Жеке қауіпсіздік сабағы 2 сынып

№ 1 САБАҚ. «ТӨТЕНШЕ ҚЫЗМЕТ НӨМІРЛЕРІ»

 Сабақтың мақсаты: қауіпсіздік ережелерін түсіндіру, шұғыл көмек қызметтерін және олармен хабарласу жағдайын білу.

Сабақ барысы

•  Ұйымдастыру кезеңі

Жағымды мотивациялық көзқарасты қалыптастыру (1-2 мин).

•  Мақсат қою. Тақырыптың анықтамасы. Оқушылар бейнебаянды мұқият тыңдайды және әңгімелейді. Бүгінгі сабақта қауіпсіздік ережелерін және төтенше қызметтердің телефон нөмірлерін білетін боламыз.

 Қауіпті іс-әрекеттерді атауымен сәйкестендір және не үшін екенін өз ойыңмен бөліс.

Отпен ойнауға болмайды!

Бейтанысқа есікті ашуға болмайды!

Сумен ойнама!

Телефонмен сөйлескенде алдымен айналаңа назар аудар!

Үшкір заттармен ойнама!

Дәрі-дәрмекті ұстама!

Тоқты ұстама!

Ашық тұрған терезеге жақындама!

•  Білімді өзектендіру. Өткенді қайталау

 Қауіпті жағдайға тап болмас үшін абайлап, тапқыр болу керек. Егер бұл орын алса, тез және батыл түрде дұрыс жолды тауып, әрекет етіңіз. Бұл қауіпті жағдайдан шығудың бір жолы – көмекке жүгіну. Қауіпті жағдайға тап болған адамдарға көмек көрсету үшін қауіпсіздік жүйесі жұмыс істейді, оның құрамына арнайы шұғыл қызметтер: өрт сөндіру қызметі, полиция, жедел жәрдем, апаттық газ қызметі кіреді. Қауіпсіздік жүйесінің телефон нөмірлерін жатқа білу керек.

 Көмек шақыру түскен кезде әрбір қоғамдық қауіпсіздік қызметінің өз міндеттері бар.

•  ӨРТ ҚЫЗМЕТІ. Оның негізгі міндеттері: өрттің алдын алуды ұйымдастыру, өрт кезінде адамдар мен мүлікті құтқару, өртті сөндіру, авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу.
•  ПОЛИЦИЯ (құқық қорғау жүйесі). Оның негізгі міндеттері: қала көшелері мен қоғамдық орындардағы тәртіпті қамтамасыз ету, қылмыстардың алдын алу және жедел ашу, құқықбұзушылыққа кінәлі тұлғаларды ұстап, бөлімге жеткізу.
•  ЖЕДЕЛ ЖӘРДЕМ (денсаулық сақтау жүйесі). Оның негізгі мақсаттары:

науқас немесе жарақат алған адамдарға медициналық көмек көрсету және оларды мүмкіндігінше жақын жердегі медициналық мекемеге жеткізу.

•  ГАЗ. тұрғын үйлердегі газдың қауіпсіз пайдаланылуын бақылауды, тұрақты түрде әртүрлі тексерулерді жүргізуді және газ жабдықтарының ақауларын жоюды міндеттейді.
•  Төтенше жағдай кезінде жедел көмек көрсету үшін арнайы қызмет ұйымдастырылады. Кезекшілік-диспетчерлік қызметі, оның құрамына: өрттен қорғау, полиция, жедел жәрдем, апаттық газ қызметі, төтенше жағдайларды жою қызметі кіреді.

 БІРЫҢҒАЙ төтенше жағдайға қоңырау шалу нөмірі – «112». «112» қызметінің негізгі міндеті: оператордың оқиға туралы хабарламасын алу, бұл ақпаратты әрекет ету үшін тиісті төтенше жағдайлар қызметтеріне беру, қауіп төнген адамдарға консультация және психологиялық көмек көрсету және тиімді қамтамасыз ету. Барлық авариялық-құтқару қызметінің жедел әрекет ету қызметінің өзара әрекеті.

«Есте сақта!»

 Қызмет тәулік бойы жұмыс істейді. Телефон шотында ақша болмаса да, барлық операторға қоңырау шалу тегін.

4. Бастапқы білімді игеру және түсінуді тексеру

а) Маған оны анықтауға көмектесіңіз және пәтерде өрт болған жағдайда не

істеу керектігін айтыңыз?

Өрт пен түтін айнала, Қарап тұрма жай ғана. Тез хабар бер «101»-ге Уақытты сен байлама.

 б) Бейтаныс адамдар пәтерді табанды түрде қағып, пәтерге кіргізуді сұрайды. Бұл жағдайда не істеу керек?

 Мен үйде жалғыз қалдым, біреу есікті ашпақ болды. Мен үйде жалғыз емес екенімді айттым және барлық сұрақтарына «ЖОҚ» деп жауап бердім. Ол есікті бұзып кіргісі келсе, ата-анама немесе полиция «102» нөміріне телефон соғып хабарласамын.

в) Егер біреу ауырып қалса немесе жарақат алса?

 Егер кенеттен қатты ауырып қалсаңыз, суық тиіп қалса немесе аяғыңызды сындырып алсаңыз, дереу жедел жәрдем «103» нөміріне хабарласамыз.

• Бекіту. Өздік жұмыс

Суреттің астына төтенше қызмет нөмірін жазыңыз.

• Сабақты қорытындылау
• Сабағымыз қандай тақырыпқа арналды?
• Өз ойыңызды білдіруіңізді сұраймын (Оқушылардың мәлімдемесі).

7. Қорытынды. «Сөйлемді аяқта» рефлексиясы «Мен білмедім... . Енді білдім... ».

Пайдалы сілтеме: https://www.youtube.com/watch?v=5HMt3ielKFc

№ 2 САБАҚ. «ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙ ТУЫНДАҒАН КЕЗДЕ ЖЕДЕЛ ҚЫЗМЕТТЕРГЕ ҚОҢЫРАУ ШАЛУ СКРИПТЕРІ»

 Сабақтың мақсаты: оқушыларды қауіпсіздік жүйесіне кіретін қызметтерді шақыру кезінде ақпараттың мазмұнымен таныстыру және туындаған қауіпті жағдай туралы қауіпсіздік қызметіне телефон арқылы дұрыс хабарлауға үйрету.

Сабақ барысы

• Ұйымдастыру кезеңі

Жағымды мотивациялық көзқарасты қалыптастыру (1-2 мин).

• Мақсат қою. Тақырыптың анықтамасы

 Педагог: Телефонмен сөйлескен кезде бір маңызды ереже бар, оны өздерің болжап көріңдер.

 Нақты ережені анықтау үшін «Бүлінген телефон» ойыны өткізіледі. Педагог оқушыларды қатарға тұрғызып, бір сөзді бір-біріне сыбырлап жеткізуді, содан кейін бірінші және соңғы сөздерді салыстыруды ұсынады.

Педагог:

•  «Бұзылған телефон» ойыны арқылы бізге қандай маңызды ережені білу керек?
•  Телефонмен сөйлесуде сөзді дұрыс түсіну үшін анық сөйлеу керек.
•  Бүгін сабақта біз шұғыл қызметтерді шақыруды және негізгі ережелерімен танысамыз.

3. Білімді өзектендіру

«Есте сақта!»

4. Бастапқы білімді игеру және түсінуді тексеру

Қауіпсіздік қызметтерін шақыру ережелері

 Педагог: қауіпсіздік менеджері қоңыраудың себебін тез түсініп алу үшін дұрыс хабарлап айту керек.

Жедел қызметке қоңырау шалған кезде диспетчерге нені хабарлау керек:

•  Мекенжайды хабарлау керек. Себебі байланыс үзілсе де, құтқарушылар қайда бару керектігін біледі.
•  Бұл қайда болды: аулада, пәтерде, қоймада және т.б.
•  Не жағдай болды: өрт шықты, газдың иісін сездіңіз, төбеден су кетті және т.б. Диспетчерге үйдің, пәтердің нөмірін және аты-жөніңді, телефон нөміріңді хабарлау керек.

 МАҢЫЗДЫ! Төтенше қызметтерге жалған қоңырау шалуға, алдауға болмайды!

Топпен жұмыс. Рольдік ойын

Пәтердің есігін бейтаныс адам кетпей қағып тұрса, полицияға хабарлау керек.

Сіздің пәтеріңізден өрт шықса, өрт сөндірушілерге хабарлау керек.

Топтық жұмыс. Рольдік ойын

•  Карточкада жағдай сипатталған, сіз бұл жағдайда көмекке қоңырау шалуыңыз керек телефон нөмірін атауыңыз керек.
•  Сіздің пәтеріңіздің есігін бейтаныс адамдар бұзады. Сізбен бірге полиция шақырайық.
•  Сіздің пәтеріңізден өрт шықты. Өрт сөндіру бригадасын шақырайық.
•  Сізде жоғары температура болды. Жедел медициналық көмекке шақырайық.
•  Сіз пәтерде газдың иісін сездіңіз. Біз газ қызметін шақыру жағдайын ойнаймыз.

Бекіту. Өзіндік жұмыс

 Тапсырма. Жағдайды анықтап, төтенше қызметтерінің телефон нөмірін кестеге жаз.

5. Қорытынды

•  Қауіпті жағдайда бізге қандай қалалық және аудандық қызметтер көмектесуге дайын?
•  Телефон арқылы қажетті көмек туралы қалай дұрыс хабарлауға болады.

 Рефлексия. «Қажет, қажет емес, қызықты» (ауызша немесе жазбаша түрде болуы мүмкін). «Қажет» бағанына сабақ туралы ұнаған пікірін, жағымды эмоциялар тудырған ақпарат.

Пайдалы сілтеме:

 https://www.youtube.com/watch?v=fyfkEuHSiIc&list=PLA5eCSY2FeoQLLocS- IEuEG9KjOrJzvPM&index=5

№ 3 САБАҚ. «ДОСЫҢЫЗДЫ РЕНЖІТСЕ НЕ ІСТЕУ КЕРЕК?»

 Сабақтың мақсаты: оқушылардың арасындағы қарым-қатынас туралы білімдерін пысықтау, ұжымда достық және сенімді қарым-қатынас орнату, реніш пен жанжалды болдырмау, ынтымақтастық және бірлесіп әрекет ету дағдыларын дамытуға жағдай жасау.

Сабақ барысы

• Ұйымдастыру кезеңі

Жағымды мотивациялық көзқарасты қалыптастыру (1-2 мин).

 Бір-бірімізге шуақты, достық көңіл күй сыйлайық. Мен допты көршіңе кезекпен беруді және жағымды сөздер айтуды ұсынамын. Алғы шарт – күлімсіреу және сүйсініп сөйлеу. Мен бастайын: «Мадина, сенің жымиғаның әдемі!» (балалар жалғастырады.) Тамаша! Барлығының көңіл күйі сәл болса да көтерілді деп ойлаймын. Өйткені, олар саған күліп, қуанса, сен де күлесің.

