География_9 сынып
«География» пәнінен
жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар 9-сынып
Нұр-Сұлтан, 2019
Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 9-сынып білім алушыларына «География» пәні бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және ӛткізуге кӛмек құралы ретінде құрастырылған. Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар «География» пәні бойынша негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9-сыныптарына арналған «География» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы негізінде дайындалған.
Бӛлім бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге оқушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.
Әдістемелік ұсыныстарда бӛлім бойынша жиынтық бағалауды ӛткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай-ақ, жинақта оқушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныс түрінде берілген.
Әдістемелік ұсыныстар жалпы орта сынып мұғалімдеріне, мектеп әкімшілігіне, білім беру бӛлімінің әдіскерлеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп, ӛңірлік үйлестірушілеріне және басқа да мүдделі тұлғаларға арналған.
Әдістемелік ұсыныстарды дайындау барысында ресми интернет-сайттағы қолжетімді ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және бейнематериалдар) қолданылды.
МАЗМҰНЫ
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
«Географиялық зерттеу әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып | Қазақстандықгеографтардыңзерттеулері.География ғылымының қазіргі заманғы ӛзекті зерттеу проблемалары |
Оқу мақсаты |
9.1.1.5 Зерттеу нәтижелерін түрлі академиялық формада ұсынады |
Бағалау критерийі | Білім алушы
|
Ойлаудағдыларының деңгейлері | Қолдану Жоғары деңгей дағдылары |
Орындау уақыты | 25 минут |
Тапсырма
ХVI-ғасырдың ортасы мен ХVII-ғасырдың басында ӛмір сүріп (1530-1605 жылдары), қазақ халқының тарихында ӛшпес із қалдырған. Ол жазған «Жылнамалар жинағы» атты кітап орта ғасырдағы қазақ тілінде жазылған тұңғыш географиялық мазмұндағы тарихи шығарма. Бұл кітапта Шығыс елдеріне, оның шаһарларына шолу жасап, түркі тайпаларына анықтама береді. Қазақ хандарының ӛмірбаяндарына тоқталады. Ол қазақ жері, оның қалалары туралы аса құнды тарихи деректер қалдырды. А. Әл Фараби В. М. Қашқари С. М. Бабажанов D. Қ. Жалаири
Кіріспе Негізгі бӛлім Қорытынды
Жібек жолының басы Қытай жеріндегі Хуанхэ ӛзенінің аңғарындағы аймақтан басталды. Ол Ұлы Қытайдың батыс шетінен ӛтіп, Іле ӛзенімен Ыстықкӛлге жетеді. Жол осы арада батысқа және солтүстік-батысқа қарай шығу үшін оңтүстік, солтүстік бағыттарға тармақталады. Оңтүстік бағыт Ферғана, Самарқан, Ирак, Иран, Сирия елдері мен Жерорта теңізіне шыққан. Ал солтүстік бағыт Оңтүстік Қазақстанда Испиджаб (Сайрам) қаласына келіп және екі тармаққа бӛлінген. Біреуі Орта Азияға қарай, екіншісі Түркістан арқылы Сырдарияның тӛменгі ағысымен батыс Қазақстанға шығып, Еуропаға қарай ӛткен. Сауда қалалары Оңтүстік Қазақстанда – Суяб, Құлан, Тараз, Отырар,Баласағұн,Сайрам,Сауран. |
- Ұлы Жібек жолының басты бағыттары:
- Ұлы Жібек жолы қандай елдерді қамтиды?
- Қазақ жеріндегі Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан басты сауда орталықтарын картаға түсіріңіз (шартты белгімен белгілеңіз).
Шартты белгі:
Бағалау критерийі | Тапсырма № |
| Балл | |||||||||||||||
География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулерін анықтайды | 1 | берілгенақпарат анықтайды; | негізінде | ғалымды | 1 | |||||||||||||
География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын сипаттайды | 2 |
|
|
|
|
| ||||||||||||
Зерттеу нәтижелерін әр түрде ұсынады | 3 |
|
| |||||||||||||||
Жалпы балл | 8 |
«Географиялық зерттеу әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі | Төмен | Орта | Жоғары |
Географияғылымының дамуынаүлесқосқан қазақстандықтардың зерттеулерін анықтайды | География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулерін анықтауда қиналады | География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандық ғалымды анықтауда қателік жібереді | География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандық ғалымды дұрыс анықтайды |
География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын сипаттайды | География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын сипаттауда қиналады | Қазіргі заманғызерттеу проблемаларын эссе түрінде баяндауда: негізгі бӛлімде нақты аргументтерқолдануда, проблеманы шешу жолдарын ұсынуда, логикалық құрылымды сақтауда қателіктер жібереді | География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын дұрыс сипаттайды |
Зерттеунәтижелерінәр түрде ұсынады | Зерттеунәтижелерінәртүрде ұсынуда қиналады | Ұлы жібек жолының бағыттарын анықтауда, ӛтетін елдерді анықтауда,нәтижелерін картасызба түрінде ұсынғанда қателіктер жібереді | Зерттеунәтижелерінәртүрде ұсынады |
«Картография және географиялық деректер базасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып | Географиялықноменклатуранысандарынкӛрсету тәсілдері. Жерді қашықтықтан зерделеу әдістері.Геоақпараттық жүйелер технологияларын қолдану аясы. |
Оқу мақсаты | 9.2.1.2 Географиялық номенклатура нысандарын картадан кӛрсетеді
|
Бағалау критерийі | Білім алушы
|
Ойлау дағдыларының деңгейлері | Білу және түсіну Қолдану |
Орындау уақыты | 25 минут |
Тапсырма
ЖердіқашықтықтанзерттеудіңЗерттеудің негізгі мәселелерін қалай шешеді түрлері Аэроәдіс Ғарыштық әдіс Зондтау әдісі Қашықтықтан басқару |
- Шаруашылық пен ғылым салаларында геоақпарат технологиялардықолданудың маңыздылығын сипаттаңыз.
