Импульс пен механикалық энергияның сақталу заңдары. Физика, 10 сынып, қосымша материал 3.

Бөлім – Сақталу заңдары. Күні: Аты-жөні:

Оқу мақсаты:

• Сандық және эксперименттік есептер шығару барысында сақталу заңдарын қолданады.

Эксперименттік есеп.

Құралдар: таразы, штатив, жүк, жіп, өлшеуіш таспа, білеуше.

Тапсырма:

• Білеушенің массасын М және жүктің массасын m өлшеңіздер
• Білеушені маятниктің тепе-теңдігі жанында орналастырыңыз.
• Жүкті Н биіктікке көтеріңіз және оны өлшеңіз.
• Жүкті босатып жіберіңіз, ол тепе-теңдік күйінен өтіп бара жатқанда білеушеге соғылуын қабағалаңыз.
• Білеушенің S орын ауыстыруын өлшеңіз.
• Энергияның сақталу заңы мен түрленуіне сүйеніп, тепе-теңдік қалпынан өтіп бара жатқан жүктің жылдамдығын есептеңіз.

• Үстел бетімен білеуше қозғалғанда үйкеліс күші теріс жұмыс атқарады. Осы жағдайды ескере отырып, білеушенің орын ауыстыруын S’ аналитикалық түрде анықтаңыз.

• Орын ауыстырудың алынған S және S’ мәндерін салыстырыңыз. Осы экспериментте энергияның сақталу және түрлену заңы орындалады ма, түсіндіріңіз?

• Біздің тәжірибемізде энергияның неше түрленуі болады?

• Оларды сипаттаңыз: