БЖБ талдау

«Жолғабас негізгі орта мектебі» КММ-сі

2023/2024 оқу жылы

«Биология» пәнінен жиынтық бағалауға талдау №1(2)

Сынып: 9 Күні: 10.11.2023ж

Мұғалім: Қыдыралиева Г.Б.

Тақырыбы: Тыныс алу

Тапсырмалар мен дескрипторларға сипаттама:

9.1.4.1 - тыныс алу реакциясының химиялық теңдеуін пайдалана отырып, анаэробты және аэробты тыныс алуды салыстыру

9.1.4.2 - бұлшықет қажуы және аэробты, анаэробты тыныс алу үдерістері арасындағы байланысты қарастыру

Бағалау критерийі: Білім алушы

-Аэробты және анаэробты тыныс алуды салыстырады.

-Аэробты, анаэробты тыныс алу мен бұлшық еттердің қажуын байланыстырады.

Ойлау дағдыларының деңгейлері: Қолдану.Жоғары деңгей дағдыларыОрындау уақыты: 15 минут

Максималды балл: 10

Сыныптағы оқушылар саны: 6 Жұмысты орындаған: 6

Жоғары (В): 85-100

Орта (С): 40-84 % Оразалы Жанеля ,Айбасқызы Наргиза, Әбілда Нұртілеу, Кенжебек Құралай, Оңғарбай Динара, Сұлтан Ақмаржан

Төмен (Н): 0-39 % ________

Жіберілген қателер:

• Аэробты және анаэробты тыныс алу реакциясын жазу.
• Бұлшықеттің қажуына байланысты берілген есептер шығару.

Оқушының деңгейін аңықтауда қандай қиындықтар туды:

Ешқандай қиындықтар болмады

Қорытыңды:

Оқушылардың «Тыныс алу» бөлімі бойынша жазған жұмыстарында аэробты және анаэробты тыныс алудың реакция теңдеуін жазуда қиындықтар туындаған. Бұлшық еттің қажуына байланысты берілген есепті шешуге қиналған.

Ұсыныстар:

Жалпы сыныптағы оқушылардың деңгейлеріне қарай арнайы тапсырмалар дайындап, қосымша сабақтар өту. Ойлау дағдыларының ең төменгі деңгейін көрсеткен оқушылармен жеке жұмыстар жүргізу

Мерзімі: 10.11.2023ж Педагогтің аты-жөні: Қыдыралиева Г.Б.

«Жолғабас негізгі орта мектебі» КММ-сі

2023/2024 оқу жылы

«Биология» пәнінен жиынтық бағалауға талдау №2(2)

Сынып: 9 Күні: 24.11.2023ж

Мұғалім: Қыдыралиева Г.Б.

Тақырыбы: Бөліп шығару

Тапсырмалар мен дескрипторларға сипаттама:

9.1.5.1 - нефронның құрылысы мен қызметін сипаттау;

9.1.5.3 - бүйректің жұмысына әсер ететін факторларды сипаттау

9.1.5.4 - бүйрек және зәр шығару жүйесі ауруларының алдын алу жолдарын түсіндіру

9.1.5.5 - әртүрлі ағзалардың мекен ету ортасы мен зат алмасудың соңғы өнімдері арасындағы байланысты орнату

Бағалау критерийі: Білім алушы

-Нефронның өқрылысын сипаттайды

-Бүйрек жұмысына әсер ететін факторларды сипаттайды

-Бүйрек және зәр шығару жүйесі ауруларын сипаттайды

Тірі ағзалардың мекен ету ортасы мен зат алмасудың соңғы өнімдері арасындағы байланысты анықтайды

Ойлау дағдыларының деңгейлері: Қолдану.Жоғары деңгей дағдыларыОрындау уақыты: 20 минут

Максималды балл: 13

Сыныптағы оқушылар саны: 6 Жұмысты орындаған: 6

Жоғары (В): 85-100 - Оразалы Жанеля,

Орта (С): 40-84 % Айбасқызы Наргиза, Әбілда Нұртілеу, Кенжебек Құралай, Оңғарбай Динара, Сұлтан Ақмаржан

Төмен (Н): 0-39 % -

Жіберілген қателер:

-Зәр шығару мүшелерінің ауруларын талдау

-Тірі ағзалардың тіршілік ету ортасы мен зат алмасудың соңғы өнімін сәйкестендіру

Оқушының деңгейін аңықтауда қандай қиындықтар туды:

Ешқандай қиындықтар болмады

Қорытыңды:

Оқушылар «Бөліп шығару» бөлімі бойынша жазған жұмыстарында тірі ағзалардың мекен ету ортасы мен зат алмасудың соңғы өнімдерін сәйкестендіруде қиындықтар туындаған.