тиімділігі | мүмкіншіліктері | |
кӛлік саласындағы | ||
картография саласындағы |
Бағалау критерийі | Тапсырма № |
| Балл | ||||
Нысандарды картадан кӛрсетеді. | 1 |
|
| ||||
Жердіқашықтықтан | аэроәдісарқылызерттеудіңмағынасын | 1 | |||||
зерделеудің маңызын | ашады; | ||||||
сипаттайды |
|
| |||||
2 |
|
| |||||
ашады; | |||||||
қашықтықтан басқару арқылы зерттеудің | 1 | ||||||
мағынасын ашады; | |||||||
Геоақпарат | кӛліксаласындагеоақпарат | 1 | |||||
технологияларын | технологияларын қолданудыңтиімділігін | ||||||
қолданудың | анықтайды; | ||||||
маңыздылығын | кӛліксаласындагеоақпарат | 1 | |||||
кӛрсетеді | технологияларынқолданудың | ||||||
3 |
|
| |||||
технологияларын қолданудыңтиімділігін | |||||||
анықтайды; | |||||||
картографиясаласындагеоақпарат | 1 | ||||||
технологияларынқолданудың | |||||||
мүмкіншіліктерін сипаттайды; | |||||||
Жалпы балл | 10 |
«Картография және географиялық деректер базасы»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі |
| |||||||||||
Нысандарды кӛрсетеді. | картадан | Нысандарды картадан қиналады. | анықтап, кӛрсеткенде | Тауларды/жазықтарды кӛрсеткенде қателіктер жібереді | картадан | Нысандардыанықтап, дұрыс кӛрсетеді | картадан | |||||
Жерді зерделеудің анықтайды | қашықтықтан маңызын | Жердіқашықтықтан зерделеудіңмаңызын анықтағанда қиналады | Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын анықтағанда /аэро /ғарыштық/ зондтау әдісі арқылызерттеудіңмағынасын, қашықтықтан басқару арқылы зерттеудің мағынасын ашқанда қателіктер жібереді | Жердіқашықтықтанзерделеудің маңызын дұрыс анықтайды | ||||||||
Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын кӛрсетеді | Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын кӛрсеткенде қиналады | Кӛлік/ картография саласында геоақпарат технологияларын қолданудың тиімділігін анықтауда, кӛлік саласында/картография геоақпарат технологияларын қолданудың мүмкіншіліктерін сипаттауда қателіктер жібереді | Геоақпараттехнологияларын қолданудың маңыздылығын дұрыс жазады |
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып | Қазақстан аумағының геологиялық тарихы және тектоникалық құрылымы. Минералды ресурстарды ӛндіру және ӛңдеу орталықтары. Қазақстанның минералды ресурстарына баға беру. Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалар. |
Оқу мақсаты | 9.3.1.1 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде Қазақстанның жер бедерінің геологиялық тарихын және тектоникалық құрылымын анықтайды
|
Бағалау критерийі | Білім алушы
|
Ойлау деңгейлері | Қолдану Жоғары деңгей дағдылары |
Орындау уақыты | 20 минут |
Тапсырма 1. Картаны пайдаланыңыз. Қазақстанның дүниежүзілік тектоникалық құрылымдармен байланысын анықтап, мысал келтіріңіз. |
Атласты пайдаланып,Тұран тақтасының тектоникалық құрылымын зерттеңіз.
Тұран тақтасы | тектоникалық құрылымы |
Пайда болған кезеңі | |
Қатпарлықтың аты | |
Қазақстан аумағындағықауіпті жерлердің ықтималдығытуралы қорытынды |
- Тапсырманы орындаңыз.
а. Қазақстандағы темір кенінің ӛндіретін жері мен ӛңделетін жерін кескін картада кӛрсетіңіз.
b. Ӛңделетін жердің басқа орында орналасуының себебін жазыңыз.
- Қарағанды кӛмір алабына баға беріңіз.
Сипаттамасы | Қарағанды кӛмір алабы | ||
| |||
|
- Сурет бойынша талдау жүргізіңіз.
