Катализаторлар мен ингибиторлар. Гомогенді және гетерогенді катализ. Химия, 10 сынып, презентация.

Сабақ тақырыбы:

Катализаторлар мен ингибиторлар.

Гомогенді және гетерогенді катализ.

Оқу мақсаты:

10.3.2.4 химиялық реакция жылдамдығына катализаторлар және ингибиторлар әсерін түсіндіру;

10.3.2.5 гомогенді және гетерогенді катализ механизмін түсіндіру;

Катализатор және каталитикалық реакциялар дегеніміз не?

Көрсетілім

Мұны білу керек!

Катализ

(грек. katalysіs – бұзылу) –  реакция өнімдерінің құрамына кірмейтін, бірақ реакцияға қатысатын катализаторлардың әсерінен реакция жылдамдығының өзгеруі.

Катализаторлар

– химиялық реакцияның жылдамдығын арттыратын зат (агент). Ол реакцияға қатысып, процесті тиімді жолмен жүргізеді, бірақ реакция соңында бастапқы қалпын сақтап қалады. 

Катализ түрлері

ГОМОГЕНДІ

катализатор мен әрекеттесуші заттар бір агреграттық күйде кездесетін болса

ГЕТЕРОГЕНДІ

катализатор мен әрекеттесуші заттар әр түрлі агреграттық күйде кездесетін болса

2SO2 + O2  2 SO3

2SO2 + O2  2 SO3

NOг

V2O5 (Қ)

Гомогенді катализ

A + B + K ↔ (A – B – K) → D + K

Бұл каталитикалық реакция екі сатыда жүреді:

1) A + K ↔ AK

2) AK + B → D +K

Гомогенді каталитикалық реакцияның мысалы ацетальдегидтің йод калатизаторы қатысуында ыдырауы: CH3CHO → CH4 +CO

Бұл реакция екі сатыдан тұрады:

CH3cHO +J2 ® CH3J +HJ +CO

CH3J +HJ ® CH4 +J2

Гетерогенді катализ:

а) Реакцияға қатысатын заттардың катализатор бетіндегі адсорбциясы

б) Катализатор бетіндегі реакция

в) Өнімдердің десорбциясы

Видеоматериал

https://www.youtube.com/watch?v=nMPf-WOeeYM