Командалық жұмыста көшбасшылық дағдысын дамыту. Дене шынықтыру, 6 сынып, қосымша материал. 23 сабақ.

Әдістемелік нұсқау

2 бөлім: Командалық спорттық ойындар

Сабақтың тақырыбы: Командалық жұмыста көшбасшылық дағдысын дамыту

Оқу мақсаты: 6.2.2.1. Көшбасшылық дағдылар мен команда құрамында жұмыс істей білуді анықтау және қолдана білу

Сабақтың мақсаты: Көшбасшылық дағдылар мен команда құрамында жұмыс істей білуді анықтауға және қолдана білуге үйрету

• Сабақтың басы.

 Сабақтың басында өтетін тақырыппен таныстырып, білім алушылармен бірге оқу мақсаты және сабақтың соңында күтілетін нәтиже анықталады. Осыдан кейін білім алушылар сабақтағы бағалау критерийлері және дескрипторлармен танысады.

 Осыдан кейін білім алушылар, бір орында, қозғалыста және жүгіру кезінде ЖДДЖ орындайды.

• Сабақтың ортасы.

 Білім алушылар баскетболмен айналысу кезінде қауіпсіздік ережесі бойынша жалпы талаптармен таныстырылады.

Баскетбол ойынның қауіпсіздік ережелері:

• Баскетбол ойынына сәйкес спорттық киім кию, (кроссовка).
• Баскетбол ойынының техникасы мен такикасын орындау кезінде өте мұқият болу.

Баскетбол қалқанының астында отыруға болмайды.

Ойнаушылар ойын кезінде бір-бірін ұстауына, дөрекі қылық жасауына жол берілмеу.

Допты салмағына сәйкес таңдау.

Жаттығуларды орындауды ұйымдастыру барысында қойылатын біріңғай тлаптарды.

Сабақ басталар алдында оқушылар алқа, сақина, сағат, сырға және т.б. жарақат алуға мүмкіндік тудыратын заттарды шешіп, қыз балалар шаштың түюлері қажет. Қауіпсіздікті сақтау үшін дене тәрбиесі сабағында тиісті спорт киімдерімен ғана қатысу қажет.

Допты алып жүру кезіндегі қауіпсіздік:

• Жопты жұдырықпен және алақанмен ұрмау.
• Жылдамдықты азайтып, тоқтай білу;
• «финтті» қолдана білу;
• Қарсыласының орын ауыстырылуларын сөзіне білу;

Бір –бірін итермеу;

1 тапсырма.

(Т, Ж, ҚБ) «Жиырма». Оқушылар бірнеше топқа бөлінеді. Ойын әр топтың ішінде жеке өткізіледі және дара сипатқа ие болады. Әр ойыншы үш рет, бірінен соң бірі жүзеге асатын, допты себетке лақтыру әрекетін жасай алады. Біріншісі айып доп салу сызығының алдында тұрып жасалынады. Допты лақтырғаннан кейін жүгіріп барып, оны түспей тұрған кезінде ұстап, екінші рет лақтыру керек. Допты үшінші рет лақтыру да осындай қалыпта жасалынады. Бірінші немесе екінші лақтырудан кейін допты түспей тұрған кезінде ұстай алмаған ойыншығд келесі лақтыру жасау мүмкіндігі болмайды. Допты себетке үш рет салған ойыншыға оны тағы үш рет лақтыруға рұқсат беріледі. Ойыншы біріншіі рет мүлт кеткенге дейін осылай жалғаса береді. Барлық ойыншылар допты кезек-кезекпен лақтырады. Бірінші болып 20 ұпай жинаған ойыншы жеңімпаз болады.

Топтарды спорт залындағы баскетбол қалқандарының санына сәйкес бөліңіз. Допты себетке лақтыру екі қолмен және кеудеден жүзеге асырылатынына оқушылардың назарын аудартыңыз. Допты лақтыру техникасының дұрыс пайдаланылғанын және ұпайлардың негізделіп берілгендігін қадағалаңыз.

Сәтті орындалған бірінші лақтыруға 3 ұпай, екіншісіне 2 ұпай, ал үшіншісіне 1 ұпай беріледі.

Бірлесіп жұмыс жасау кезіндегі көщбасшылық қасиеттеріне оқушылармен бірге талдау жасаңыздар.

2 тапсырма.

(Т, Ж, ҚБ) «2х2 ойыны». Ойын баскетбол ережелеріне сәйкес, бір себет арқылы жүргізіледі. Мақсат - допты қарсыластың себетіне салу. Өз себетін қорғайтын топтың ойыншыларына үшсекундты аймақта белсенді түрде қарсыласып әрекет жасауға рұқсат беріледі. Шабуыл жасайтын топтың ойыншыларына, екі адым жасағаннан кейін, допты үшсекундты аймақтың ішінен де, сыртынан да лақтыруға рұқсат етіледі. Допты алу әрекетін оны лақтырмаған ойыншы жүзеге асыра алады, бірақ ол ойыншы допты қайта лақтыра алмайды (доп себетке тимеген жағдайда). Допты алғаннан кейін ойыншы аймақтан шығуы тиіс. Көп ұпай санын жинаған топ жеңімпаз болады.

Допты беру кезінде жанасуға жол берілмейді. Ойын аяқталғаннан соң, тактиканың нәтижелілігін талқылау кезінде оны талдаңыз.

Оқушыларға ескертіңіз:

-шабуыл жасау кезінде допты байқап ұстау қажет. -топтың әр шабуылы допты лақтырумен аяқталуы тиіс.

-допты алып жүру немесе беру техникаларын пайдалана отырып, жылдам қарқынмен допты шабуыл аймағына қарай жылжыту керек.

-жылдам әрі сенімділікпен әрекет ету керек

-шабуыл кезінде ережелерді бұзбау қажет

-қорғаушыны ынталандыру мақсатында әрдайым қозғалыста болған дұрыс.

Жеке әрекеттер. Қорғанудың сәтті нәтижесі жеке әрекеттердің сәттілігінен байланысты.Әр1.Жұппен сапқа тұру.Шабуылшы бір сызықты қарсы сызыққа қарай допты2.Жұппен сапқа тұру.Шабуылшы допсыз бір сызықтан қарсы сызыққа өтуге3.Жұппен сапқа тұру.Шабуылшы доппен кәрзенкеге бет бұрады.Қорғаушы кедергі болады.Топтпса әрекеттесу.Шабуыл үшін қолданылатын барлық әрекеттестіретін жаттығулар қайта қосылуКомандалық әрекеттестік.Басында байытылған қорғанудың жүйесі үйретіледі.Үйрету жеке қорғанудың жүйесіненЖеке қорқау. Дайындық кезінде келесі нәрселерге,кезеңдерге көңіл бөлу керек.ҚорғайтынЗоналық қорғау.Басты міндет-ойда болғандай өз жерінде уақытында жету және1)Алаңның бірінші жартысында кәрсенкеге лақтырусыз дайындық ойыны жүргізіледі.Үйретушінің бұйрығымен2)Ойын үш команда арасында өтеді.Екеуі қорғауға тұрады.Үшінші кәрзенкенін біреуіне

