Галогеналкандардың нуклеофильді орынбасу реакциялары. Химия, 10 сынып, презентация.

10.4А Галогеналкандар

Сабақтың тақырыбы:

Галогеналкандардың нуклеофильді орынбасу реакциялары

Астана қаласындағы ФМБ Назарбаев Зияткерлік мектебі

химия пәнінің мұғалімі Уралбаева Қ.А.

Миға шабуыл

Галогендер үшін дұрыс болып табылатынын тұжырымды көрсетіңіз. Егер тұжырым шын болса  белгісін, ал егер тұжырым жалған болса  белгісін қойыңыз:

Кестеден галогендер және олардың қосылыстарының физиологиялық ролін

сәйкестендіріңіз:

A___________ B____________ C_____________ D____________

Галогеналкандардың нуклеофильді орынбасу реакциялары

Көмірсутектердің галоген туындылары

10.4.2.33 нуклеофильді реагенттермен галогеналкандардың реакция теңдеулерін құрастыру;

10.4.2.34 галогеналкандардың нуклеофильді орынбасу реакциясының механизмін түсіндіру

Оқу мақсаты:

Бағалау критерийлері:

-нуклеофильді орын басу реакциясының мәнін білсе;

- реакция теңдеуін дұрыс жазып, өнімнің атын дұрыс атай алса;

- нуклеофильдік орынбасу реакцияларының жалпы теңдеуі мен механизмдеріне және бірнеше типтік мысалдар жаза білсе;

Шабуыл жасайтын реагентті табиғаты байланысты иондық органикалық реакциялар нуклеофильді және электрофильді болып екіге бөлінеді.

Нуклеофильді реагенттер дегеніміз не?

Нуклеофильді реагенттер деп – электродонорлы қасиеті бар, өзінің бөліспеген электрон жұбын байланыс түзуге беретін бөлшектерді айтады. Оларға бөліспеген электрон жұптары бар аниондар :ОН, :Cl-, және :NH3 жатады.

Нуклеофильдер

Көмірсутектің галоген туындылары

Химиялық қасиеттері

Реагенттің реакцияға нуклеофильді белсенділігі

NH3 > H2O > HF –CH3 > –NH2 > –OH > F–

–NH2 > NH3 –OH > H2O F– > HF

I– > Br– > Cl– > F–

CH3O– > H—O– CH3NH2 > H—NH2

Нуклеофильді орынбасу реакциясы көрсетілім

Бейнекөрсетілім «Нуклеофильді орынбасу реакциясы NucleophilicВидео нуклеофильді орынбасу реакциясы Sub Intro.aviВидео нуклеофильді орынбасу реакциясы

Нулеофильді орынбасу реакциялары

C3H7I + OH-  C3H7OH + :I-

Цианид ионмен жүретін реакция

CH3CH2CH2Br + CN-  CH3CH2CH2CN + Br-

Гидролиз реакциясы (Су)

Су нуклеофилл болып табылады, себебі жұптаспаған эллектрон жұбы бар.

Аммиакпен жүретін реакция

Аммиактың артық мөлшерінде

Командалық шешім

Тапсырма 1

Төменде хлорметанның дисплейлі формуласы берілген. C- Cl арасындағы байланыс полюстілігін көрсетіңіз және H – C –Cl байланыс бұрышын атаңыз.

Байланыс бұрышы = ____________.

Хлорметан аммиакпен нуклеофильді орынбасу реакциясына түседі. Осы реакция механизімінің бір бөлігі төменде көрсетілген.

1-саты

(і) Бағытты стрелка арқылы 1 сатыдағы электрон жұбының қозғалыс

бағытын көрсетіңіз.

2-саты

с) Нуклеофил терминіне анықтама беріңіз.

(іі) Осы реакцияның теңестірілген жалпы теңдеуін жазыңыз

(ііі) Түзілген органикалық өнімнің аталуы

Үй тапсырмасы

CH3Cl жылыжай газы болып табылады. CH3Cl газының атмосфераға бөлінуі басқа қандай экологиялық мәселені тудырады. Осы мәселе бойынша қысқаша ақпарат дайындау.

Бромпропан мен натрий гидроксидінің арасында жүретін нуклеофильді орынбасу реакциясының теңдеуін жазып, механизмін көрсетіңіз.

Рефлексия

1. Мен сабақта....................... жұмыс істедім.

2.Сабақтағы өзімнің жұмысымды.............. .......бағалаймын.

7.Менің қолымнан ................ келді.

8.Менің есіме түсті.....................