Ұсыныстар:

Жалпы сыныптағы оқушылардың деңгейлеріне қарай арнайы тапсырмалар дайындап, қосымша сабақтар өту. Ойлау дағдыларының ең төменгі деңгейін көрсеткен оқушылармен жеке жұмыстар жүргізу

Мерзімі: 22.11.2023ж Педагогтің аты-жөні: Қыдыралиева Г.Б.

«Жолғабас негізгі орта мектебі» КММ-сі

2023/2024 оқу жылы

«Биология» пәнінен жиынтық бағалауға талдау №3(2)

Сынып: 9 Күні: 15.12.2023ж

Мұғалім: Қыдыралиева Г.Б.

Тақырыбы: Координация және реттелу

Тапсырмалар мен дескрипторларға сипаттама:

9.1.7.1 - жүйке жасушасының құрылысы мен қызметі арасындағы өзара байланысты орнату

9.1.7.2 - жүйке ұлпалары мен оның құрылымдық бөліктерінің қызметтерін талдау

9.4.4.1 - тірі ағзалардағы электрлік үдерістерді зерттеу

9.1.7.5 - ағзаның ішкі ортасының тұрақтылығын ұстаудағы гомеостазды сақтаудың механизмін түсіндіру

9.1.7.6 - өсімдіктердің өсуі мен дамуына әсер ететін заттардың әрекетін талдау

Бағалау критерийі: Білім алушы

- Жүйке жасушасының құрылымы мен қызметін сәйкестендіреді

- Скаттар мен жылан балықтарда электр үдерісінің маңызын түсіндіреді

- Жүйке жүйесі мен гуморальды реттелуді салыстырады

Ойлау дағдыларының деңгейлері: Жоғары деңгей дағдыларыОрындау уақыты: 20 минут

Максималды балл: 12

Сыныптағы оқушылар саны: 6 Жұмысты орындаған: 6

Жоғары (В): 85-100 -

Орта (С): 40-84 % Оразалы Жанеля, Айбасқызы Наргиза, Әбілда Нұртілеу, Кенжебек Құралай, Оңғарбай Динара, Сұлтан Ақмаржан

Төмен (Н): 0-39 % -

Жіберілген қателер:

- Жүйке жүйесі мен гуморальды реттелуді салыстыру

Оқушының деңгейін аңықтауда қандай қиындықтар туды:

Ешқандай қиындықтар болмады

Қорытыңды:

Оқушылар «Координация және реттелу» бөлімі бойынша жазған жұмыстарда жүйке жүйесі мен гуморальды реттелуді салыстыруда қиындықтар туған.

Ұсыныстар:

Жалпы сыныптағы оқушылардың деңгейлеріне қарай арнайы тапсырмалар дайындап, қосымша сабақтар өту. Ойлау дағдыларының ең төменгі деңгейін көрсеткен оқушылармен жеке жұмыстар жүргізу

Мерзімі: 15.12.2023ж Педагогтің аты-жөні: Қыдыралиева Г.Б.

«Жолғабас негізгі орта мектебі» МКМ-сі

2023-2024 оқу жылы

Жиынтық бағалау жүргізу қорытындылары бойынша талдау туралы мәліметтер

ІІ тоқсан биология пәні бойынша

Сынып: 9 Оқушылар саны: 6 Педагог: Қыдыралиева Г.Б.

Мақсаты: ЖББ және ТЖБ нәтижелерін талдау

1. БЖБ және ТЖБ нәтижелерін талдау білім алушылардың келесі білім деңгейін көрсетті:

Жоғары (В): 85-100% - Оразалы Ж;

Орта (С): 40-84% - Айбасқызы Н; Әбілда Н; Султан А; Кенжебек Қ; Оңғарбай Д

Төмен(Н):0-39% - жоқ

2. Тапсырмаларды орындау барысында білім алушыларға туындаған қиындықтар тізбесі:

-Фильтрация мен несептің түзілу үдерісін сипаттауда қиындықтар туындаған

-Миеленді , миеленбеген аксондардың орналасу ретін, мембраналық потенциал мен тыныштық потенциялын салыстыруда қиындықтар туындаған.