• Мақсат қою. Тақырыптың анықтамасы

 Бір-біріңе қараңдар. Біз бәріміз әртүрліміз, бірақ бәріміз бірдей нәрсені қалаймыз. Әр адам қалайды... (Балалар сөз тіркесін жалғастырып, нұсқаларын тақтаға жазады (құрмет, сүйіспеншілік, тану, қамқорлық т.б.).

• Білімді жаңарту. Ертегіден үзінді тыңдаймыз. «Ұсқынсыз үйрек» Х.К. Андерсен.
• Бастапқы білімді игеру және оны тексеру

 Ертегіден қандай ой түйдің? Үйрекке деген сезімің қандай? Оны басқа құстардың шабуылынан қорғағың келе ме?

Адамдар арасында осындай жағдайды кездестіруге бола ма?

Өкінішке қарай, мұндай жағдай адамдар арасында, әсіресе балалар ұжымында жиі кездеседі. Әрқайсыңыз қиын жағдайда өзіңізді қалай ұстау керектігін және қажет болған жағдайда қайда жүгіну керектігін білуіңіз керек. Қымбатты дос! Сізден келесі сұрақтарға жауап беруіңізді сұраймыз:

•  Сыныбыңда сыныптастарын және басқа сынып оқушыларын ренжітетін, мазақтайтын балалар бар ма?
•  Сыныптағы қарым-қатынасты жақсарту үшін балалар не істей алады деп ойлайсыңдар?

«Идеялар қоржыны» әдісі

 - Егер сенің досың осындай жағдайға тап болса және оған көмектескің келсе не істеу керек?

•  Егер сен біреудің үнемі өзгелерді ренжітетінін байқасаң, онда бәрі өздігінен шешіледі деп күтуге болмайды. Мәселені мүмкіндігінше тезірек шешу керек.
•  Оларды татуластыруға тырыс. Өзіңе қауіп төндірудің қажеті жоқ, бірақ қорқыту жағдайының куәгері болсаң, дереу араласып, болып жатқанды тоқтату маңызды. Егер мұны өз бетіңше жасай алмайтыныңды білсең немесе сезсең, үлкендерден көмек сұрауың керек.
•  Құқық бұзушыларға олардың істеп жатқаны дұрыс емес екенін және оларды қолдамайтыныңды түсіндір.
•  Досыңа қолдау көрсет. Сыныптағы болып жатқан іс-әрекеттің ұнамайтындығын айт. Мұны қолдамайтыныңды түсіндір. Жәбірленушінің еш кінәсі жоқ, ал ренжітуші ақымақтық пен теріс әрекет етіп жатыр десең жақсы болады.
•  Үлгі бол.

5. Бекіту. Өздік жұмыс

 Мен достық ережелерін құрастырып, сынып бұрышына іліп, осы ережелерді сақтауды ұсынамын.

• Достық ережесін құрастыру үшін топпен жұмыс.

Досыңа мейірімді бол.

• Қуанышыңды досыңмен бөліс.

Досыңды ешқашан алдама.

• Досыңа опасыздық жасама. Мұқтаж досыңа әрқашан көмектес.

6. Сабақты қорытындылау

Әр баланың үстелінде түрлі түсті үш гүл бар. Шарты: Ең сыпайы адамға (бүгін алғыс айтқыңыз келетін) көк гүлді бересің, мейірімді адамға жасыл гүлді, ең қарапайым адамға күлгін түсті гүлді бересің. «Бүгін ең үлкен гүл шоғын кім алғанын көрейік. Неліктен деп ойлайсыңдар? Пайдалы сілтеме:

https://youtu.be/AdGoe5qeIco

№ 4 САБАҚ. «МҰЗ ҮСТІНДЕГІ ҚАУІПТЕР»

 Сабақтың мақсаты: балалардың қыс мезгілінде су қоймасында қауіпсіз әрекет ету туралы түсініктерін қалыптастыру, сақтық сезімін, өзінің және басқалардың өмірі үшін жауапкершілік сенуге тәрбиелеу.

Сабақ барысы

• Ұйымдастыру кезеңі

Жағымды мотивациялық көзқарасты қалыптастыру (1-2 мин).

• Мақсат қою. Тақырыптың анықтамасы Жұмбақты тап.

Айнымайды шыныдан, Қорқады тек жылыдан.

•  Бұл не? - Мұз.

 Қыста су мұзға айналады. Тегіс мұзда жүгіру және сырғанау, коньки тебу, хоккей ойнау өте қызықты. Бірақ бұл қауіпті: мұз қатты көрінеді, бірақ кез келген сәтте сынуы мүмкін.

•  Балалар, бұлай болмас үшін нені білу керек? (Мұздағы қауіпсіздік ережелерін білу керек).
•  Бүгінгі сабақтың тақырыбы қандай болады деп ойлайсыңдар? (Мұздағы қауіптер).

3. Білімді өзектендіру. Өткенді қайталау

• Енді біз «Смешарики» анимациялық сериясынан «Жұқа мұз» мультфильмін көреміз (көру).

https://www.youtube.com/watch?v=zuriFnOV45E - Неліктен мультфильм «Жұқа мұз» деп аталады?

