Қазақ тілі және әдебиеті 3 сынып 2 бөлім Фильмдердегі тарихи оқиғаларды баяндауда көлеңке қолдану ДИДАКТИКАЛЫҚ МАТЕРИАЛ

Дидактикалық материалдар

Сабақ тақырыбы: Фильмдердегі тарихи оқиғаларды баяндауда көлеңке қолдану

(МТ) Кейіпкерлерді сипаттау мақсатында символикалық мәндерді түсіндіру арқылы осы тақырыпты пайдалануға мүмкіндік беру.

Көлеңке театры Қытайда 2.000 жыл бұрын пайда болған. Хан әулетінен шыққан Ву атты императордың сүйікті әйелі қайтыс болып, император көп қайғы кешті. Жұтқан қайғысы соншама, тіпті елді басқаратын ықыласы жоғалып кетіпті. Бір күні ел министрі қуыршақ ойнаған балаларды көріп, қуыршақтардың көлеңкелері ол үшін нанғысыз тірі болып көрінді. Осыны аңғарған зерек министрдің ойында бір идея пайда болыпты. Ол император әйелінің мүсінін мақтадан жасап, бояйды. Қас қарайғанда, ол императорды жарық түсіретін қуыршақ көрінісін тамашалауға шақырды. Императорға бұл көрініс ұнап, келешекте халыққа көрсетуді бұйырды. Осы оқиға тарихи кітапта көлеңке театрының пайда болған күні деп жазылды.

Көлеңке театры халық жырлары мен тарихи оқиғаларды айту үшін және дін туралы мәлімет беру үшін қолданылған. Көлеңке қуыршақтарын жасау үшін өте жұқа тері қолданылған. Терінің ішіне жарық сәулелері, сурет экран арқылы өтетіндей етіп тесіктер жасалған. Бұл қуыршақтың келбеті мен киімін анықтауға көмек береді.

Жалпы ұқсастықтар мыналарды қамтиды:

• күшті кейіпкерлер (кейде стереотиптерге сай) және қойылым тәртібі;
• шешілуі, барысы, шыңы /шиеленіс, қорытындысы;
• кейіпкерлер өзгереді немесе оларға сабақ беріледі.

Айырмашылықтары:

• баяндама немесе сипаттаманың болмауы;
• бет әлпетінен оқылатын өзгерістері;
• қосымша дерек беретін детальдардың, не жақыннан түсірудің болмауы.

(Қ) Оқушыларға кейіпкерлердің мінез-құлқын, өз қорытындыларын кестеге жазуды ұсыну, мысалы: