Атом – күрделі бөлшек. Химия, 10 сынып, сабақ жоспары, 1 сабақ.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 10.1A

Атом құрылысы. ЖМБ

Мектеп: НЗМ ХБН Өскемен қ

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:Шаматова Г.Ж

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Атом – күрделі бөлшек

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

«нуклидтер» және «нуклондар» , атом құрылысы

10.1.2.1 «нуклидтер» мен «нуклондар» ұғымының мағынасын түсіндіру

 Сабақ мақсаттары

«нуклидтер» және «нуклондардың» физикалық мағынасын түсіну;

Бағалау критерийлері

Оқушы ,

- атом ядросының құрамын жазады

- протон мен нейтронды нуклон деп атайды

- нуклондардың жалпы саны – массалық санды білдіретінін көрсетеді

 Тілдік мақсаттар

атом, атом құрамы мен атом құрылысы, нуклон , нуклид, протон, нейтрон, электрон үш тілде айтады

Оқушылар орындай алуы керек:

атом моделінің эволюциясын талқылайды, зерделеген ғылыми түсініктері негізінде қорытынды жасайды.

 Құндылықтарды дарыту

Құндылықтарды дарыту заттың атомдардан тұратыны, электрондардың орналасуы тапсырмаларды орындау барысынды силастық, өзгенің пікірін құрметтеу жүзеге асады (іс-әрекетті және/немесе тақырып мазмұнын сипаттау).

 Пәнаралық байланыстар

Физика пәнімен атом құрылысы, кванттық механика теориясы,электрондардың орналасуы

 АКТ қолдану дағдылары

Сабақ презентациясы , атом құрамы, құрылысы нуклондар мен нуклидтер

Бастапқы білім

Атом деген не? Химиялық элемент, физика курсынан атом құрамы мен құрылысы туралы білімдерін еске түсіредіАтом деген не?

Атом – затты құрайтын бөлшек. Олар тірі ағзалардан бастап жасанды пластиктерге дейін, қатты металдардан көзге көрінбейтін газдарға дейін кез-келген заттың құрамында болады. Атом өте кішкентай, құм қиыршығынан да әлдеқайда кіші болады. Құм қиыршығындағы атом саны шамамен 1 000 000 000 000 000 000 000 немесе 10²¹ , әлемдегі адамның жалпы санынан миллион миллион есе көп.

Атом деген не?

Атом – затты құрайтын бөлшек. Олар тірі ағзалардан бастап жасанды пластиктерге дейін, қатты металдардан көзге көрінбейтін газдарға дейін кез-келген заттың құрамында болады. Атом өте кішкентай, құм қиыршығынан да әлдеқайда кіші болады. Құм қиыршығындағы атом саны шамамен 1 000 000 000 000 000 000 000 немесе 10²¹ , әлемдегі адамның жалпы санынан миллион миллион есе көп.

Атом деген не? Атом деген не?

Атом – затты құрайтын бөлшек. Олар тірі ағзалардан бастап жасанды пластиктерге дейін, қатты металдардан көзге көрінбейтін газдарға дейін кез-келген заттың құрамында болады. Атом өте кішкентай, құм қиыршығынан да әлдеқайда кіші болады. Құм қиыршығындағы атом саны шамамен 1 000 000 000 000 000 000 000 немесе 10²¹ , әлемдегі адамның жалпы санынан миллион миллион есе көп.

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

-оқушылардың зейінін шоғырландыруға - «Өзіңе тілек» және «сыныптастарыңа тілек» тілейді.

-сабақтың тақырыбы мен оқушылармен бірге сабақ мақсаттарын/ОМ анықтап алынады.

- бағалау критерийімен таныстыру, сабақ соңында күтілетін нәтижелерді анықтау керек. Атом деген не?

https://twig-bilim.kz/kz/learning-materials/atoms-and-bonding-atoms/5

Еске түсіру сұрақтары

Атомның құрамы неден тұрады?

Атомдық масса дегенді қалай түсінесіңдер?

