Жарықтың корпускулалық табиғатының біртұтастығы. Физика, 11 сынып, презентация.

https://www.youtube.com/watch?v=J1yIApZtLos

Жарықтың толқындық-корпускулалық табиғатының дуализмі

Оқу мақсаттары

11.8.1.10 - электромагниттік сәулеленудің корпускулалық және толқындық сипатының дәлелді мысалдарын келтіріңіз;

11.8.1.11 - жарықтың қасиеттерін зерттеу мысалында табиғат заңдылықтарын ғылыми танымның тарихи барысы туралы пайымдау

Глоссарий

Кванттық теория - оған сәйкес электромагниттік толқындар шығарылады, таралады, бөлек бөліктерге сіңеді, оларды «квант» деп атайды. Теория микрообъектілердің қозғалысын түсіндіретін кванттық механиканың пайда болуына негіз болды. Гипотезаны М.Энштейн жасаған М.Планк ұсынған.

Квант - (лат. Кванттан - «қанша») - физикада шаманың бөлінбейтін бөлігін, мысалы, энергияны, өрісті немесе инерция моментін білдіреді. Назар аударыңыз, бұл ұғым тек микроклиматқа қатысты: жарық пен гравитациялық өрістің кванттары болуы мүмкін.

Интерференция дегеніміз - екі толқынның қосылуы, нәтижесінде кеңістіктегі әртүрлі нүктелердегі жарық тербелістерінің күшейтілуінің немесе құлдырауының уақытша тұрақты үлгісі байқалады. Нәтиже пленкадағы жарықтың түсу бұрышына, оның қалыңдығы мен толқын ұзындығына байланысты. Мысал ретінде сабын көпіршігін бояуға болады.

Дифракция - кедергілердің шеттерінің толқынымен қапталуы кез-келген толқындық қозғалысқа тән. Жарықтың дифракциясы кедергілерде байқалады, олардың өлшемдері толқын ұзындығымен салыстырылады (реті 10-7 м).

Фотоэлектрлік эффект дегеніміз - оған жарықтың әсерінен заттан электрондарды шығару құбылысы. 1886 жылы Г. Герц ашқан, оны жан-жақты зерттеген А.С. Столетов. Жарықтың кванттық теориясы бұл құбылысты түсіндіруге мүмкіндік берді. Эйнштейнге фотоэлектрлік эффект теориясындағы жұмысы үшін Нобель сыйлығы берілді.

Атомның планетарлық моделі - 1906 жылы Э. Рутерфорд ұсынған. Ұсынылған модельге сәйкес атом ядросы оң зарядқа ие және оның ортасында орналасқан, оның айналасында теріс зарядталған бөлшектер - электрондар өз орбиталарында айналады. Бұл төлемге қабілетсіз болып шықты.

Тақырыпты меңгеруге арналған онлайн ресурстар:

Кеттерле В. Когда атомы ведут себя как волны. Бозе-эйнштейновская конденсация и атомный лазер. Нобелевская лекция. 2001 г. Электронный доступ : https://ufn.ru/ru/articles/2003/12/e/

Корпускулярно-волновой дуализм https://www.youtube.com/watch?v=Qnywl9mnI_M

Как объяснить корпускулярно-волновой дуализм. д.ф-м.н., профессор, профессор ВолГУ А. Морозов / Электронный ресурс: https://www.youtube.com/watch?v=FWWlclQ0ozs

Корпускулярно-волновой дуализм — Эмиль Ахмедов Открытый образовательный ресурс: ассоциация специалистов в сфере образования, науки и просвещения «Издательский дом “ПостНаука”» адрес доступа: https://postnauka.ru/video/81299

1-тапсырма. Бір жауапты таңдаңыз

Жарықтың интерференциясы физикалық құбылысты түсіндіреді:

Ж: ақ жарықпен жарқыраған үстел шамының қызыл түсі

B: сабын пленкасының қызыл түсі ақ жарықпен жарықтандырылған

B: ақ үстел шамының түс спектрінің көрінісі

2-тапсырма. Мәтіндегі жетіспейтін элементтерді келесідей салыңыз:

«___________ және корпускулалық қасиеттердің бірлігі, ерекшелігі және _____________, б.а. толқын-бөлшектердің қосарлануы, материалдық объектілердің ________ ерекшелігі бар, ол өрістерге де, барлық ________-ға да ие. Бұл материалдық әлемнің бірлігінің тағы бір дәлелі »

Ауыстыру элементтерінің нұсқалары: үздіксіздік; жалпы; дене; микробөлшектер; толқын; жеке

Жауап: «Толқындар мен бөлшектердің қасиеттерінің бірлігі, бөлектеу және үздіксіздік, яғни. толқын-бөлшектердің қосарлануы - бұл өрістердің және барлық микробөлшектердің иелігінде болатын материалдық объектілерге тән қасиет. Бұл материалдық әлемнің бірлігінің тағы бір дәлелі »