3. Тапсырмаларды орындау барысында білім алушыларға аталған қиындықтардың себептері:

-Бүйрек құрылысын толық игермегендіктен фильтрация мен несептің түзілуін сипаттау қиындық тудырған.

4. Жоспарланған түзету жұмысы:

-8- сыныпта өтілген бүйрек құрылысын еске түсіріп, бүйрек құрылысына модуль жасалды.

Мектеп директоры: Б.Нурумбетов

28.12.2023 ж Педагогтің Т.А.Ә. Г. Қыдыралиева

«Жолғабас негізгі орта мектебі» КММ-сі

2023/2024 оқу жылы

«Биология» пәнінен жиынтық бағалауға талдау №1(2)

Сынып: 8 Күні: 08.12.2023ж

Мұғалім: Қыдыралиева Г.Б.

Тақырыбы: Заттардың тасымалдануы

Тапсырмалар мен дескрипторларға сипаттама:

8.1.3.5 лимфа жүйесін және қан, ұлпа сұйықтығы мен лимфа арасындағы өзара байланысты сипаттау

8.1.3.8 жануарлар жүрегінің құрылысы мен қантамырлар жүйелерінің маңызын сипаттау

8.1.3.1 қан құрамы мен қызметін сипаттау

8.1.3.3 лейкоциттердің түрлі типтерінің қызметтерін сипаттау

8.1.3.9 қантамыр қабырғасының құрылысы мен олардың қызметі арасындағы байланысты орнату

Бағалау критерийі: Білім алушы

- Ағзаның ішкі ортасын белгілейді.

- Лейкоцит типтері мен қызметін сәйкестендіреді

- Қан құрамы мен қызметін сипаттайды

-Қан тамыр түрлерін ажыратады, қызметтерін сипаттайды

Ойлау дағдыларының деңгейлері: Білу, түсіну. Қолдану.Орындау уақыты: 20 минут

Максималды балл: 13

Сыныптағы оқушылар саны: 9 Жұмысты орындаған: 9

Жоғары (В): 85-100 -

Орта (С): 40-84 % - Агабек Мерей, Амирханқызы Асылзат, Әбілда Нұрдаулет, Галымжан Ердос, Дулатбек Дарын, Кенжебек Аяулым, Қыдырәлі Данияр, Оңғарбай Данияр, Әлішер Жанболат

Төмен (Н): 0-39 % -

Жіберілген қателер:

- Жүйке жүйесі мен гуморальды реттелуді салыстыру

Оқушының деңгейін аңықтауда қандай қиындықтар туды:

Ешқандай қиындықтар болмады

Қорытыңды:

Оқушылар «Координация және реттелу» бөлімі бойынша жазған жұмыстарда жүйке жүйесі мен гуморальды реттелуді салыстыруда қиындықтар туған.

Ұсыныстар:

Жалпы сыныптағы оқушылардың деңгейлеріне қарай арнайы тапсырмалар дайындап, қосымша сабақтар өту. Ойлау дағдыларының ең төменгі деңгейін көрсеткен оқушылармен жеке жұмыстар жүргізу

Мерзімі: 08.12.2023ж Педагогтің аты-жөні: Қыдыралиева Г.Б.

«Жолғабас негізгі орта мектебі» КММ-сі

2023/2024 оқу жылы

«Биология» пәнінен жиынтық бағалауға талдау №2(2)

Сынып: 8 Күні: 21.12.2023ж

Мұғалім: Қыдыралиева Г.Б.

Тақырыбы: Тыныс алу

Тапсырмалар мен дескрипторларға сипаттама:

8.1.4.1 өкпе мен ұлпадағы газалмасу механизмдерін сипаттау

8.1.4.2 тыныс алу және тыныс шығару механизмін түсіндіру

8.1.4.3 өкпенің тіршілік сыйымдылығын анықтау және қалыпты жағдайдағы және дененің физикалық жүктемесі кезіндегі тыныс алудың минуттық көлемін анықтау

Бағалау критерийі: Білім алушы

- Өкпе мен ұлпадағы газ алмасу механизмдерін сипаттайды

-Тыныс алу мен тыныс шығару механизмдерін талдайды

-Өкпенің тіршілік сыйымдылығын анықтайды, тыныс алудың минуттық көлемін есептейді.