• Неліктен Нюша мұздың астына түсіп кетті?
• Нюшаны кім құтқарды?
• Егер Қошқар қасында болмаса не болар еді?
• Балалар су айдынындағы мұзға жалғыз шыға ала ма? 4. Бастапқы білімді игеру және оны тексеру Ең қауіпті жерлер
  •  Мұз әдетте саяз және жұқа жерлерде болады. Бұтақтар, тақталар және басқа заттар, сондай-ақ бұталардың, ағаштардың және қамыстың жанында қатып қалады.
  •  Мұз зауыттар мен фабрикалардың жанындағы су төгетін жерлерге жақын жерде, сондай-ақ ағындар қосылған жерлерде немесе бұлақтар маңында жұқа болады.
  •  Қар басқан немесе қар үйінділері басқан жерлерден аулақ болу керек, өйткені қар астындағы мұз әрқашан жұқа болады.
  •  Мұз жағаға іргелес жатқан жерлерде өте сақ болу керек.
  •  Мұз әсіресе еріген кезде қауіпті, себебі ол ериді және оның үстінде жарықтар пайда болады.

Сонымен, қыста мұз үстінде мүлдем жүрмеген дұрыс па? Сенбесеңіз, бармаңыз!

Мұз үстінде жүру ережелері.

 1. Мұзға аяқ баспас бұрын, жақын жерде төселген соқпақ немесе жаңа іздер баржоғын қараңыз.

- Неге деп ойлайсыз? (Бұл жолды біреу сынап көрді)

•  Егер іздер болмаса, мұз жұқа болуы мүмкін жерлерден аулақ болу үшін мұқият қарап, маршрутыңызды белгілеу керек.
•  Сіз өзіңізбен бірге күшті таяқ алып, оның көмегімен мұздың беріктігін тексеруіңіз керек. Егер мұзға таяқпен соғылғаннан кейін жарықшақ немесе су пайда болса, сіз дереу жағаға өз ізіңізбен оралуыңыз керек. Сонымен қатар табаныңызды мұздан шығармай, аяғыңызды сырғытуға тырысыңыз.

- Бұл не сияқты?

•  Шынында да, шаңғымен тоғаннан өту қауіпсіз. Неге? (Мұзға қысым аз.)

 Ал қауіпті жерлерде және шаңғыда абай болу керек. Қажет болса, оларды тез тастау үшін шаңғы бекіткіштерін ашу немесе босату керек. Шаңғы таяқшаларын қолдарыңызға ілмектер салмай ұстаңыз.

•  Топпен мұз үстінде қозғалу кезінде бір-бірінен кемінде 4-5 метр қашықтықты сақтау қажет.

Өзін-өзі құтқару жолдары 1. Сіз дүрбелеңге салынбаңыз.

•  Мұзға шығу үшін. Біз кенеттен қозғалыстар жасамай, кеудемізбен мұзға мүмкіндігінше сырғып кетуге тырысуымыз керек, содан кейін бір аяқты мұздан тартып, содан кейін екіншісін алуымыз керек.
•  Судан мұзға шыққаннан кейін, ешқандай жағдайда сіз бірден аяғыңызға тұра алмайсыз. Сіз қайдан келгеніңізге қарап және мұз тексерілген жерге қарай жылжуыңыз керек.

Тек жағаға аяқ басып, жылы жерге тезірек жету керек.

5. Сабақты бекіту

• Ал енді ойын арқылы қауіпсіздік ережелерін қалай меңгергеніңді тексереміз.

«Иә немесе жоқ» ойыны.

 Мұз басқан көлдер мен өзендерге жалғыз баруға бола ма? Еріп жатқан мұз үстінде ойнауға бола ма? Мұзға секіруге бола ма? Мұз бетіне бірнеше адам болып жиналуға бола ма?

Аяқ астынан мұз жарылып, құлап кетсең айғайлап көмекке шақыру керек пе?

• • Қорытынды
• Бүгін сабақта не туралы әңгімелестік? Мұздың қалыңдығын қалай анықтауға болады? Қандай мұз бір адамның салмағын көтере алады? Ал топ ше?
  • Рефлексия «Синквейн»

1-жол – тақырып (бір зат есім); – Мұз

• • • жол – заттың сипаттамасы (екі сын есім); – тайғақ, қатты.
    • жол – қимылды сипаттау (үш етістік); – ериді, жарылады, қатады.
    • жол – пәнге қатынасты білдіретін сөз тіркесі; – судың қатты күйі. 5-жол – бір сөз – қауіпті. Пайдалы сілтеме:

https://youtu.be/ISV3IiXdcOU?si=M7QN8NxhtC7KXnzy

№ 5 САБАҚ. «5 СЕКУНД» ЕРЕЖЕСІ, БЕЙТАНЫС АДАММЕН ҚАЛАЙ ДҰРЫС ДИАЛОГ ҚҰРУҒА БОЛАДЫ?»

 Сабақтың мақсаты: балаларды бейтаныс адамдармен қарым-қатынас кезінде болатын қауіптермен таныстыру, дұрыс әрекет жасауға үйрету.

Сабақ барысы

1.Ұйымдастыру кезеңі

Жағымды мотивациялық көзқарасты қалыптастыру (1-2 мин).

Бір – бірімізге күлімдеп қарайық. Сенің күлімдеп қарағаның, жағымды, жақсы көңіл күй сыйлайды.

Мақсат қою. Тақырыптың анықтамасы

Суретке зейін қойып қарайық. Ойыңмен бөліс.

 Балалар, қауіп-қатер кез келген жерде күтіп тұруы мүмкін. Біз қоғамда өмір сүреміз және адамдардың барлығы әртүрлі (тақтада сөз бар). Кез келген адам нағыз дос бола бермейді. Бұл нақыл сөздің мағынасын қалай түсінесің? (Барлық адам мейірімді емес). Ендеше, бүгінгі сабақта бейтаныс адаммен қарым-қатынас туралы білетін боламыз.

