Электролиз. Химия, 10 сынып, презентация.

Төмендегі сурет арқылы не айтуға болады?

Ал мына суреттер нені білдіреді?

Дұрыс жауабы:

Зарядталған бөлшектер арасындағы әсерлесулер

Яғни, электр зарядының екі түрі бар: оң және теріс. Аттас зарядтар бірін-бірі тепсе, әр аттас зарядтар бір-біріне тартылады.

Электролит дегеніміз не, оның қызметі қандай?

Электролит электр зарядын тасымалдайтын иондардың еркін қозғалуына мүмкіндік беріп, тізбектегі электр тогының жүруін қамтамасыз етеді.

Электролиз

10.2.3.8 электролиз процесінің мәнін сипаттау;

Сабақтағы кілтті сөздер

Электролиз

– электролит ерітіндісі немесе балқымасы арқылы электр тогын жібергенде жүретін тотығу - тотықсыздану реакциясы.

Тоқ көзі

Суреттегі балқытылған электролиттегі иондар қозғалысының бағытын болжап көріңіздер

Дұрыс жауабымен салыстырыңыз

Балқыған немесе ерітілген электролит арқылы өткен ток электрондардың сәйкес электродқа қарай қозғалысын туғызады. Электродтың бетінде иондар химиялық өзгеріске ұшырап, табиғаты басқа өнімдер түзеді. Осы құбылыс электролиз деп аталады. Ерітіндінің электролизі мен балқыманың электролизі бір-бірінен ерекшеленеді. Айырмашылығы еріткіштің болуында. 

Ерітіндінің электролизінде электролизге ұшырайтын заттың өз иондарынан басқа еріткіштің де иондары болады.

Балқыманың электролизінде электролизге ұшырайтын заттың ғана иондары қатысады.

Электролизге арналған аппарат

Электролиз  екі электролит:

металл немесе графит 

батырылған ыдыста 

жүзеге асады.

Электролизер арқылы өтетін электрондар ағыны

Ерітіндідегі катиондар 

теріс зарядталған катодқа 

қарай қозғалады, ал 

аниондар оң зарядталған 

анодқа қарай қозғалады.

Электродты реакциялар

Электродтардың бетінде иондар мен электрод материалы арасында электрондар алмасуы жүреді.

Тотықсыздану

Теріс катод металл иондарына металл атомдарына айналатын 

электрондарды тасымалдайды:  М n+ + ne- M

Тотығу

Оң анод аниондардан бейметалдың атомдарына айналатын электрондарды қабылдайды. X n- X + ne-

Металл ионы + электрондар металл

Анион бейметалл + электрондар

Қалыптастырушы бағалау

Су ерітіндісіндегі және балқымалардағы иондық қосылыстардың электролизі

Балқыма электролизі

NaCl = Na+ + Cl-

К(-) Na+ + e = Na0 | 2

А(+) 2Cl- = Cl2 + 2e 1

Жалпы теңдеуі:

2Na+ + 2Cl- = 2Na0+ Cl2

Балқыма электролизі

LiH = Li+ + H-

К (-) Li+ + e = Li 2

А (+) 2H- = H2 + 2e 1

Процестер жиынтығы: 2Li+ + 2H- = 2Li + H2

Жиынтық теңдеуі: 2LiH = 2Li + H2

Rb2CO3 = 2Rb+ + CO32-

К (-) Rb+ + e = Rb 4

А (+) 2CO32- = 2CO2 + O2 +4e 1

Процестер жиынтығы: 4Rb+ + 2CO32- = 4Rb + 2CO2 + O2

Жиынтық теңдеуі: 2Rb2CO3 = 4Rb + 2CO2 + O2

Активити

KBr

FeF3

Na2SO4

Тексеру

KBr K(-): K++ 1e → K0 |  2

A(+): 2Br- → Br2 + 2e

2 KBr → 2K + Br2

2. FeF3 K(-): Fe3+ + 3e → Fe0 |  2

A(+): 2F- → F20 + 2e |  3

2FeF3 → 2Fe + 3F2

3. Na2SO4 K(-): 2Na+ + 2e → 2Na0 |  2

A(-): 2SO42- → 2SO3 + O2 + 4e

2Na2SO4 → 4Na + 2SO3 + O2

4. K2CO3 K(-): 2K+ + 2e → 2K0 |  2

A(-): 2CO32- → 2CO2 + O2 + 4e

2K2CO3 → 4K + 2CO2 + O2

5. KOH K(-): K+ +1e → K0 |  4

A(+): 4OH- → O2 + 2H20 + 4e

4KOH → 4K + O2 + 2H2OТ

Кері байланыс

https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/10-synyp/tuz-eritindilerining-ehlektrolizi

https://bilimland.kz/kk/courses/chemistry-kk/zhalpy-ximiya/totyhu-totyqsyzdanu-reakcziyalary-ehlektroximiya/lesson/ehlektroliz