Адиабаталық процесс
Есеп
Сызбада V,T координатасында газдың (1 -4) циклінде процессі берілген. Осы сызбаны
p,V; p,T координатасында көрсетіңдер
V
T
1
4
3
2
0
www.zhangozy.wordpress.com
Шешуі:1.цикль аралығына анализ
2 . графиктерді салу.V
T
V
T
Р
Р
0
0
0
1
2
3
4
1-2
P=өседі
V=const
T=өседі
Шарль заңы
2-3
P=кемиді.
T=const
V=өседі.
Бойль-Мариотт заңы
3-4
P=кемиді
V=const
T=кемиді.
Шарль заңы
4-1
P=const
V=кемиді
T=кемиді
Гей-Люссак заңы
1
2
3
4
1
2
3
4
www.zhangozy.wordpress.com
Аралық 1-2
Газ күйінің өзгеруі 1 ден 2 температураның артуы арқылы жүреді,бұл жағдайда көлем тұрақты.
Бұл аралық изохоралық ұлғаю.
p,V; p,T.координатасын саламыз
www.zhangozy.wordpress.com
Аралық 2-3
Газдың 2 күйден 3 өтуі температура тұрақты жағдайда өтеді, қысым кемігенде, көлем артады.
бұны изотермиялық ұлғаю деп атайды.
p,V; p,T. Графигін салайық.
www.zhangozy.wordpress.com
Аралық 3-4
Газдың 3 күйден 4 өттуі температураның.көлемнің кемуі арқылы жүреді.
Қысым тұрақты бұл изохоралық салқындау.
p,V; p,T. Графигін салайық
www.zhangozy.wordpress.com
Аралық 4-1
Газдың 4 күйден 1-ге өтуі температураның, көлемнің кемуі арқылы жүреді.
Қысым тұрақты. Бұл изобаралық сығылу деп аталады.
p,V; p,T.графигін саламыз
www.zhangozy.wordpress.com
Идеал газдың моделін қолдану шектілігі. Адиабаталық процесс. Пуассон теңдеуі.
Пән мұғалімі: Оңғарбай Ж.
Идеал газдың моделін қолдану шектілігі.
Әрбір физикалық модельдің қолданылу шегі болатыны белгілі. Сол сияқты идеал газ моделінің қолданылу шегі бар.
Идеал газдың моделін қолдану шектілігі қарастырылған есепке байланысты болмақ.
Егер қысым, көлем және температура арасында байланыс орнату қажет болса, онда газды бірнеше ондаған атмосфералық қысымға дейінгі дәлдікпен газды идеал деп алуға болады.
Егер фазалық кезеңдер (булану немесе конденсация, болмаса газдың тепе -теңдігі қарастырылатын болса ) онда газ қысымын тіпті бірнеше миллиметр сынап бағанасына дейінгі қысымда идеал газ моделін қолдануға болмайды.
www.zhangozy.wordpress.com
Адиабаталық процесс
Қоршаған ортамен жылу алмасынсыз өтетін процестерді адиабаталық процесс деп атайды.
dQ = 0
Адиабаталық процесс кезінде газ бен қоршаған ортаның арасында жылу алмасу болмайды.
www.zhangozy.wordpress.com
Адиабаталық процесс кезінде изотерма процесін басқаша былай өрнектеуге болады.
Осыдан
(1)
адиабаталық процеске арналған
- Пуассон теңдеуі
> 1 болғандықтан, адиабата графигінде қысым көлемнен қарағанда тезірек өзгереді.
www.zhangozy.wordpress.com
γ-адиабата көрсеткіші
Бір атомды идеал газ үшін адиабата көрсеткіші ү=5/3, екі атомды идеал газ үшін адиабата көрсеткіші ү=7/5 , үш атомды идеал газ үшін адиабата көрсеткіші ү=4/3 болады, ал күрделі газдар үшін адиабата көрсеткіші молекуланың еркіндік дәрежесімен анықталады.
Адиабаталық процес кезінде адиабата көрсеткіші
ү=
R — универсал газ тұрақтысы
Сv-газдың тұрақты көлемдегі жылу сыйымдылығы
www.zhangozy.wordpress.com
Пуассон теңдеуін пайдаланып, адиабата көрсеткішін ескерсек идеал газ күйінің теңдеуін басқаша былай түрлендіреміз:
демек (2)
немесе (3)
Адиабаталық ұлғаю кезінде идеал газ салқындайды, ал сығылу кезінде –қызады.
www.zhangozy.wordpress.com
Назарларыңызға рахмет!
www.zhangozy.wordpress.com
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Пайдалы сілтемелер:
» Ораза кестесі 2024 жыл. Астана, Алматы, Шымкент т.б. ауыз бекіту және ауызашар уақыты
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
Соңғы жаңалықтар:
» Биыл 1 сыныпқа өтініш қабылдау 1 сәуірде басталып, 2024 жылғы 31 тамызға дейін жалғасады.
» Жұмыссыз жастарға 1 миллион теңгеге дейінгі ҚАЙТЫМСЫЗ гранттар. Өтінім қабылдау басталды!
» 2024 жылы студенттердің стипендиясы қанша теңгеге өседі