Қатты дененің балқуы және кристалдануы.Меншікті балқу жылуы. Физика, 8 сынып, презентация.

Тақырыбы:

Материалды қайталау

І топ қатты (мұз) заттың молекулаларының орналасуын көрстеді

ІІ топ сұйық заттың молекулаларының орналасуын көрстеді

ІІІ топ су буы (газ) молекулаларының орналасуын көрстеді

Заттың агрегаттық күйлері

Ой қозғау.

Оқу мақсаттары:

8.3.1.4 – МКТ негізінде заттың қатты күйден сұйық күйге және керісінше өтуін сипаттау;

8.3.2.7 - балқу/кристалдану кезіндегі жұтылатын/бөлінетін жылу мөлшерінің формуласын есептер шығаруда қолдану ;

8.3.2.11 - заттың балқу және қатаю процесі кезіндегі температураның уақытқа тәуелділік графигін талдау

Заттың агрегаттық күйлерінің өзгеруі

балқу

булану

конденсация

кристалдану

сублимация

десублимация

сұйық

Қатты

дене

газ

Балқу – заттың қатты күйден сұйық күйге айналу процесі

Сұйықтың ішкі энергиясы қатты дененің ішкі энергиясынан артық

Дене энергия алады

1. Қыздыру кезінде дененің температурасы көтеріледі.

2. Бөлшектердің қозғалыс жылдамдығы артады.

3. Дененің ішкі энергиясы артады.

4. Дене температурасы балқу температурасына көтерілген кезде кристалдық тор бұзыла бастайды.

5. Қыздырғыштың энергиясы кристалдық торды бұзуға жұмсалады.

Кристалдану – заттың сұйық күйден қатты күйге айналу процесі

Сұйық энергиясын береді

Кристалдың ішкі энергиясы сұйықтың ішкі энергиясынан аз

1. Салқындаған кезде сұйықтың температурасы кемиді.

2. Бөлшектердің қозғалыс жылдамдығы азаяды.

3. Сұйықтың ішкі энергиясы кемиді.

4. Дене балқу температурасына дейін салқындаған кезде, кристалдық тор қайтадан қалпына келе бастайды.

t°,C

t,мин

20

40

60

-20

-40

-60

Кристалдық дене (мұз) температурасының қыздыру уақытына тәуелділік графигі.

Мұздың бастапқы температурасы: –40°С.

●

А

F

E

D

C

B

K

АB – мұзды қыздыру

ВС– мұздың балқуы

CD – суды қыздыру

DE – судың салқындауы

EF – судың қатаюы

FK – мұздың салқындауы

●

●

●

●

●

●

Мұз еріп жатқан кезде, оның температурасы өзгермейді.

Q

Q

t балқу= t қатаю

О

Q = λ·m

Q

λ

m

Меншікті балқу жылуы

Массасы 1кг кристалл затты балқу температурасында сұйыққа

айналдыру үшін жұмсалатын жылу мөлшерін көрсететін

физикалық шама. Белгіленуі: λ

Өлшем бірлігі: 1 Дж / кг.

Ж ы л у м ө л ш е р і

Сабақты бекіту.

Рефлексия

- нені білдім, нені үйрендім

- нені толық түсінбедім

- немен жұмысты жалғастыру қажет.