Суретті сипаттаңыз | Қандай минералды ресурсты игеруде орын алып отыр? | Проблеманың ауқымы қандай? | Проблеманың шешу жолын ұсыныңыз |
Бағалау критерийі | Тапсырма № |
| Балл | ||||||||
Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы сипаттайды | 1 |
|
| ||||||||
Қазақстандағы минералды ресурстарды ӛндіру және ӛңдеу орнын кескін картада кӛрсетеді | 2 |
|
| ||||||||
Қазақстанныңминералды ресурстарын бағалайды | 3 |
|
| ||||||||
Минералды ресурстарды игеруменбайланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады | 4 |
|
| ||||||||
Жалпы балл | 12 |
«Физикалық география»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі |
| ||||
Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы сипаттайды | Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы сипаттағанда қиналады. | Дүниежүзіліктектоникалық құрылымдарменбайланысын анықтағанда, Тұран тақтасының тектоникалық құрылымын анықтағанда қателіктер жібереді | Қазақстанжер бедерінің қалыптасуын карта арқылы дұрыс сипаттайды | ||
Қазақстандағы минералды ресурстарды ӛндіру және ӛңдеу орнын кескін картада кӛрсетеді | Қазақстандағы темір кенінің ӛндіру және ӛңдеу орнын кескін картада кӛрсеткенде қиналады | Қазақстандағы темір кенінің ӛндіру және ӛңдеу орнын кескін картада кӛрсеткенде, себебін анықтағанда қателіктер жібереді | Қазақстандағы темір кенінің ӛндіру және ӛңдеу орнын кескін картада кӛрсетеді, себебін дұрыс анықтайды | ||
Қазақстанныңминералды ресурстарын бағалайды | Қазақстанныңминералды ресурстарын бағалауда қиналады | Қарағанды кӛмір алабының ресурспен қамтамасыз етілуіне талдау жасағанда, ӛндіру әдісі мен сапасын анықтағанда қателіктер жібереді | Қазақстанныңминералды ресурстарын толық бағалайды | ||
Минералды ресурстарды игеруменбайланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады | Минералды ресурстарды игерумен байланыстыпроблемалардың шешу жолдарын ұсынады ұсынғанда қиналады | Берілген суретті сипаттағанда/ проблеманың қандай минералды ресусты игеруде туындағанын анықтағанда/ проблеманың ауқымын кӛрсеткенде/ проблеманың шешу жолын ұсынғанда қателіктер жібереді | Минералды ресурстарды игерумен байланыстыпроблемалардың шешу жолдарын дұрыс ұсынады |
- ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып | Қазақстанның климатын түзуші факторлар. Қазақстанда қолайсыз және қауіпті атмосфералық құбылыстар. Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарды номинациялау ерекшеліктері. |
Оқу мақсаты | 9.3.2.1 Қазақстан климатын түзуші факторларды талдайды
анықтайды |
Бағалау критерийі | Білім алушы
сипаттайды |
Ойлау дағдыларының деңгейі | Қолдану Жоғары деңгей дағдылары |
Орындау уақыты | 20 минут |
Тапсырма
1-сурет2-сурет |
3-сурет | 4-сурет |
b. Кездесетін аймақтарын кескін картада кӛрсетіңіз.
c. Таңдау бойынша бір қолайсыз құбылыстың қалыптасу жолын жазып, сақтану шараларын ұсыныңыз.
3. Қазақ халқы ертеден табиғат анасының қыр-сырын, мінезін меңгеріп, тілдесе білген. Атмосферада болып жатқан құбылыстарға ерекше атаулар берген.
Сол атаулардың мағынасын түсіндіріңіз.
Құбылыстардың халықтық атаулары | Мағынасы |
Ӛліара | |
Кібісе жыл | |
Бесқонақ | |
Қамбар тоғысы |
Бағалау критерийі | Тапсырма № |
| Балл | ||||||||||||||||
Климаттүзуші факторларды талдайды | 1 |
|
| ||||||||||||||||
Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіредіжәне сақтану шараларын ұсынады | 2 |
|
| ||||||||||||||||
Қазақхалқының атмосфералықжәне климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін сипаттайды | 3 |
|
| ||||||||||||||||
Жалпы балл | 16 |
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі | Төмен | Орта | Жоғары |
Климаттүзуші факторларды талдайды | Климат түзуші факторларды талдағанда қиналады. | Қазақстан климатын түзуші факторларды атағанда, климатқа /жылу ӛзгерісіне/ ылғалдың таралуының әсерін атағанда қателіктер жібереді | Климаттүзуші факторлардыдұрыс талдайды |
Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіредіжәне сақтану шараларын ұсынады | Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіргенде, сақтанушараларын ұсынғанда қиналады. | 1/2/3/4 cуреттегі атмосфералық қолайсыз құбылыстарды атағанда, құбылыстардың жиі байқалатын аймақтарын кескін картада кӛрсеткенде, құбылыстың қалыптасу жолын сақтану шараларын ұсынғанда, қателіктер жібереді. | Қазақстанда атмосфералыққолайсыз жәнеқауіпті құбылыстардың қалыптасуынтүсіндіреді және сақтану шараларын ұсынады |
Қазақхалқының атмосфералықжәне климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін сипаттайды | Қазақхалқының атмосфералықжәне климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін сипаттағанда қиналады | Ӛліара /Кібісе жылының /Бесқонақ сӛзінің / Қамбар тоғысының мағынасын түсіндіргенде қателіктер жібереді. | Қазақхалқының атмосфералықжәне климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктеріндұрыс сипаттайды. |
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып | Қазақгидронимдері.Суресурстарыныңэкологиялық проблемалары. |
Оқу мақсаты | 9.3.3.2 Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіреді және транслитерациясын үш тілде ұсынады 9.3.3.4 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде су ресурстарының экологиялық проблемаларын талдап, шешу жолдарын ұсынады |
Бағалау критерийі | Білім алушы
|
Ойлау дағдыларының деңгейі | Қолдану Жоғары деңгей дағдылары |
Орындау уақыты | 20 минут |
Тапсырма
Картаға қарап, ӛзіңізге таныс екі гидронимді таңдап жазыңыз. Таңдаған гидронимдердің мағынасын түсіндіріңіз. 1. 2. Таңдаған гидронимдердің транслитерациясын үш тілде жазыңыз. қазақ тіліндеорыс тіліндеағылшын тілінде
Каспий экологиясы– мұнай-газ ӛндіру және мұнай ӛңдеу кешендерінің дамуына байланысты Қазақстанның батыс ӛңірінде қалыптасқан табиғи, әлеуметтік, экономикалық |
және экологиялық жағдай. Каспий теңізінде мұнай ӛндіруге байланысты және теңіз деңгейінің табиғи кӛтерілуі аймақтың экологиялық тыныс-тіршілігін шиенеленістіріп отыр. Теңіздің кӛтерілуі жүздеген мұнай бұрғы-скважиналырын, мұнай қоймалары мен ӛңдеу объектілерін істен шығарды. Қазір бұл жерлерде 6 мұнай газ кені, жүздеген елді мекендер, коммуникациялар, ӛнеркәсіп орындары су астында қалды. Нәтижесінде, теңізге кӛптеген мӛлшерде лас заттар, мұнай ӛнімдері, органикалық қосылыстар, ауыр металдар суға араласуда. Оның үстіне Еділ мен Жайық ӛзендерінің лас сулары теңіз суын уландыра түсуде. Мәселен, кәсіптік балықтар мен бағалы қара уылдырық және ет беретін бекіре тұқымдас балықтардың азайып кетуі, 1999 жылы қырылып қалған 20-30 мың итбалықтың және жүздеген мың құстардың ӛлуі теңіз суының бүгінгі сапасының кӛрсеткіші – биоиндикаторы болса керек. Қазіргі Каспий мұнайын игеру бүкіл әлемді дүрліктіріп, шетелдік инвесторларды теңіз «қара алтынын» игеруге ұмтылдыруда.
Каспий экологиясының қоршаған ортаға әсерін қауіптілік деңгейі бойынша жазып шығыңыз және проблеманың шешу жолдарын ұсыныңыз.
қауіптілік деңгейі | шешу жолдары | ||||||
|
|
| |||||
Бағалау критерийі | Тапсырма № |
| Балл | ||||||||||||||
Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіреді | 1 |
|
| ||||||||||||||
Қазақстандағысу проблемаларын жіктейдіжәнешешу жолдарын ұсынады | 2 |
|
| ||||||||||||||
Жалпы балл | 9 |
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі | Төмен | Орта | Жоғары |
Қазақгидронимдерін жіктеп,мағынасын түсіндіреді | Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасынтүсіндіргенде қиналады | Гидронимдердітаңдағанда, мағынасынтүсіндіргенде, транслитерациясынжазғанда қателіктер жібереді | Қазақгидронимдерінжіктеп, мағыналарын толық түсіндіреді |
Қазақстандағысу проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынады | Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынғанда қиналады | Каспий экологиясының қоршаған ортаға әсерін тӛменгі/орта/жоғары қауіптілік деңгейі бойынша анықтағанда,экологиялық проблемасының шешу жолын ұсынғанда қателіктер жібереді | Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынады |
- ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
ТақырыпҚазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулері.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың түрлері. Қазақстанның ірі физикалық-географиялық аудандары.
Оқу мақсаты9.3.4.1 Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулеріне салыстырмалы талдау жасайды
9.3.4.2 Қорықтар, қорықшалар, ұлттық саябақтар ерекше қорғалатын аумақтарының құрылу мақсатын түсіндіреді
- Қазақстанның ірі табиғи кешендерін жоспар бойынша сипаттайды
Бағалау критерийіБілім алушы
- Қазақстанныңтабиғатзоналарыменбиіктік белдеулерінің таралуын салыстырады
- Ерекшеқорғалатынаумақтардыңқұрылу мақсаттарын анықтайды
- Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша сипаттайды
Ойлау деңгейлеріҚолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары
Орындау уақыты25 минут
Тапсырма
- Кестеге Тянь-Шань, Алтай, Жетісу Алатауы тауларыныңбиіктік белдеуінің таралуын анықтап, + белгісін қойып шығыңыз.
Биіктік белдеулер |
| ||||
Қарлы Мұзды | |||||
Альпілік | |||||
Шалғынды | |||||
Орманды | |||||
Далалы | |||||
Шөлейтті | |||||
Шөлді |
Қандай биіктік белдеу Тянь-Шань мен Алтайда кездеспейді, себебін жазыңыз.
- Тапсырманы орындаңыз.
а. Суретте ерекше қорғалатын аймақтар берілген. Атауларын жазыңыз.
1. | 2. | 3. |
b. Кестені толтырыңыз.
қорық | қорықша | ұлттық парк | |
Суреттегіерекшеқорғалатын аймақтардың атауларын кестедегі ретке дұрыс орналастырыңыз | |||
Құрылу жылы | |||
Құрылу мақсаты |
- Кескін картаға Қазақстанның ең ірі 3 табиғи кешенін орналастырыңыз.