3. Білімді өзектендіру. Өткенді қайталау

- Бейтаныс адам деген кім? (Балалардың жауабы).

4. Білімді бастапқы игеру және оны тексеру

 Топтық жұмыс. Кез келген қиындықты болдырмау үшін бірнеше қадамдардан тұратын қарапайым және сенімді әрекетті сақтау керек. Еркін жүруге және жағдайды бақылаудан шығаруға болмайды. Ол үшін төмендегі ережелерді есте сақта!

1-қадам. Жағдайды бағалау

 Сіздің алдыңызда бейтаныс адам бар екенін және ол ықтимал қауіп төндіруі мүмкін екенін түсінуіңіз керек. Сондықтан одан сақтану керек. Бұл адамның кім екендігі маңызды емес – қыз, ұл, ата, жас әйел. Егер ол бейтаныс адам болса, онда олардың барлығымен бірдей әрекет ету керек.

 2-қадам. Қашықтықты сақтаңыз! Сіз бен бейтаныс адам арасындағы қашықтық кемінде екі метр болуы керек. Бұл өте маңызды! (балаларға осы арақашықты көрсету керек).

 3-қадам. Бейтаныс адаммен сөйлесу уақыты 5-10 секундтан аспауы керек. Содан кейін сөйлесуді тоқтату керек. Біреудің сізбен сөйлесуіне немесе сізді әңгімеге тартуына жол бермеңіз. Қылмыскерлерді керемет психологтер деп айтуға болады және олар кез келген адамның, тіпті ересек адамның сеніміне кіре алады. Мұндай жағдайда адам әңгімеге кіргенде, қырағылығын жоғалтады. Тәжірибелі қылмыскерлер ересек адамдарды қауіпті іс-әрекеттерді жасауға сендіре алады. Мысалы, қаңырап қалған жерге бірге бару және т.б. (Балалардан 5 секундтан кейін сөйлеуді тоқтатуды сұраңыз, оларға осы уақыт ішінде қанша сөз тіркесін айтуға болатынын көрсетіңіз).

 4-қадам. Қауіпсіз жерге бар. Бұл дегеніміз, өзіңіз танитын ауладағы адамдар, достарыңыз, анаңызға не әкеңізге қоңырау соғыңыз. Бейтаныс адам сіздің артыңызда қалғанына көз жеткізіңіз. Егер жақын жерде таныс ересектер болмаса, онда дүкенге, дәмханаға, мектепке кіріп көмек сұраңыз.

 Есіңізде болсын! Бейтаныс адам сізді аңдуын тоқтатпаса, үйге қарай жүгіруге асықпаңыз! Подъездге бірге кірмеңіз!

5. Бекіту. Ситуациялық жағдайларды шешу.

Осындай жағдайдың мысалын қарастырайық:

•  Сәлеметсің бе, қызым!
•  Сәлеметсіз бе! (жағдайды бағалаңыз: бейтаныс адам, қашықтықты сақтаңыз, одан 2 метр қашықтықта жүріңіз).
•  Маған допты табуға көмектесіп жіберші. Доп жертөлеге домалап кетті, ал менің көру қабілетім нашар.

 -Кешіріңіз, мені әкем шақырып жатыр (бейтаныс адамның келісуіне жол бермей, ересектерге қарай тез жүріңіз; толық қауіпсіздікте болғаннан кейін, атаанаңызбен байланысыңыз).

 Әртүрлі жағдайларда ең тиімді мінез-құлықты табу үшін сізбен бірге жаттығу жасайық. Ол үшін төрттікте жұмыс істеп, жаңа тапсырмалар аламыз. Топтың әр өкілі шығып, өзін қалай ұстау керектігін айтады.

 Топтарға арналған тапсырмалар (6 топ): әртүрлі жағдайларда қауіпсіз мінез- құлық ережелерін жасаңыз:

•  Сізді күшпен алып кетеді.

 (Егер олар сізді күштеп алып кетуге тырысса, қатты айқайлаңыз: бұл менің ата-анам емес, мен оларды білмеймін! Менің атым... телефоным... ата-анама қоңырау шалыңыз! Шабуыл қаупі төнген кезде шу шығарыңыз, көршілеріңіздің назарын аударыңыз (ысқырыңыз, әйнекті сындырыңыз, қоңырау шалыңыз, есіктерді қағыңыз, айқайлаңыз!

•  Бейтаныс адам өзін полиция қызметкері ретінде таныстырса және істің мән-жайын анықтау үшін онымен бірге жүруді ұсынады (Өзін полиция қызметкері ретінде таныстырған адамнан ата-анаңызға қоңырау шалуын талап етіңіз. Егер оның ұялы телефоны болмаса, ол кез келген дүкен немесе мекемеге барып хабарласа алады. Егер ол мұны істеуден бас тартса және сізді күштеп алып кетуге тырысса, қарсы тұрыңыз, айқайлаңыз, көмекке шақырыңыз, яғни бейтаныс адамдарға шабуыл жасағанда ұсынылғандай әрекет етіңіз).
•  Сіздің артыңыздан мектепке бейтаныс адам келіп, оны ата-анаңыз жібергенін айтса (Сізге ескертілмегенін айтып, бас тартыңыз. Бұл туралы педагогке, мектептегі күзетшіге айтыңыз. Ата-анаңызға қоңырау шалыңыз).
•  Көшеде біреу сізге тәтті ұсынса (Қабыл алмаңыз. Бірден бас тартыңыз. «Жоқ! Қажет емес!» деп айғайлаңыз.) 6. Қорытынды. Рефлексия

Жеке қауіпсіздік ережелерін қайталау.