Шабуылдау техникасы.Доппен орындалатын әрекеттерді үйретуден бұрын оның серпінді қасиеті менҮлгі жаттығулары:1)Допты қолдан-қолға ауыстыра отырып,оған тимей,денені айналдыра жүру2)Доп арқада,екі қолда орындалады.Допты бастан асырып,алға лақтырып,сонда тосып алу.Егер3)Еңкейіп,допты қолға ұстап,аяқтардың арасынан өткізіп алға қарай лақтырып алдынан4)Допты өкшелерінің арасында қысып ұстап,доппен бірге секіріп,оны аяқпен жоғарығаТосып алу.Допты дұрыс ұстап қалу,тоқтатуды үйрену үшін келесі жаттығуларды1)Ойыншы қолын сзып тұрып білезігін доптың үстінде деп елестету2)Дәл солай,бірақ отырып,қолды доптың үстіне қойады.Осы жерден көтеріп қолға3)Алдағыларды қайталап,допты қолдан түсіреді, ол қайта көтерілгенде білезікті дұрысҚолдан-қолға беру. Алғаш болып кеуде тұстан екі қолымен беу1)Сапқа тұру.Допты жұп-жұп болып бір-біріне беру.2) Допты бір саптан 2-ші сапқа иректеп кезекпен беру.3)Дәл солай, тек допты берген соң оқушы қарсы алдындағының4)Екі сап қарама-қарсы түрады: доп әр саптан кезекпен беріледі.5)Ортаға біреуді қойып, барлығы дөңгеленіп тұрады.1-ші доп ортадағы ойыншыға6)Екі сапқа түзеледі.1-ші жүгіріп шығып допты тосады, сөйтіп оныДопты беруді үйрету кезінде алаңнан ұшып көтерілген допты ойыншының1)Допты алаңға ұрып, сол мезетте сол аяқпен алға қадам2)Дәл солай, тек аялдамай,2-ші қадам жасау керек.Лақтыру. Лақтыруда оның далдігі маңызды. Жақсы техникалық дайындықтың басқа1)Саптан жүгіріп шығып,допты кәрзеңкеге салғандай елестетіп кәрзеңкенің үстіне секіру.2) Ұйретуші допты ұстап қолын созып тұрады.Ойыншы жер келіп3)Дәл алдағыдай,тек үйретуші допты беріп жатқан кезде тастай салады.Орташа және қашықтықьан лақтыруды басында бір нүктеден бастау керек.ӘрАйып сызығын баспай бастапқы қалыпта тұрып көздеу.Дәл алдагыдай,тек бастапқы қалыптан бұрын допты алаңға 2-3 ретДәл алдағыдай,тек лақтырмай тұрып дем тартып,яғни ішке ауа жинап,оныДопты алып жүру.Басында допты жай ұрып жүріп басқаруды үйретеді.Алғашқы1.Ойыншы 1-ші орында тұрып допты жерге ұрып,оны дұрыс тосуды2.Допты бір қолмен,екі қолмен кезек-кезек ұрып үйренеді.Үйренуші допты дұрыса)Сапқа тұрып белгілі жерге дейін допты жүгірте отырып барыпә)Оң мен сол жақтарда орналасқан кедергілерді айналып өту.б)Допты тоса сала жүгіру.в)Секіріп жүріп допты жүргізу.

• Сабақтың соңы.

Сабақ соңында білім алушылар демді қалыпқа келтіру жаттығуларын орындап, рефлексия жүргізеді:

- нені білдім, нені үйрендім?

- нені толық түсінбедім?

- немен жұмысты жалғастыру қажет?- деген сұрақтары бар парақшаға жауап береді.

Сабақ уақытында орындаған жұмыстарын бағалау үшін білім алушыларға дескрипторлар арқылы өзін-өзі бағалауды жүргізуді ұсыныңыз.

Ресурстар: Үлкен бос кеңістік, баскетбол доптары, ысқырық, конустар, Рефлексия парағы.Баскетбол сабақтарындағы қауіпсіздік ережелері интернет ресурсына сілтеме: https://xn--j1ahfl.xn--p1ai/library/instruktazh_po_tehnike_bezopasnosti_na_urokah_baske_112701.htmlhttps://sites.google.com/site/basketbolvskole/home/tehnika-bezopasnostiБаскетбол элементтері бар ойындардың интернет ресурсына сілтеме: http://fizkult-ura.ru/node/32392Баскетболдағы тактикалық әрекеттер интернет ресурсына сілтеме: https://world-sport.org/games/basketball/tactics/Баскетбол ойынын үйрену бойынша интернет ресурсына сілтемеhttp://summercamp.ru/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%8B_%D0%B4%D0%BB%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%B1%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%83Баскетболдың техникалық тәсілдерін оқыту әдістері интернет ресурсына сілтеме:http://topreferat.com.kz/songghy-qosylghan/7473-basketboldyng-tehnikalyq-tasilderin-oqytu-adisteri-diplom-zhumysy.html