Таңдау бойынша бір ірі табиғат кешенін тӛмендегі жоспар бойынша сипаттаңыз
Жоспар | табиғат кешені |
географиялық орны | |
геологиялыққұрылымы, жер бедері | |
климаты | |
ӛзен, кӛлдері | |
топырағы | |
флорасы мен фаунасы | |
қорғалатын аумақтары |
Бағалау критерийі | Тапсырма № |
| Балл | ||||||||||||||
Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулерінің таралуын салыстырады | 1 |
|
| ||||||||||||||
Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын анықтайды | 2 |
|
| ||||||||||||||
Ірі табиғат кешенін жоспарбойынша сипаттайды | 3 |
|
| ||||||||||||||
Жалпы балл | 15 |
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі | Төмен | Орта | Жоғары |
Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулерінің таралуын салыстырады | Қазақстанныңбиіктік белдеулерініңтаралуын салыстырып, себептерін жазғанда қиналады | Тянь-Шань,Алтай,Жетісу Алатауының биіктік белдеулерінің таралуынсалыстырғанда, себептерін жазғанда қателіктер жібереді | Қазақстанныңбиіктік белдеулерініңтаралуын салыстырып, себептерін дұрыс жазады |
Ерекшеқорғалатын аумақтардыңқұрылу мақсаттарын анықтайды | Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын анықтағанда қиналады | Қорық/ қорықша/ ұлттық парктің атауларын атауларын кестедегі ретке орналастырғанда/ құрылған жылдарын жазғанда, қорық/ қорықша/ ұлттық парктің құрылу мақсатын анықтағанда қателіктер жібереді | Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын дұрыс анықтайды |
Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша сипаттайды | Ірітабиғаткешенінжоспар бойынша сипаттағанда қиналады | Үш табиғи кешенін кескін картада кӛрсеткенде, географиялық орнын анықтағанда,геологиялық құрылымы,жербедерін сипаттағанда, климат жағдайын жазғанда, ӛзен кӛлдері мен топырағын,флорасы мен фаунасын анықтағанда, осы аймақтағы қорғалатын аумақты жазғанда қателіктер жібереді | Ірітабиғаткешенінжоспар бойынша толық сипаттайды |
«Әлеуметтік география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып | Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамы.Қазақстандағы халықтың миграциясы. Елді мекендердің жіктелуі. Урбандалу үдерісі. Елді мекендердің функционалды зоналары. |
Оқу мақсаты | 9.4.1.1 Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтайды 9.4.1.3 Қазақстандағы кӛші-қон үдерістерін талдап, басты бағыттарын анықтайды
9.4.1.11 Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіру арқылы байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады |
Бағалау критерийі | Білім алушы
|
Ойлау деңгейлері | Қолдану Жоғарғы деңгей дағдылары |
Орындау уақыты | 25 минут |
Тапсырма
|
- Қазақстаннан кӛшіп кеткендер санының артуын түсіндіріңіз.
- Қазақстанға келушілердің санының артуына бір себеп жазыңыз. c.Кӛші-қонның негізгі бағыттарын анықтаңыз.
- Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін жіктеңіз
Тұрғындар саны бойынша қалаларды жіктеңіз, мысал болатын қаланың атауын жазыңыз | ||||
- Ауылдықелдімекенніңкентке,кенттіңқалағанемесеқаланыңкенткеайналуын түсіндіріңіз.
Елді мекен түрлері | Түрлену себебі | |
ауылдан | кентке | |
кенттен | қалаға | |
қаладан | кентке |
- Суретті пайдаланып, Қазақстандағы урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіріңіз, қалыптасатын проблемалардың шешу жолдарын ұсыныңыз.
Урбандалу деген не? | |
Урбандалу процесінің негізгі себептері |
Урбандалу деңгейі | |
Қалыптасатын проблемалардыанықтап, шешу жолдарын ұсыныңыз |
Бағалау критерийі | Тапсырма № |
| Балл | ||||||||||||
Қазақстанхалқының ұлттық және діни құрамын анықтайды | 1 |
|
| ||||||||||||
Қазақстандағы қонның талдайды | кӛші- үдерістерін | 2 |
|
| |||||||||||
Қазақстандағы мекендердің топтайды | елді түрлерін | 3 |
|
| |||||||||||
Елдімекендердің түрленуін сипаттайды | 4 |
|
| ||||||||||||
Урбандалуүдерісінің себеп-салдарын түсіндіреді Проблемалардыңшешу жолдарын табады | 5 |
|
| ||||||||||||
Жалпы балл | 15 |
«Әлеуметтік география»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі |
| |||||||||
Қазақстанхалқының ұлттық және діни құрамын анықтайды | Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтағанда қиналады | Қазақстандағыэтникалық топты анықтағанда, негізгі географиялық орналасуын картадан кӛрсеткенде қателіктер жібереді | Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтайды | |||||||
Қазақстандағы қонның талдайды | кӛші- үдерістерін | Қазақстандағы кӛші-қонның үдерістерінталдауда қиналады | Кӛшіп кеткендер үлесін, келушілердің санының артуына бір себеп жағанда,негізгі бағыттарды анықтағанда қателіктер жібереді | Қазақстандағыкӛші-қонның үдерістерін дұрыс талдайды | ||||||
Қазақстандағы мекендердің топтайды | елді түрлерін | Қазақстандағыелді мекендердіңтүрлерін топтағанда қиналады | Тұрғындар саны бойынша қалаларды топтастырғанда, мысал болатын қалаларды анықтағанда қателіктер жібереді | Қазақстандағыелдімекендердің түрлерін топтайды | ||||||
Елдімекендердің түрленуін сипаттайды | Елдімекентүрленуін сипаттағанда қиналады | Ауылдың кентке айналу/кенттің қалаға айналу/қаланың кентке айналу себептерін жазғанда қателіктер жібереді | Елдімекен сипаттайды | түрлерінің | ауысуын | |||||
Урбандалуүдерісінің себеп-салдарын түсіндіреді Проблемалардыңшешу жолдарын табады | Урбандалу үдерісінің себеп- салдарынтүсіндіргенде қиналады Проблемалардыңшешу жолдарынтапқанда қиналады | Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын анықтағанда,қалыптасатын проблемалардың шешу жолдарын ұсынуда қателіктер жібереді | Урбандалу үдерісінің себеп- салдарын анықтап, қалыптасатын проблемалардың шешу жолдарын ұсынады |
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып | Қазақстанның табиғи-ресурстық потенциалы. Қазақстанда жекелеген ресурс түрлерін ӛңдеу технологиялары, орталықтары мен дайын ӛнім түрлері. Қазақстанда табиғатты пайдаланумен байланысты проблемалар. |
Оқу мақсаты |
9.5.1.5 Қазақстанда табиғатты пайдалану проблемаларын анықтап, шешу жолдарын ұсынады |
Бағалау критерийі | Білім алушы
Дайын ӛнім түрін анықтайды
|
Ойлау деңгейлері | Қолдану Жоғары деңгей дағдылары |
Орындау уақыты | 25 минут |
Тапсырма 1. Пайдалы қазбалар картасынан Қазақстанның минералды ресурстар әлеуетін талдаңыз. |
минералдыресурстарды пайдаланылуына байланысты топтаңыз | ауыр ӛнеркәсіпте қолданатын түрлерін жазыңыз | құрылыста қолданатын түрлерін жазыңыз | тұрмыста қолданатын бір түрін сипаттаңыз |
Қазақстанның минералды ресурстар әлеуетінің болашақ мүмкіндіктеріне баға беріңіз.
- Жоспар бойынша Қазақстандағы алюминий ӛндірісін сипаттаңыз.
Жоспар | |
шикізат | |
кен орны | |
ӛндіру жолдары | |
ӛңдеу орталығы | |
дайын ӛнім |
- Берілген суреттерден табиғатты пайдалану проблемаларын анықтап, шешу жолдарын ұсыныңыз.
- Табиғатқа келетін ортақ проблемаларды топтаңыз.
- Анықталған проблемалардың шешу жолдарын кӛрсетіңіз.
Бағалау критерийі | Тапсырма № |
| Балл | ||||||||||
Қазақстанның табиғи- ресурстықәлеуетін бағалайды | 1 |
|
| ||||||||||
Қазақстандағы жекелеген табиғиресурстардың ӛңделужолын сипаттайды Дайынӛнімтүрін анықтайды | 2 |
|
| ||||||||||
Қазақстандатабиғатпен байланысты проблемаларды анықтап, шешужолдарын кӛрсетеді | 3 |
|
| ||||||||||
Жалпы балл | 12 |
«Экономикалық география» бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі |
| ||||
Қазақстанныңтабиғи- ресурстықәлеуетін бағалайды | Қазақстанныңтабиғи- ресурстық әлеуетін бағалауда қиналады | Минералды ресурстарды пайдаланылуына байланысты топтағанда/ауыр ӛнеркәсіпте қолданатын / құрылыста қолданатын түрлерін жазғанда/ тұрмыста қолданатын бір түріне сипаттама бергенде/ минералды ресурстар әлеуетінің болашақ мүмкіндіктеріне баға бергенде қателіктер жібереді | Қазақстанныңтабиғи- ресурстық әлеуетін дұрыс бағалайды | ||
Қазақстандағыжекелеген табиғиресурстардың ӛңделу жолын сипаттайды Дайынӛнімтүрін анықтайды | Қазақстандағы жекелеген табиғиресурстардың ӛңделу жолын сипаттауда дайын ӛнім түрін анықтауда қиналады. | Алюминий ӛндірісінің шикізатын /кен орнының орналасқан жерін анықтағанда/ ӛндіру жолдарын сипаттауда/ ӛңдеу орталығын атағанда/дайын ӛнім түрлерін жазғанда қателіктер жібереді | Қазақстандағы жекелеген табиғи ресурстардың ӛңделу жолын сипаттап, дайын ӛнім түрін анықтайды | ||
Қазақстандатабиғатпен байланысты проблемалардыанықтап, шешу жолдарын кӛрсетеді | Қазақстандатабиғатпен байланысты проблемалардыанықтап, шешужолдарын кӛрсеткенде қиналады | Табиғатқа келетінпроблемаларды топтағанда/ анықталған проблемалардың шешу жолдарын кӛрсеткенде қателіктер жібереді | Қазақстанда табиғатқа келтірілетін проблемаларды анықтап, шешу жолдарын кӛрсетеді |
- ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ТақырыпҚазақстанның инновациялық инфрақұрылымы.