Мектептен шыққан жолда көшеде жалғыз қалуға болмайды.

Қараңғы түскенде сыртта ойнауға болмайды.

Бейтаныс адамды үйге кіргізуге болмайды.

Бейтаныс адаммен лифтіге бірге кіруге болмайды.

Бейтаныс адаммен бірге көлікке отыруға болмайды.

 Бейтаныс адамнан сыйлық алуға болмайды. Пайдалы сілтеме:

 https://www.youtube.com/watch?v=hftM9yB25r4&list=PLA5eCSY2FeoQLLocS -IEuEG9KjOrJzvPM&index=36

№ 6 САБАҚ. «ЖЕЛІ АРҚЫЛЫ ТАНЫСУ ҚАУПІ»

 Сабақтың мақсаты: ғаламторды тиімді пайдалануға және қауіпсіз пайдаланудың негізгі ережесімен таныстыру.

Сабақ барысы

1.Ұйымдастыру кезеңі

Жағымды мотивациялық көзқарасты қалыптастыру (1-2 мин).

• Мақсат қою. Тақырыптың анықтамасы

Бейнежазбаны тыңдау және не туралы екенін әңгімелеу https://www.youtube.com/watch?v=NqucKl6ozNg Желіні пайдалану сен үшін қауіпті болуы мүмкін бе?

Бүгін біз желідегі қауіп туралы сөйлесетін боламыз.

• Білімді өзектендіру. Білгенді пысықтау
•  Көпшілігіміз желі арқылы адамдармен жиі сөйлесеміз. Желі арқылы тілдесу не үшін ұнайды? (оқушылардың жауабы)
•  Шынында да, кейде біз желі арқылы әңгімелесу кезінде өз ойымызды айтқанды ұнатамыз. Бірақ біз желіде нақты кіммен әңгімелесіп отырғанымызды білмейміз. Бұл өте қауіпті!

• Бекіту

 «Сені кім біледі?» (Ойынның сипаттамасы. Барлығы қатысады. Пайдаланушы – 1 адам, өзі туралы ақпарат бер3лген файлды қалдырып, шығып кетеді. Оның міндеті оралғаннан кейін қатысушылардың қайсысы ақпарат біліп алғанын анықтау. Файлда бірнеше толтырылған профилі бар парақтар салынған. Парақты қалдырып, адам файлды жіберу арқылы ақпаратты көшіріп, оны желі арқылы бөліседі. Басты кейіпкер «ақпаратты орналастырады» (профильдері бар файлды досына қалдырып, кеңседен шығып кетеді). Балалар кез келген жолмен парақтарды жеткізіп, бір-біріне файлды «жібере» бастайды. Қайтып келген кезінде пайдаланушы ақпараттың кімде екенін болжауы керек.

Қорытынды. Егер ақпарат желіге тараса, оның қай жерде екенін білу өте қиын.

Оны басқару мүмкін емес.

• Қорытынды. Рефлексия

Сөйлемді оқып, жалғастырыңыз.

Мен білгім келді…

Маған ұнады…

Мені таңғалдырды…

Маған ұнады…

 Ғаламтор оқуға, демалуға немесе достарыңызбен сөйлесу үшін тамаша және пайдалы құрал бола алады. Бірақ нақты әлем сияқты ғаламтор да қауіпті болуы мүмкін!

Пайдалы сілтеме: https://www.youtube.com/watch?v=NqucKl6ozNg

№ 7 САБАҚ. «СУПЕРМАРКЕТТЕ ӨНІМДЕРДІ ТАҢДАУ ЕРЕЖЕЛЕРІ»

 Сабақтың мақсаты: өнім сапасына және тұтыну мәдениетіне белсенді танымдық қызығушылықты қалыптастыру.

Сабақ барысы

1. Ұйымдастыру кезеңі

Жағымды мотивациялық көзқарасты қалыптастыру (1-2 мин). 2. Мақсат қою. Тақырыптың анықтамасы Балалардың диалогі тыңдалады.

1-оқушы: Қауіпті өнімдер бар ма?

 2-оқушы: Ешқандай тағамның зияны жоқ деп ойлаймын. Өйткені, ол дүкенде сатылады! Мен үшін бәрі пайдалы, мен дәмдінің бәрін жеймін! Маған әдемі қаптамадағы кез келген тағам ұнайды және оның зияны жоқ деп ойлаймын.

3-оқушы: Менің ойымша, зиянды тағамдар бар.

 4-оқушы: Кейбір тағамдық қоспалар адам денсаулығына қауіпті деп естідім. Сондықтан мен дүкендерде өнімдерді өте мұқият таңдаймын. Өйткені, менің денсаулығым мен үшін өте құнды және мен оны тәуекелге салғым келмейді.

 Балалар, мына оқушылардың қандай қызықты және көзқарастары мүлде басқа екенін көріп тұрсыңдар. Айтыңдаршы, сауатты тұтынушы деген нені білдіреді?

Бүгін біз супермаркетте тағам таңдау ережелері туралы айтатын боламыз. 3. Білімді өзектендіру. Өткенді қайталау

 Адам дүниеге келген сәттен бастап тұтынушыға айналады. Өмірі мен қызметіне, жұмысы мен оқуына, күнделікті өмірі мен демалысына қажетті тауарлар мен қызметтерді сатып алу арқылы әрбір адам тұтынушыға айналады.