Атомның массасы қайда шоғырланған?

(Т) «Атом құрылысы» тақырыбын қайталау. Оқушыларға І – ІІІ период элементтерінің атом құрылысының сызбанұсқасын және электрондық конфигурацияларын құрастыруды ұсыныңыз.

Оқушылар элементарлық бөлшектер сипаттамасы бойынша тапсырманы орындап, кестені толтырады және өзара бағалайды.

ЕСКЕРТУ. Реттік нөмір және салыстырмалы атомдық масса ұғымдарына назар аудару.

Жұптық жұмыс

Магний атомының құрамын сипаттаңдар

Оқушыларға тапсырма ұсыныңыз: Берілген қатардан нуклондары бірдей бөлшектерді таңдап алыңыз.

К, К, К, К⁺

(С) Нуклидтердің нуклондардан айырмашылығын талқылау. Венн диаграммасын (сыни тұрғыдан ойлау стратегиялары) қолдануға болады. Осыдан кейін Оқушылар «нуклон» және «нуклид» ұғымдарының анықтамасына өз беттерімен келеді.

Атом ядросындағы протон және нейтрондарды бір атпен нуклондар деп атайды, олар ядролық бөлшектер.

Массалық сан – сол элементтің атомының ядросындағы нуклондардың жалпы санын көрсетеді, мысалы натрий атомының массалық саны 23 ке тең, демек натрий атомының ядросында 23 нуклон (яғни протон мен нейтрон бар)

Жалпы алғанда атомды электробейтарап бөлшек деп білеміз, яғни атомның электрондық қабатындағы электрондар саны протондар санына тең.

Сонымен, атом ядросы – өзара ядролық күштер арқылы байланысқан нуклондардан тұратын оң зарядты күрделі бөлшек деген қорытынды шығаруға болады.

Жұптық жұмыс

Мына берілген элемент атомдарының нуклондарын анықтаңдар

Si, P,Ca, Fe, Cr, Cu, Br

Химиялық реакциялар кезінде атомдар электрондарының бір бөлігін жоғалтады немесе қосып алады. Соның нәтижесінде бейтарап атом ионға айналатынын білеміз.

Проблемалық сұраққоюға болады

Атом басқа атомға айналама?

Әрине, жоқ атомның бір түрі екінші бір түріне айналмайды. Тек атомдар электронын берсе немесе қосып алса сол атомның оң немесе теріс зарядты ионына айналатынын білеміз. Міне сондай атомдарды, иондарды және ядроны жалпы қорыта айтқанда нуклидтер деп атайды.

Мысалы,

т,б

яғни мына формуламен нуклидтер өрнектеледі.

ЕСТЕ сақта!!!

Химиялық реакциялар және физикалық әсер ету кезінде (ядроға әсер етпесе) нуклидтер түзілмейді, жоғалмайды немесе басқа айналмайды.

Изотоптар дегеніміз не?

• Қалай ойлайсыңдар нуклидтердің массалық сандары бірдей болса, массасы бірдей ме?
• Бұдан қандай қорытынды шығаруға болады?

Қорытынды: бір элемент атомының массасы екінші бір элементтің массасынан айырмашылығы бар.

Оқушыларға өздеріне қорытынды жасатуға болады

Изотоп – атомның массалық саны бірдей элементтің нуклидтерінің жиынтығы деген қорытынды жасайды .

Сабақты қорытындылау

Көміртек атомының изотоптарының нуклондары мен нуклидтерін анықта

Сабақтың мақсаты мен критерийлеріне қайта айналып келіп, мына кері байланысты ұсынуға болады

• Мен бүгінгі сабақта ----------------------түсіндім
• Мен бүгінгі сабақта ----------------------үйрендім
• Мен бүгінгі сабақ бойынша басқаларға ----------------------көмектесе аламын
• Мен бүгінгі сабақ бойынша сұрағым бар--

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Бұл бөлімде оқушылардың сабақ барысында үйренгенін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдеріңізді жазасыз

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?