Қазақстан шаруашылығының салалары.
Оқумақсаты9.5.2.5 Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының
жағдайын талдап, дамыту жӛнінде ұсыныстар әзірлейді
- Қазақстан шаруашылығы салаларын жоспар бойынша сипаттайды
Бағалау критерийіБілім алушы
- Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының жағдайын талдайды, дамыту болашағына ұсыныс жасайды
- Қазақстанның бір шаруашылық саласын жоспар бойынша сипаттайды
Ойлау дағдыларының деңгейі
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты20 минут
Тапсырма
- Ӛзіңіз тұрған қаланың инновациялық инфрақұрылымының жағдайын салыстырмалы түрде талдаңыз.
Инфрақұрылым | Бұрын | Қазір | Дамыту болашағына ұсынысыңыз |
Кӛлік желілері | |||
Денсаулықсақтау және білім беру | |||
Су құбырлары мен канализация | |||
Электр желілері |
- ОЭК мұнай ӛнеркәсібін жоспар бойынша сипаттаңыз.
Орналасқан жері | |
Шикізат кӛзі | |
Орналасу факторлары | |
Еңбекресурсымен қамтылуы | |
Транспортпен қамтылуы | |
Ӛнімдісатаалу қабілеттілігі | |
Инвесторлары болашағы |
Бағалау критерийі | Тапсырма № |
| Балл | ||||||||||||||
Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының жағдайын талдайды, дамыту болашағына ұсыныс жазады | 1 |
|
| ||||||||||||||
Қазақстанныңбір шаруашылық саласын жоспарбойынша сипаттайды | 2 |
|
| ||||||||||||||
Жалпы балл | 10 |
«Экономикалық география» бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі | Төмен | Орта | Жоғары |
Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының жағдайынталдайды, дамытуболашағына ұсыныс жасайды | Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының жағдайынталдайды, дамытуболашағына ұсынысжасағанда қиналады | Жергілікті жердегі инфрақұрылымының жағдайынсалыстырмалытүрде талдағанда, даму болашағына ұсыныс жасағанда қателіктер жібереді | Қазақстанныңинновациялық инфрақұрылымының жағдайын талдайды, дамыту болашағына ұсыныс жасайды |
Қазақстанныңбір шаруашылық саласын жоспарбойынша сипаттайды | Қазақстанныңбір шаруашылық саласын жоспарбойынша сипаттағанда қиналады | Мұнай ӛнеркәсібінің орналасқан жерін анықтауда/ шикізаттың орнын жазуда/ орналасуға әсер ететін факторды анықтауда/ еңбек ресурсымен қамтылуын бағалауда/ транспортпен қамтылуын анықтауда/ӛнімді сата алу қабілеттілігіне талдауда/ инвесторлар болашағын болжауда қателіктер жібереді | Қазақстанныңбір шаруашылық саласын жоспар бойынша дұрыс сипаттайды |
«Экономикалық география» бөлімібойынша жиынтық бағалау
Тақырып | Халықаралық экономикалық қатынастар түрлері. Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы мүдделері мен мақсаттары, орны. |
Оқу мақсаты | 9.5.4.3 Халықаралық экономикалық қатынас түрлерін жіктеп, сипаттайды 9.5.4.8 Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы мүдделері мен мақсаттарын, орнын анықтайды |
Бағалау критерийі | Білім алушы
береді |
Ойлау дағдыларының деңгейі | Жоғары деңгей дағдылары |
Орындау уақыты | 20 минут |
Тапсырма
экономикалықмақсатынмаңыздылығын ашып,ұғымдарды біріктіретін қатынас түрлерітүсіндіріңізталдаңызортақмақсаттарын жазыңыз халықаралық интеграция халықаралық еңбек бӛлінісі дүниежүзілік сауда
с.ЕуразияЭкономикалықҚауымдастығыныңҚазақстандағыболашағынқалай болжайсыз, ӛз ойыңызды жазыңыз |
Бағалау критерийі | Тапсырма № |
| Балл | ||
Халықаралық | халықаралықинтеграцияның | 1 | |||
экономикалыққатынас | мақсатын анықтайды; | ||||
түрлерін | халықаралықеңбекбӛлінісінің | 1 | |||
маңыздылығынашып, | мақсатын кӛрсетеді; | ||||
талдайды. | дүниежүзіліксаудаұйымының | 1 | |||
мақсатын анықтайды; | |||||
халықаралықинтеграцияның | 1 | ||||
1 | маңыздылығын ашады, талдайды; | ||||
халықаралықеңбекбӛлінісінің | 1 | ||||
маңыздылығын талдап, жазады; | |||||
дүниежүзіліксаудаұйымының | 1 | ||||
маңыздылығын ашады, талдайды; | |||||
экономикалыққатынастүрлерін | 1 | ||||
біріктіретінортақмақсаттарын | |||||
жазады; | |||||
Қазақстанның | ЕуразияЭкономикалық | 1 | |||
халықаралық | Қауымдастығының Қазақстан үшін | ||||
экономикалық | маңызын сипаттайды; | ||||
интеграциядағы | ЕуразияЭкономикалық | 1 | |||
байланысының | Қауымдастықтыңміндеттерінің | ||||
маңыздылығынабаға | бірініңорындалубарысын | ||||
береді. | 2 | анықтайды; | |||
Қауымдастық міндеттерінің бірінің | 1 | ||||
орындалубарысынелімізден | |||||