 6 жастан асқан балалар шағын тұрмыстық операцияларды өз бетінше жүзеге асыруға, мысалы, балмұздақ, шырын, тоқаш, мектеп асханасында түскі асқа төлеуге немесе киноға билет сатып алуға құқылы. Заң сатушыны, өндірушіні және орындаушыны сатып алушыны толық және сенімді ақпаратпен қамтамасыз етуге міндеттейді.

4. Бастапқы білімді игеру және түсінгенін тексеру

 Педагог: Ендеше біз зерттеу нәтижелерін күтеміз. Топ өкілдері өнімдер туралы білгендерін ортаға салады. Денсаулыққа пайдалы өнімдер жасыл жәшікке, өмірі мен денсаулығына қауіпті – қызыл жәшікке салынады. Педагог шағын зерттеу нәтижелерін тыңдап, оларға түсініктеме береді.

Салауатты және қауіпсіз өнімдерді таңдау ережелерін құрастыру.

«Адасқан сөздер» ойыны

 Балалар, адасқан сөздерден денсаулыққа пайдалы және қауіпсіз өнімдерді таңдау ережелерін құрастыруды ұсынамын.

•  (азық-түлік сатып алғанда оның жарамдылық мерзіміне назар аударыңыз).
•  (өнімдердің құрамын мұқият қараңыз).
•   (әртүрлі ақпарат көздерінен өнімнің құрамдас бөліктерінің қауіпті екенін тексеріңіз).

5. Қорытынды

Рефлексия. «Салауатты өмір салты»

- Бүгін қандай қорытынды жасаймыз? (Сіз әртүрлі және қауіпсіз тағамдарды жеуіңіз керек және оны дұрыс таңдау ережелерін білуіңіз керек!). Пайдалы өнімдері бар карточкалар «СӨС» жазбасының айналасындағы тақтаға бекітіледі, балалар сабақта жаңа және пайдалы нәрселерді білгендерін айтады. Пайдалы сілеме: https://youtu.be/Zm_XMz91Nj8?si=-5BOpyehY9iRgTeQ

№ 8 САБАҚ. «ЕГЕР ЖАБАЙЫ ЖАНУАРЛАРДЫ КЕЗДЕСТІРСЕМ НЕ

ІСТЕЙМІН?»

 Сабақтың мақсаты: оқушыларды жабайы жануарлармен кездескен кездегі мінез- құлық ережелерімен таныстыру.

Сабақ барысы

1.Ұйымдастыру кезеңі

Жағымды мотивациялық көзқарасты қалыптастыру (1-2 мин).

• Мақсат қою. Тақырыптың анықтамасы. - «Жабайы жануарлар».
• Білімді өзектендіру. Өтілгенді қайталау

Жабайы жануарлар қайда тұрады? Үй жануарлары қайда тұрады?

 - Өкінішке қарай, барлық үй жануарлары иелерімен бірге өмір сүрмейді, олардың көпшілігінде баспана жоқ және көшеде, далада тұруға мәжбүр. Олар жиі ашығады.

4. Білімді бастапқы игеру және түсінгенін тексеру

•  Неліктен көше иттері шабуыл жасайды деп ойлайсыздар? Көше иттері өз беттерінше өмір сүреді, тамақ іздейді. Көше иттердің шабуылының ең айқын себептерінің бірі – ойнауға деген ұмтылыс. Иттер жалығады, ойнағысы келеді, әсіресе айғайлап, қол бұлғап, жүгіріп келе жатқан адам иттер үшін керемет ойыншық. Әрине, әркім осындай ойынның барлық қауіптілігіне қарамастан, жол бойында қуана-қуана жүретін иттерді кездестіреді. Өтіп бара жатқан көліктердің артынан жүгіреді. Егер адам кездейсоқ иттер жүрген аумаққа тап болса, онда жануарлар бөтен адамды қуып жіберуге тырысады. Көше иттері шабуылының тағы бір себебі – бұрынғы кек. Адамдар қанша рет таспен немесе таяқпен ұрғанын, оларды қаншалықты жиі ұрып-соғып, мазақ еткенін елестету қиын.

Есіңде болсын!

•  жалғыз келе жатқанда ит алдыңнан шықса, басқа (қарама-қарсы) жаққа бұрылуға тырысыңыз, айқайламаңыз;

-ересек адамдарға қарай сабырлы түрде жақындауға тырысыңыз;

 -егер кенеттен ит кішкентайларға жасырынып (жақындаса), бұл туралы ересектерге тез хабарлаңыз; -иттерді ызаландырмаңыз. Тыйым салынады:

•  итке таяқ, бұтақ лақтыруға, қол бұлғауға; айқайлауға; - жейтін азығын тартып алуға.

 Көшеде жануарларды байқасаңыз ата-анаңызға хабарлаңыз, кеңес алыңыз немесе ветеринарлық ауруханаға хабарласып, апарыңыз.

5. Бекіту

 - Сіздердің үстелдеріңізде әрқайсысында екі жартыға бөлінген қағаз парақтары бар екі бағанға жауаптарды жазып, сұраққа жауап беріңіз, өзіңіздің қазіргі және ересек болған кездегі әрекеттеріңізді жазыңыз. Көшеде қаңғыбас жануармен (мысық, ит) кездескенде не істейсіз?