Ойлау дағдыларының деңгейлері: Жоғары деңгей дағдыларыОрындау уақыты: 15 минут

Максималды балл: 10

Сыныптағы оқушылар саны: 6 Жұмысты орындаған: 6

Жоғары (В): 85-100 -

Орта (С): 40-84 % Агабек Мерей, Амирханқызы Асылзат, Әбілда Нұрдаулет, Галымжан Ердос, Дулатбек Дарын, Кенжебек Аяулым, Қыдырәлі Данияр, Оңғарбай Данияр, Әлішер Жанболат

Төмен (Н): 0-39 % -

Жіберілген қателер:

- Тыныс алудың минуттық көлемін есептеу. Өкпелік және ұлпалық тыныс алуды салыстыру.

Оқушының деңгейін аңықтауда қандай қиындықтар туды:

Ешқандай қиындықтар болмады

Қорытыңды:

Оқушылар «Тыныс алу» бөлімі бойынша жазған жұмыстарда өкпелік және ұлпалық тыныс алуды салыстыруда қиындықтар туған.

Ұсыныстар:

Жалпы сыныптағы оқушылардың деңгейлеріне қарай арнайы тапсырмалар дайындап, қосымша сабақтар өту. Ойлау дағдыларының ең төменгі деңгейін көрсеткен оқушылармен жеке жұмыстар жүргізу

Мерзімі: 21.12.2023ж Педагогтің аты-жөні: Қыдыралиева Г.Б.

«Жолғабас негізгі орта мектебі» МКМ-сі

2023-2024 оқу жылы

Жиынтық бағалау жүргізу қорытындылары бойынша талдау туралы мәліметтер

ІІ тоқсан биология пәні бойынша

Сынып: 8 Оқушылар саны: 9 Педагог: Қыдыралиева Г.Б.

Мақсаты: ЖББ және ТЖБ нәтижелерін талдау

1. БЖБ және ТЖБ нәтижелерін талдау білім алушылардың келесі білім деңгейін көрсетті:

Жоғары (В): 85-100% - Амирханқызы А;

Орта (С): 40-84% - Ағабек М; Әбілдә Н; Ғалымжан Е; Дулатбек Д; Кенжебек А; Қыдыралі Д; Оңғарбай Д; Әлішер Ж;

Төмен(Н):0-39% - жоқ

2. Тапсырмаларды орындау барысында білім алушыларға туындаған қиындықтар тізбесі:

-Үлкен және кіші қанайналым шеңберлерінің жүру реттілігін талдауда қиындықтар туындаған

-Өкпелік және ұлпалық газ алмасудағы үдерістерді сипаттауда қиындықтар туындаған

3. Тапсырмаларды орындау барысында білім алушыларға аталған қиындықтардың себептері: Үлкен және кіші қанайналым шеңберлерінің қызметтерін ажырата алмағандықтан.

4. Жоспарланған түзету жұмысы: - Үлкен және кіші қанайналым шеңберлері сызбанұсқада талқыланды.

-Өкпелік және ұлпалық газ алмасудағы үдерістер кестеге толтырылып, талқыланды.

Мектеп директоры: Б.Нурумбетов

28.12.2023 ж Педагогтің Т.А.Ә. Г. Қыдыралиева

«Жолғабас негізгі орта мектебі» КММ-сі

2023/2024 оқу жылы

«Биология» пәнінен жиынтық бағалауға талдау №1(2)

Сынып: 7 Күні: 24.11.2023ж

Мұғалім: Қыдыралиева Г.Б.

Тақырыбы: Заттардың тасымалдануы

Тапсырмалар мен дескрипторларға сипаттама:

7.1.3.2 – өсімдіктерде заттардың тасымалын қамтамасыз ететін мүшелерді танып білу

7.1.3.4 - тамыр және сабақтың құрылысы мен қызметі арасындағы байланысты сипаттау

7.1.3.6 - жануарларда заттар тасымалына қатысатын мүшелерді танып білу

Бағалау критерийі: Білім алушы

- Өсімдіктерде заттардың тасымалын қамтамасыз ететін мүшелерді анықтайды.

