Қатты дененің балқуы және кристалдануы.Меншікті балқу жылуы. Физика, 8 сынып, дидактикалық материал.

Сабақты бекіту

1. Уақыттың қандай мезетінде балқу процесі басталды?

2. Қандай уақытта зат кристалдана бастады?

3. Заттың балқу температурасы нешеге тең? Кристалдану температурасы ше?

4. Қанша уақытқа созылды?

а) қатты затты қыздыру;

б) заттың балқуы;

с) сұйық заттың салқындауы

G Топтық жұмыс

1 топ.

• Заттың балқу және қатаю процестері өндірісте және техникада қалай қолданылады?
• Балқу температурасындағы 1кг мұзды суға айналдыру үшін қанша жылу керек?
• 20°C-тағы 200 г нафталинді балқыту үшін қандай жылу керек?
• 20°C -та 150г қорғасынды балқыту үшін 2,4 ккал жылу жұмсалды. Осы жылу мөлшері қорғасынды толық балқыта ма?

2 топ.

• Балқу кезінде отынның энергиясы қайда жұмсалады?
• Балқу температурасындағы 1кг темірді балқыту үшін қанша жылу керек?
• 20°C -тағы 200 г парафинді балқыту үшін қанша мөлшері жұмсалады?
• 0°C -тағы мұз бен судың қайсысына көбірек жылу жұмсалады? Неліктен?

3 топ.

• Не себептен су қалыпты қысымда 0°C-та ериді, 0°C -та қатады?
• Балқу температурасындағы 1кг қорғасынды балқыту үшін қанша жылу керек?
• 0°C –тағы мұзды балқытып температурасы 15°C суға айналдыру үшін қанша жылу мөлшері керек?
• 20°C болатын 2000 кг шойын балқыту пешіне салынған. Оны балқытуға қанша жылу мөлшері керек? 0°C -та алынған қанша мұзды ерітуге болады?

Үйге тапсырма:

1. Массасы 5 кг мырыш қатаю температурасына дейін суып, қатая келе тағы 20⁰С-қа дейін суыған. Мырыш өзін қоршаған ортаға қандай жылу мөлшерін берген? t₀=420⁰С мырыштың балқу температурасы, 10⁵Дж/кг - мырыштың меншікті балқу жылуы. с380 Дж/кг⁰С.

2. Температурасы 32⁰С, массасы 100 г қалайыны массасы 30 г темір ыдысқа салып, оны толық балқыту үшін қанша жылу қажет болады? t⁰=232⁰С, _қ0,610⁵Дж/кг, с_т460 Дж/кг⁰С, с_қ230 Дж/кг⁰С.

Жауабы: 1) 12,610⁵ Дж 2) 13,3610³ Дж