________________
• ___________________________________________________________________________
• Оқжетпес - Көкшетаудың қай бөлігінде орналасқан? __________________________ ___________________________________________________________________________
• _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма. Мәтіннен бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазыңыз.

«Қазақстандағы көрікті жерлер. Лексикография» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты

ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

 Білім алушының аты-жөні________________________________________________

1-тоқсан бөлім бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар

Бөлімдер «Ұлттық және отбасылық құндылықтар. Фонетика», «Әлемнің жеті кереметі. Лексикография» №2

Оқу мақсаты6.2.5.1 Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру;

6.3.6.1- Мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп түзету, редакциялау

6.4.2.1 Екпіннің түрлерін (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдану.

Бағалау критерийіБілім алушы

• мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған 5 нақтылау сұрақтарын құрастыра алады;
• мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп түзету, редакциялау;
• екпін түрлерін сөйлем ішінде ажыратады.

Ойлау дағдыларының деңгейіҚолдану

Орындау уақыты15-20 минут

«Ұлттық және отбасылық құндылықтар. Фонетика», «Әлемнің жеті кереметі. Лексикография»

бөлімдері бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты

ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

 Білім алушының аты-жөні________________________________________________

2-ТОҚСАН БӨЛІМ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАРЫ

2-тоқсан бөлім бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар

Бөлім «Астана – мәдениет пен өнер ордасы. Лексикография»

№1

Оқу мақсаты 6.4.3.1 Неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөздердің қолданысы аясын түсіну және ажырата білу.

6.3.4.1 Эссе тақырыбынан ауытқымай абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу,келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу.

Бағалау критерийіБілім алушы

• Неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсінеді және ажырата алады;
• Оқылым мәтінінен қажетті ақпараттарды іріктеп оқиды;
• Тақырыбына сай,құрылымы жүйелі келісу,келіспеу эссесін жазады.

Ойлау дағдыларының деңгейіҚолдану

Орындау уақыты20 минут

1-тапсырма.

 Бір нәрсеге, өнерге талпыну үшін адамға алдымен табандылық қажет. Өнер біткеннің бәрәне жаратылысынан бейім адамның болуы шындыққы жанаспайды. Өлең өнері сөзбен, ал живопись (жанды жазу) өнері бояуымен құлпырады. Музыканың негізгі мақсаты-адамның эстетикалық қажетін қанағаттандыру. Бұл поэзияға да ортақ қасиет, өйткені тіл мен музыка тілі бір-біріне етене қатысқан кезде музыканың әсерлілігі арта түседі. Бұл ғылым, яғни музыка өзінің байсалдылығынан айырылған адамды түзетуге, қызба адамды қалпына түсіруге, адамды ылғи да бір қалыпта ұстап тұруға құдіреті жетеді.

• Мәтіндегі қарамен жазылған сөздер қай сөздердің қатарына жатады. [1]

а) Диалект сөздер б) Кәсіби сөздер

ә) Жаңа сөздер в) Термин сөздер

• Мәтін бойынша музыканың әсерлілігі қай кезде арта қалады? [1]

а) Қол өнері мен музыка үйлескенде

ә) Спорт пен музыка үйлескенде

с) Сурет өнері мен музыка үйлескенде

д) Тіл мен музыка үйлескенде

2-тапсырма. Келесі лексикалық ұғымдарды ережемен сәйкестендір. [4]

3-тапсырма. «Астана-Қазақстанымның елордасы бола алды ма?» деген тақырыпта келісу не келіспеу эссесін жазыңыз. Эссеңізде мәтіннен іріктелген мысалдарды қолданыңыз. [4]

Мәтін

«Астана-Қазақстанның елордасы. Ол Есіл өзенінің бойында орналасқан. Астана қаласы 1997 жылы Қазақстан Республикасының астанасы болып жарияланды. Мұнда көптеген ғимараттар бар. Астананың жанында Қорғалжын қорығы орналасқан. Осы қысқа уақыттың ішінде Астана гүлденген, дамып жатқан қала болды.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Астана – мәдениет пен өнер ордасы. Лексикография»

бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты

ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

 Білім алушының аты-жөні________________________________________________

2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар

Бөлім «Тарихи тұлғалар. Лексикография»

№2

Оқу мақсаты 6.3.4.1- эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу («келісу, келіспеу» эссесі).

6.4.3.1 неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу.

Бағалау критерийіБілім алушы

• неологизм сөздердің анықтамасын табады;
• күрделі сөздер арқылы жасалған неологизм сөздерді таба алады;
• термин сөздердің қатарын анықтай алады;
• білім алушы диалект сөздерді анықтай алады;
• мәтіннен қажетті ақпараттарды іріктеп оқиды;
• тақырыбына сай, құрылымы жүйелі келісу-келіспеу эссесін жазады.

Ойлау дағдыларының деңгейіҚолдану

Орындау уақыты15-20 минут

«Тарихи тұлғалар. Лексикография»

бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты

ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

Білім алушының аты-жөні_____________________________________________

3-ТОҚСАН БӨЛІМ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАРЫ

«Су – тіршілік көзі. Қазақстандағы өзен-көлдер. Морфология»,

«Спорт. Белгілі спорт жұлдыздары. Морфология»

бөлімдері бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

№1

1-тапсырма. Мәтінді оқып, судың пайдалы қасиеттерін сәйкестендір. [4]

Су - тіршілік көзі

 Су — тіршілік көзі, табиғатта ең көп таралған зат. Су Жер шарының 3 / 4 бөлігін алады. Тіршілік құбылыстарының бәрі судың қатысуымен жүреді, табиғаттағы барлық тіршілік атаулының құрамына кіреді.Тірі ағзалардың 60-70 %-ы , ал өсімдіктердің 90 % -ы судан тұрады. Су — тамақ рационының маңызды құрамдас бөлігі. Сусыз тіршілік жоқ. Адам шөлдегеннен гөрі аштыққа шыдамды келеді екен. Зат алмасудың барлық процестері судың қатысуымен атқарылады.Тамақты сіңіру, қанға нәрлі заттардың жетуі сұйық ортада өтеді. Зат алмасудың зиянды өнімі организмнен су арқылы шығарылады. Организмде судың жеткіліксіз болуы шөлдеуге әкеліп соқтырады да, судың артық болуы жүрек-қан тамыр жүйесінің жұмысын қиындатады. Судың пайдалы қасиеттеріне келесілері жатады:

– Су қоректік заттектерді (жасушаларға), алмасу өнімдерін және гормондар, ферменттер, тромбоциттер және қан жасушалары сияқты түрлі заттарді (жасушадан) тасымалдайды. Соған сәйкес ол жасушалық зат алмасудың өтуіне септігін тигізеді және жасушалардың химиялық қызметтеріне аса қажет.

– Су еру мен суспензиялау үшін тамаша орта. Көптеген субстраттар суда ериді немесе суспензияға айналады, осылайша жаңа заттектер түзетін реакцияларға түсе алады. Судың бұл қасиеті ағзадағы алмасу заттары мен улы заттардың зәрмен шығуына септігін тигізеді.

– Су еріткіш ретінде тұтқыр молекулалармен қосылып, буындарға арналған майлайтын сұйықтық және ас қорыту жүйесі мен несеп-жыныстық жолдарды майлайтын шырыш, ішкі органдарды майлайтын ұйыма сұйықтықтарды және асқорыту жолдары арқылы өткенде асты ылғалдандыратын басқа да секреттерді түзеді.

– Су өз температурасын салыстырмалы түрде аз өзгерте отырып, жылу сіңіреді. Судың жылуды сақтау қасиеті жылуды сіңіріп, оны жылу өнімі және тер булануы ретінде шығара отырып, дене температурасын реттеуге көмектеседі.