-Тамыр және сабақтың құрылысы мен қызыметін сипаттайды.

-Жануарларда заттар тасымалына қатысатын мүшелерді анықтайды.

Ойлау дағдыларының деңгейлері: Білу, түсіну. Қолдану.Орындау уақыты: 20 минут

Максималды балл: 13

Сыныптағы оқушылар саны: 7 Жұмысты орындаған: 7

Жоғары (В): 85-100 - Абсамат Ләззат

Орта (С): 40-84 % Ағабек Нұрғиса, Асқарбек Айдос, Әбсәмат Нұрила, Қыдырәлі Бахтияр, Мухамадин Жанерке, Том Ләйлә.

Төмен (Н): 0-39 % -

Жіберілген қателер:

- Тамыр мен сабақтың құрылысы мен қызметін сипаттау

-Тұйық және ашық қанайналым жүйесіне жататын жануарларды топтастыру

Оқушының деңгейін аңықтауда қандай қиындықтар туды:

Ешқандай қиындықтар болмады

Қорытыңды:

Оқушылар «Заттарды тасымалдау» бөлімі бойынша жазған жұмыстарда тамыр мен сабақтың құрылысы мен қызметін сәйкестендіруде қиындықтар туған. Жануарларды қанайналым жүйесіне топтастыруда қателіктер жіберілген.

Ұсыныстар:

Жалпы сыныптағы оқушылардың деңгейлеріне қарай арнайы тапсырмалар дайындап, қосымша сабақтар өту. Ойлау дағдыларының ең төменгі деңгейін көрсеткен оқушылармен жеке жұмыстар жүргізу

Мерзімі: 24.11.2023ж Педагогтің аты-жөні: Қыдыралиева Г.Б.

«Жолғабас негізгі орта мектебі» КММ-сі

2023/2024 оқу жылы

«Биология» пәнінен жиынтық бағалауға талдау №2(2)

Сынып: 7 Күні: 30.11.2023ж

Мұғалім: Қыдыралиева Г.Б.

Тақырыбы: Тірі ағзалардың қоректенуі

Тапсырмалар мен дескрипторларға сипаттама:

7.1.2.1 - жапырақтың ішкі құрылысын сипаттау, құрылысы мен қызметі арасындағы өзара байланысты сипаттау

7.1.2.2 – фотосинтез үдерісіне қажетті жағдайларды зерттеу

Бағалау критерийі: Білім алушы

- Жапырақтың ішкі құрылысын сипаттайды

-Жапырақ құрылысы мен қызметін сәйкестендіреді

-Фотосинтез үдерісіне қажетті жағдайларды зерделейді.

Ойлау дағдыларының деңгейлері: Білу, түсіну. Қолдану. Орындау уақыты: 15 минут

Максималды балл: 12

Сыныптағы оқушылар саны: 7 Жұмысты орындаған: 7

Жоғары (В): 85-100 -

Орта (С): 40-84 % Абсамат Ләззат , Ағабек Нұрғиса, Асқарбек Айдос, Әбсәмат Нұрила, Қыдырәлі Бахтияр, Мухамадин Жанерке, Том Ләйлә.

Төмен (Н): 0-39 % -

Жіберілген қателер:

- Жапырақтың құрылысы мен қызметін сәйкестендіру

Оқушының деңгейін аңықтауда қандай қиындықтар туды:

Ешқандай қиындықтар болмады

Қорытыңды:

Оқушылар «Тірі ағзалардың қоректенуі» бөлімі бойынша жазған жұмыстарда жапырақтың құрылысы мен қызметін сәйкестендіруде қиындықтар туындаған.

Ұсыныстар:

Жалпы сыныптағы оқушылардың деңгейлеріне қарай арнайы тапсырмалар дайындап, қосымша сабақтар өту. Ойлау дағдыларының ең төменгі деңгейін көрсеткен оқушылармен жеке жұмыстар жүргізу

Мерзімі: 30.11.2023ж Педагогтің аты-жөні: Қыдыралиева Г.Б.