байқағанын жазады. | |||||
ЕуразияЭкономикалық | 1 | ||||
ҚауымдастығыныңҚазақстандағы | |||||
болашағын болжайтынын жазады. | |||||
Жалпы балл | 12 |
«Экономикалық география» бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі | Төмен | Орта | Жоғары |
Халықаралық экономикалыққатынас түрлерінің маңыздылығын ашып, талдайды | Халықаралық экономикалық қатынастүрлерінің маңыздылығынталдағанда қиналады | Халықаралық интеграцияның, халықаралықеңбек бӛлінісінің, дүниежүзілік сауда ұйымының мақсатын анықтағанда,халықаралық интеграцияныңмаңыздылығын, халықаралықеңбекбӛлінісінің, дүниежүзіліксаудаұйымының маңыздылығын ашып талдағанда, экономикалыққатынастүрлерін біріктіретін ортақ мақсаттарын жазғанда қателіктер жібереді | Халықаралық экономикалық қатынастүрлерінің маңыздылығынашып, талдайды |
Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы байланысының маңыздылығынабаға береді. | Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға бергенде қиналады | ЕуразияЭкономикалық Қауымдастығының Қазақстан үшін маңызын сипаттағанда, ЕЭҚ-ң міндеттерінің бірінің орындалу барысын анықтағанда, ЕЭҚ-ң міндеттерінің бірінің орындалу барысын елімізден байқағанынжазғанда,ЕЭҚ-ң Қазақстандағы болашағын болжайтынын жазғанда қателіктер жібереді | Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға береді |
«Елтану және саяси география негіздері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып | Елдердің экономикалық даму деңгейі бойынша топтастырылуы. Халықаралық ұйымдардың деңгейлері мен мақсаттары. Қазақстан Республикасының әлеуметтік, экономикалық, саяси-географиялық жағдайы. |
Оқу мақсаты |
9.6.1.3.Қазақстан Республикасының әлеуметтік, экономикалық, саяси-географиялық жағдайына кешенді баға береді |
Бағалау критерийі | Білім алушы
|
Ойлау дағдыларының деңгейі | Қолдану Жоғары деңгей дағдылары |
Орындау уақыты | 20 минут |
Тапсырма
ДамығанӚтпеліДамушы Қазақстан қай топқа кіреді? Қазақстанның ол топта болуының бір себебін жазыңыз
МақсаттарДСҰ, БҰҰ, ЕҚЫҰ бүкіл әлемде бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау; шиеленістерді тоқтату, тоқырау-менеджментіне және пост- конфликттік реабилитация істеріне аса назар аудару халықаралық саудада экономикалық ӛсім мен адамдардың тұрмыс тіршілігін кӛтеруге ықпал етеді
а. Қазақстан Республикасыныңгеографиялық жағдайына жағдайына SWOT анализ жасаңыз. Күшті жағыӘлсіз жағы |
Мүмкіншіліктері | Қауіп-қатер |
b. Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалық жағдайының болашағына баға беріңіз.
Бағалау критерийі | Тапсырма № |
| Балл | ||||||||||
Елдерді экономикалық дамуыбойынша ажыратады | 1 |
|
| ||||||||||
Халықаралық ұйымдарды мақсаттары бойынша жіктейді | 2 |
|
| ||||||||||
Қазақстан Республикасының географиялық- экономикалық жағдайына баға береді | 3 |
|
| ||||||||||
Жалпы балл | 10 |
«Елтану және саяси география негіздері» бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі | Төмен | Орта | Жоғары |
Елдерді экономикалық дамуыбойынша ажыратады | Елдерді экономикалық дамуы бойыншаажыратқанда қиналады | Елдерді даму деңгейі бойынша топтастырғанда/ Қазақстанның даму деңгейі бойынша тобын анықтағанда/ сол топта болуының бір себебін жазғанда қателіктер жібереді | Елдерді экономикалық дамуы бойынша дұрыс ажыратады |
Халықаралық ұйымдарды мақсаттарыбойынша жіктейді | Халықаралықұйымдарды мақсаттары бойынша жіктеуде қиналады | ДСҰ-ның, БҰҰ-ның, ЕҚЫҰ-ның мақсаттарын анықтағанда қателіктер жібереді | Халықаралықұйымдарды мақсаттары бойынша жіктейді |
Қазақстан Республикасының географиялық- экономикалықжағдайына баға береді | ҚазақстанРеспубликасының географиялық-экономикалық жағдайынабағаберуде қиналады | ҚР-ның географиялық жағдайының күшті, әлсіз жағын анықтағанда, ҚР- ныңгеографиялық жағдайының мүмкіншіліктерін,қауіп-қатерін анықтағанда, ҚР-ң географиялық- экономикалықжағдайының болашағына баға бергенде қателіктер жібереді | ҚазақстанРеспубликасының географиялық-экономикалық жағдайына толық баға береді |
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» Су тасқынынан зардап шеккендерге қосымша тағы 553 мың теңге төленеді
» Елімізде TikTok желісі бұғатталуы мүмкін бе?
» Елімізде су тасқынынан зардап шеккендердің қандай мүліктеріне өтемақы төленеді?