Су ағзаның маңызды құрылымдық компоненті болып саналады. Ол жасушалардың пішінін сақтайды және барлық ағзаның жасуша жарғақшаларының ажырамас бөлігі болып табылады.

2-тапсырма. Тест сұрақтарына жауап бер [1]

Мына сөйлемнен сұрау есімдігін тап.

1. Суды қорғау үшін қандай көмек көрсете аламыз?

а) судыб) қандай

ә) қорғаув) көмек

2. Жіктеу есімдігі қатысқан сөйлемді көрсет. [1]

а) Ғалым осы суды қатырып, суретке түсірген кезде кристалдары әдемі,үйлесімді болып шыққанын байқаған.

ә) Жапон ғалымы су біздің барлық эмоциямызды, сезімімізді,сөзіміз бен дұғамызды, музыканы қабылдайтынын дәлелдеген.

б) Өзіңді ауыз су ішуден шектеуге болмайды.

в) Ал дәл осы суға "ыза", "соғыс", "қан", "өлім" сияқты жағымсыз сөздер айтқан кезде кристалдары мүлде басқа, бей-берекет, көмескі, қара лай болып шыққанын көріпті.

3. Сілтеу есімдігі қатысқан сөйлемді көрсет. [1]

а) Күнделікті ішіп отырған суымыз қайдан келіп жатыр?

ә) Осы мөлдір сұйықтыққа бар тіршілік тәуелді

б) Ғалымдардың айтуынша, болашақта су тапшылығы арта түспек.

в) Ағзаға таза су енеді де,ол біздің қанымызға әсер етеді

4. Өздік есімдігі қатысқан сөйлемді көрсет.[1]

а) Осы мөлдір сұйықтыққа бар тіршілік тәуелді.

ә) Күнделікті ішіп отырған суымыз қайдан келіп жатыр?

б) Ғалымдардың айтуынша, болашақта су тапшылығы арта түспек.

в) Өзіңді ауыз су ішуден шектеуге болмайды

««Су – тіршілік көзі. Қазақстандағы өзен-көлдер. Морфология»,

«Спорт. Белгілі спорт жұлдыздары. Морфология»

бөлімдері бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты

ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

Білім алушының аты-жөні _______________________________________________________________________________________

«Спорт. Белгілі спорт жұлдыздары», «Қазақ халқының әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрлері» Наурыз бөлімі бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

№2

1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, негізгі, қосымша және детальді 3 ақпаратты анықтап, кестені толтырыңыз.

1. Мәтіндегі 3 басты ақпараттарды анықтаңы [3]

 Қазақстандық бокс жайында әңгіме болғанда кәсіпқой бокс туралы да айтпай кетуге болмайды. Бұл салада бүгінде отандастарымыз бағындырған биіктер, қол жеткізген табыстар көп. Соның арасында кезінде Афина олимпиадасының күміс жүлдегері болған, бүгінде әлемдік кәсіпқой бокстағы құбылыстардың біріне айналған Геннадий Головкиннің орны бөлек. Егер бір кезде қазақ жастарының арасынан суырылып шығып, олимпиадада тамаша өнер көрсеткен Серік Қонақбаевтың әуесқой бокстағы қазақ боксшыларына әсері қандай болса, Геннадий Головкиннің де қазақ кәсіпқой боксына да әсері сондай деуге болады. Осы кезге дейін кәсіпқой бокста 43 кездесу өткізіп соның 41-інде жеңген (бір тең ойын, бір жеңілісі бар) Головкин кәсіпқой бокс бойынша бірнеше тұжырымның чемпионы. Бүгінде кәсіпқой бокста жүрген, жай жүрмей жетістікке жетіп жүргендер отандастарымызға Василий Жиров пен Геннадий Головкиннің жетістіктері шабыт бергені анық.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2-тапсырма.

• Сөйлемдегі қарамен белгіленген сөз қай етіске жатады? [1]

Бұл салада бүгінде отандастарымыз бағындырған биіктер, қол жеткізген табыстар көп.

а) ортақ б) өзгелік

ә) өздік в) ырықсыз

• Мәтінде қандай етістер кездеседі? [2]

 Қазақстандық бокс жайында әңгіме болғанда кәсіпқой бокс туралы да айтпай кетуге болмайды. Бұл салада бүгінде отандастарымыз бағындырған биіктер, қол жеткізген табыстар көп. Соның арасында кезінде Афина олимпиадасының күміс жүлдегері болған, бүгінде әлемдік кәсіпқой бокстағы құбылыстардың біріне айналған Геннадий Головкиннің орны бөлек. Егер бір кезде қазақ жастарының арасынан суырылып шығып, олимпиадада тамаша өнер көрсеткен Серік Қонақбаевтың әуесқой бокстағы қазақ боксшыларына әсері қандай болса, Геннадий Головкиннің де қазақ кәсіпқой боксына да әсері сондай деуге болады. Осы кезге дейін кәсіпқой бокста 43 кездесу өткізіп соның 41-інде жеңген (бір тең ойын, бір жеңілісі бар) Головкин кәсіпқой бокс бойынша бірнеше тұжырымның чемпионы. Бүгінде кәсіпқой бокста жүрген, жай жүрмей жетістікке жетіп жүргендер отандастарымызға Василий Жиров пен Геннадий Головкиннің жетістіктері шабыт бергені анық.

а) ортақ б) өзгелік

ә) өздік в) ырықсыз

3-тапсырма. Төмендегі етістерді сәйкестендіріңдер [4]

«Әлемді өзгерткен өнертабыстары. Шешендік сөздер» бөлімі

бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты

ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

Білім алушының аты-жөні ___________________________________________________________________

4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАРЫ

«Әлемдегі ірі кітапханалар» бөлімі бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

№1

 Мәтіннен негізгі, қосымша ақпаратты және көтерілген мәселені сәйкестендіру арқылы анықтаңдар. [3]

 "БУККРОССИНГ" ТУРАЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?

 Кітап - біздің асып-таспайтын асыл досымыз. Француз философы Дени Дедро: "Кітап оқуды қойған адам - ойлауды да қояды" деген екен. Технология атаулы қанша дамып жатыр десек те, қай заманда болмасын, кітаптың орны биік тұрары сөзсіз. Алайда, қазіргі кезде кітапхана мен кітап дүкендеріне барудан қалып бара жатқанымыз өтірік емес. Біріне уақыт сылтау болса, екіншісіне қалтамыздың көтере бермейтіндігі сылтау. Ал, бұл екі сылтауға да кедергі бола алатын "кітап сыйлау" немесе "кітап алмастыру" акциясы туралы естуіңіз бар ма? Толығырақ айтқанда, акцияның негізгі атауы "Буккроссинг" деп аталады. "Буккроссинг" қазақшаға аударылғанда "кітап сыйлау" немесе "кітаптың айналыста жүруі" деген мағынаны білдіреді. Буккроссингті алғаш рет ойлап тапқан ғалым - Рон Хорнбекер. Ол 2001 жылы көпшілік жүретін жерде мынадай жазуы бар кітапты қалдырып кеткен екен: "Бұл жоғалып кеткен кітап емес, оның бұрынғы иесін мына сайтқа кіріп біле аласыз. Кітапты оқып біткесін, оны әрі қарай саяхаттауға жіберуіңізге болады". Жазылған хат пен кітап адамдарға қызықты болған соң, сайтқа кірушілер саны артып, қазір "Bookcrossing" сөзі Оксфорд сөздігіне ресми түрде енгізіліпті.

2. Берілген сұраққа дұрыс жауабын белгіле. Күрделі үстеулерді тап, дұрыс жауабы екеу. [1]

а) соншамаб) кешег) ақырын

ә) бүгінв) жаздыгүні

3. Үстеудің синонимдік қатарын тап.[1]

Жазылмаған дала заңы қазақ халқының өткен замандарда ұстанған салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпының ар жағында биік парасат пен даналық жатыр.

а) болашақтаб) кешег) бүгінде

4. Үстеудің мағыналық түрлерін қолдана отырып, "Кітапханалардың адамдар үшін маңызы қандай?" тақырыбында шағын мәтін жаз. [3]

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Әлемдегі ірі кітапханалар» бөлімі

бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты

ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

Білім алушының аты-жөні _______________________________________________________________________________________

«Ғылым мен технология жетістіктері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

№2

1-тапсырма. 1. Мәтінді оқып, оның қандай стильде жазылғанын анықтаңыз. [1]

Адамзат бүгінгі таңда әлеуметтік шиеленісті өршітетін қоғамдық індеттердің бұғауынан құрық үзіп, құтыла алмай отыр, бірақ көңілге үміт ұялатар мүмкіндіктер де жоқ емес. ХІХ–ХХ ғасырларда адам баласы ғылым мен техникалық прогресте бұрын-соңды болмаған ғаламат жетістіктерге қол жеткізді. Нағыз ғылым дегеніміз – ғалам мен ондағы құбылыстардың астарына үңіліп, шынайы мәнін ұғыну және оның арқасындағы Ұлы Құдіреттің мұратын сезіну. Табиғатты өзіне бағындырарлықтай мүмкіндікте жаратылған адам баласы ғаламды танып-білуге, білгендерін көкейінде түюге тиісті. Көңілге түйіп, көкейге тоқығандары арқылы табиғатты құрық атып бас білдірген тайыншадай дегеніне көндіріп, ықпал жасаудың жолдарын қарастырады. Бұл табиғаттың адамға аманат етілуі, ал адамның Жаратушының әмірлеріне мойынсұнып, құл екенін сезінуі дегенге саяды.

Қазіргі жағдайға ой жүгіртсек, физика, химия, астрономия, медицина, т.б. ғылым салалары уақыт озған сайын адам баласының игілігі үшін түрлі жетістіктерін алға тартуда. Осыған қарап ғылым мен технология адам баласының игілігі үшін екендігін пайымдаймыз. Бұдан үрейленудің де жөні жоқ. Басқа келер қатерді ғылым-білімнен немесе ғылым-біліммен қаруланған дүниеден іздеу бос әурешілік, нағыз қатер надандықта, санасыздықта және жауапкершіліктен жалтарған табансыздықта.

Кейде ғылым-білімге сүйеніп, он ойланып, тоғыз толғанған іс-әрекеттеріміздің өзі оңды нәтиже бермей жататындығы белгілі. Бұған түсіністікпен қараған жөн. Ал бірақ білімсіздіктің, жоспарсыздықтың әрдайым тұйыққа тірейтіндігін ұмытпау қажет.

а) Публицистикалық стиль б) Көркем әдебиет стилі

ә) Ғылыми стиль

1.1. Публицистикалық стильде жазылған мәтіннің сипатына сай тілдік құралдарды мысалдарымен сәйкестендіріңіз. [3]

2-тапсырма. Мәтіндегі негізгі және қосымша ақпараттарды сәйкестендіріңіз. [2]

4-тапсырма. Қойылған тыныс белгілерді түріне қарай ажыратыңыз. [2]

Нағыз ғылым дегеніміз – ғалам мен ондағы құбылыстардың астарына үңіліп, шынайы мәнін ұғыну және оның арқасындағы Ұлы Құдіреттің мұратын сезіну.

а) Сөйлемнің соңына қойылатын тыныс белгілер.

ә) Сөйлемнің ішіне қойылатын тыныс белгілер.

б) Тыныс белгілері - жазуға тән шартты белгілер.

«Туризм: экотуризм» бөлімі

бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты

ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

Білім алушының аты-жөні _______________________________________________________________________________________