«Жолғабас негізгі орта мектебі» КММ-сі

2023/2024 оқу жылы

«Биология» пәнінен жиынтық бағалауға талдау №3(2)

Сынып: 7 Күні: 15.12.2023ж

Мұғалім: Қыдыралиева Г.Б.

Тақырыбы: Тыныс алу

Тапсырмалар мен дескрипторларға сипаттама:

7.1.4.1 - тірі ағзалардағы тыныс алу маңызын сипаттау;

7.1.4.2 - анаэробты және аэробты тыныс алу типтерін ажырату

7.1.4.4 - омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың тыныс алу мүшелерін салыстыру

7.1.4.5 - адамның тыныс алу мүшелерінің құрылыс ерекшеліктерін танып білу

Бағалау критерийі: Білім алушы

- Тірі ағзалардың тыныс алу маңызын сипаттайды

- Анаэробты және аэробты тыныс алу типтерін ажыратады

-Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың тыныс алу мүшелерін салыстырады

-Адамның тыныс алу мүшелерін сипаттайды.

Ойлау дағдыларының деңгейлері: Қолдану. Жоғары деңгей дағдыларыОрындау уақыты: 20 минут

Максималды балл: 11

Сыныптағы оқушылар саны: 7 Жұмысты орындаған: 7

Жоғары (В): 85-100 -

Орта (С): 40-84 % Абсамат Ләззат , Ағабек Нұрғиса, Асқарбек Айдос, Әбсәмат Нұрила, Қыдырәлі Бахтияр, Мухамадин Жанерке, Том Ләйлә.

Төмен (Н): 0-39 % -

Жіберілген қателер:

- Анаэробты және аэробты ағзаларды топтастыру

-Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың тыныс алу мүшелерін талдау

Оқушының деңгейін аңықтауда қандай қиындықтар туды:

Ешқандай қиындықтар болмады

Қорытыңды:

Оқушылар «Тыныс алу» бөлімі бойынша жазған жұмыстарда анаэробты және аэробты ағзаларды топтастыруда қиындықтар туған. Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың тыныс алу мүшелерін талдауда қателіктер жіберген.

Ұсыныстар:

Жалпы сыныптағы оқушылардың деңгейлеріне қарай арнайы тапсырмалар дайындап, қосымша сабақтар өту. Ойлау дағдыларының ең төменгі деңгейін көрсеткен оқушылармен жеке жұмыстар жүргізу

Мерзімі: 15.12.2023ж Педагогтің аты-жөні: Қыдыралиева Г.Б.

«Жолғабас негізгі білім беретін мектеп » КММ-сі

2023-2024 оқу жылы

Жиынтық бағалау жүргізу қорытындылары бойынша талдау туралы мәліметтер

ІІ тоқсан биология пәні бойынша

Сынып: 7 Оқушылар саны: 7 Педагог: Қыдыралиева Г.Б.

Мақсаты: БЖБ нәтижелерін талдау

1. БЖБ нәтижелерін талдау білім алушылардың келесі білім деңгейін көрсетті:

Жоғары (В): 85-100% - Том Л;

Орта (С): 40-84% - Абсамат Л; Ағабек Н; Асқарбек А; Әбдісамат Н; Қыдыралі Б; Мухамадин Ж;

Төмен(Н):0-39% - жоқ

2. Тапсырмаларды орындау барысында білім алушыларға туындаған қиындықтар тізбесі:

- Тамыр мен сабақтың ішкі құрылысы мен қызметін сипаттау барысында қиындықтар болған.

-Фотосинтез бен тыныс алу үдерісіндегі өзгерістердің орнын алмастырады.

-Анаэробты және аэробты ағзаларды топтастыруда қиындықтар болған.

3. Тапсырмаларды орындау барысында білім алушыларға аталған қиындықтардың себептері:

- Тамыр мен сабақтың қызметтерін алмастырып алған. Фотосинтез бен тыныс алу үдерістеріндегі газ алмасуды алмастырып жазған

4. Жоспарланған түзету жұмысы:

- Венн диаграммасын қолдана отырып фотосинтез бен тыныс алу үдерістерін салыстырылды.

- Тамыр мен сабақтың атқаратын қызметтері кестеге түсірілді.

Мектеп директоры: Б.Нурумбетов

28.12.2023ж Педагогтің Т.А.Ә. Г. Қыдыралиева