Лабораториялық жұмыс №5 «Спирттердің суда еруі, жануы және біратомды және көпатомды спирттерге сапалық реакциялары». Химия, 11 сынып, презентация.

Лабораториялық жұмыс №5 «Спирттердің суда еруі, жануы және біратомды және көпатомды спирттерге сапалық реакциялары»

Оқу мақсаты:

11.4.2.43 спирттер мен фенолдың химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін құрастыру;

Бағалау критерийі

Cпирттердің химиялық қасиеттерін сипаттайды және айналуларды жүзеге асырады;

Физикалық қасиеттері

Агрегаттық күйлері:

С1-С11 – сұйықтықтар

С12 –С… қатты заттар

Иісі

С1-С3 – «спиртті» иіс

С4-С6- «сивуха» иісі

С11 – иіссіз

Түссіз

Спирттердің қайнау температурасы

Спирттердің қайнау температурасы

1. Спирттердің қайнау температурасы сәйкес көмірсутектердің қайнау температурасынан жоғары болады.

2. Спирттердің қайнау температурасы сәйкес көмірсутектердің қайнау температурасынан төмен болады.

Спирттердің суда ерігіштігі

Миға шабуыл

Не себепті спирттер суда ери алады және олардың суда ерігіштігі молекула құрамында көміртегі саны артқан сайын төмендейді?

Не себепті спирттер суда ери алады және олардың суда ерігіштігі молекула құрамында көміртегі саны артқан сайын төмендейді?

Спирттердің суда ерігіштік қасиеті су молекулаларымен сутекті байланыс жасай алатын спирттегі гидроксиль тобымен байланысты.

Көмірсутек тізбегінің ұзындығы артқан сайын суда ерігіштігі азаю себебі, спирт молекулаларының мөлшері мен массасы ұлғаюына қарай тығыз орналасады, сондықтан олардың

арасындағы сутекті байланыстарды еңсеру үшін көбірек энергия қажет етіледі.

Спирттердегі химиялық байланыс

Сутектік байланыс

Спирттер гомологтық қатарының алғашқы өкілдері сәйкес алкандармен салыстырған кезде сұйық болып келеді.

Бұл спирт молекулалары арасында сутектік байланыстың болуымен түсіндіріледі.

Бір молекуланың сутек атомы мен келесі молекуланың электртерістілігі жоғары (мысалы: оттек, азот және фтор) элемент атомы арасындағы байланыс сутектік байланыс деп аталады.

Сутектік байланыс күшті молекулааралық байланыс түрі. Екі молекула арасындағы сутектік байланысты үзу үшін көбірек энергия жұмсау керек. Сол себепті спирттердің қайнау температурасы алкандарға қарағанда жоғары

Сутектік байланыс

…О - Н

…О - Н

…О - Н

…О - Н

…О - Н

…О – Н …

Н

R

Н

R

Н

R

Спирттер су молекуласымен де сутектік байланыс түзеді. Сол себепті спирттер гомологтық қатарының алғашқы өкілдері (метанол, этанол және пропанол) суда жақсы ериді.

Молекулалық массаның артуымен спирттердің судағы ерігіштігі төмендейді.

Лабораториялық жұмыс №5 «Спирттердің суда еруі, жануы және біратомды және көпатомды спирттерге сапалық реакциялары»

Тәжірибе №1

Кәрлен табақшаға 3-4 мл этил спиртінің ерітіндісін құйып, жанғыштығын тексеріңіз.

Тәжірибе №2

Сынауыққа 3-4 мл этил спиртінің ерітіндісін құйып, үстіне 2-3 мл су құйыңызда суда ерігіштігін тексеріңіз.

Тәжірибе №3

Сынауыққа 1-2 мл этил спиртін құйып, әмбебап көрсеткішімен рН ортасын тексеріңіз.

Оқу мақсаты:

11.4.2.43 спирттер мен фенолдың химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін құрастыру;