6. Қорытынды. Рефлексия

Білдім. Білемін. Білгім келеді . Пайдалы сілтеме:

 https://www.youtube.com/watch?v=9xvc5ySjiXU&list=PLA5eCSY2FeoQLLocS -IEuEG9KjOrJzvPM&index=27

№ 9 САБАҚ. «ҮЙДЕГІ ОЙЫН: ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫН САҚТАУ»

 Сабақтын мақсаты: оқушыларды компьютерлік ойындардың зиянды салдарымен таныстыр, интернетке тәуелділік туралы түсінік беру. Сабақ барысы

1. Ұйымдастыру кезеңі

Жағымды мотивациялық көзқарасты қалыптастыру (1-2 мин). Мақсат қою.

Тақырыптың анықтамасы.

Неліктен интернет қауіпті болуы мүмкін? Сондықтан бүгін біз компьютерлік ойындарға тәуелділік мәселесі туралы сөйлесетін боламыз.

2.Білімді өзектендіру. Өтілгенді қайталау

 Компьютер біздің өмір сүру кеңістігіміздің барлық салаларына толық енген. Бір жағынан, олар біздің жұмысымызды едәуір жеңілдетеді, бірақ көбінесе балалар компьютерлік ойындар ойнап, ойынға тәуелді болып қалады.

3. Білімді бастапқы игеру және түсінуді тексеру.

 1.Компьютерлік тәуелділік – бұл адамның компьютерде уақыт өткізуге тәуелділігі.

•  Ойынға тәуелділік (кибераддикция) компьютерлік ойындарға зиянды құмарлықта көрінеді.
•  Ойындарға деген құштарлық (басқатырғыштар, реакция жылдамдығы), бала ойыннан өтуге немесе максималды ұпай жинауға қуанышты.
•  Бұл ауруға шалдыққан балалар компьютерлерінің мониторларының алдында ұзақ уақыт отырады. Олар тамақ ішуді, ұйықтауды ұмытады.

 5.Баланың ойынға тәуелділігі бар екенін қалай түсінуге болады? Балалар кітап оқуды ұмытады. Олар жеке гигиена мен тұрмыстық міндеттерге қызығушылық танытпайды. Олар физикалық белсенділікті, ойындарды және ашық ауада серуендеуді ұмытады.

 6. 7-8 жастағы балалардың компьютерде отыру нормасы аптасына 2-3 рет, 30-40 минут.

• Бекіту.

 Балалардың денсаулығына компьютерлік тәуелділіктің қауіптілігі: тамақты аңғармай механикалық түрде жейді; иммунитеттің әлсіреуі, яғни суық тию мен жұқпалы ауруларға бейімділік; есте сақтау, зейін қою проблемалары, нәтижесінде оқудағы қиындықтар; ұйқысыздық.

• Қорытынды. Рефлексия

 Бүгін біз компьютерлік ойындарға тәуелділік туралы сөйлестік. Мұндай тәуелділіктің салдарын есте сақтаңыздар.

Оқушылар «Оң-теріс-қызықты» кестесін толтырады.

Пайдалы сілтеме: https://youtu.be/42UvCY2PlcI?si=O9mL2qdzs5b06Q9z

№ 10 САБАҚ. «ЖАЗҒЫ ДЕМАЛЫС КЕЗІНДЕГІ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ ЕРЕЖЕЛЕРІ»

 Сабақтың мақсаты: жазғы демалыс кезінде оқушылардың қауіпсіз мінезқұлық дағдыларын қалыптастыру.

Сабақ барысы

• Ұйымдастыру кезеңі

Жағымды мотивациялық көзқарасты қалыптастыру (1-2 мин).

• Мақсат қою. Тақырыптың анықтамасы.

 - Жазғы демалыстың уақыты келді, онда сіздер көп уақытыңызды үйде, көшеде, құрдастарыңыздың ортасында өткізесіздер. Жазғы демалысты қалай өткізуге болады, әр оқушының балалық шағы осы бақытты кезі қауіпсіз бе? Жазғы демалыста қиыншылықтарға ұшырамау, жарақат алып қалмау үшін біз бүгін жаздағы мінез-құлық ережелері туралы сөйлесетін боламыз.

3. Білімді өзектендіру. Өткенді қайталау

 Демалыста қауіпсіздікті қамтамасыз ететін бірнеше негізгі мінез-құлық ережелерін қарастырыңыздар:

 Жазғы демалыс кезіндегі оқушылардың қауіпсіздік техникасы және мінез-құлық ережелері.

• Көшеде, жолдан өту кезінде абай болу керек; жол қозғалысы ережелерін сақтау.
• Орманда, өзенде серуендеу кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау.
• От жағуға тыйым салынады.
• Арнайы белгіленген жерлерде ғана шомылыңыз.
• Саңырауқұлақтар мен жидектерді жеуге болмайды.
• Шомылу кезінде уақыт шеңберін сақтаңыз.
• Электр құралдарына абай болыңыз, теледидарды, электр үтікті, шәйнекті және т.б. қосу және өшіру кезінде қауіпсіздік шараларын сақтаңыз.
• Теледидарды көргенде және компьютерде жұмыс істегенде уақыт режимін сақтау.
• Үй жануарларын ұстау кезінде абай болыңыз.
• Салауатты өмір салтын белсенді ұстау қажет.
  •  Бекіту
  •  Қорытынды. Рефлексия Пайдалы сілтемелер: https://www.youtube.com/watch?v=hH_WhoDXIzU&list=PLA5eCSY2FeoQLLocS-

IEuEG9KjOrJzvPM&index=25 https://www.youtube.com/watch?v=eAuWMVuaBbU&list=PLA5eCSY2FeoQLL

ocS-IEuEG9KjOrJzvPM&index=34