Ароматты көмірсутектер. Бензол молекуласының құрылыcы. Зертханалық тәжірибе №1 Бензол молекуласының моделін жасау. Химия, 11 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзім жоспар бөлімі:

11.4А Ароматты көмірсутектер

Мектебі:

Күні:

Мұғалім аты-жөні:

Сыныбы: 11

Қатысқандар:

Ароматты көмірсутектер. Бензол молекуласының құрылыcы. Зертханалық тәжірибе №1 Бензол молекуласының моделін жасау

ОМ: 11.4.2.12. бензол молекуласының құрылысын түсіндіру

Барлық оқушылар біледі:

• - бензол формуласын және оның гомологтарын білу
• - көміртегі атомын будандастыру түрін және бензол молекуласының құрылымын білу
• - Кекуле формуласын және байланысы бар бензол формуласын жаза білу

Көпшілік оқушылар біледі:

• - бензол формуласының құрылымын және ароматтығын түсіндіре білу

Кейбір оқушылар біледі:

• - молекуланың құрылымдық ерекшеліктерін және бензолдың қасиеттерін болжау

бензол формуласын және оның гомологтарын жазады,

гибридтелу түрін, байланыстың ұзындығын, бұрышын атайды

Кекуле формуласын және бензол формуласын ароматты байланыспен жазады, оларды салыстырады және түсіндіре алады.

Оқушылар біледі:

Электрондардың бензолда бір-біріне қалай түзілетінің түсіндіре алады.

Пәнге арналған лексика мен терминология:

Бензол, гибридизация, делокализация (d), электрофильдер, электрофильді (реакция), қосылу, орынбасу, карбкатионы, ацилирование, алкилирование

ароматическая, π-электронная система

қосылу и айырылу.

Диалогтар мен жазу үшін пайдалы сөз тіркестері:

Бензолдың құрылымы ерекше, себебі ...

Бөлінген электрондар ...

π-электронды жүйенің ...

Π-электронды жүйе дегеніміз молекула ... тартады және шағылысады ...

... себебі неде? / Сіз қалай түсіндіресіз ...?

Сыни ойлауды дамыту, топтардағы, жұптардағы қарым-қатынас мәдениеті, өзара сыйластық, тәуелсіздік пен өзін-өзі бағалауды дамыту, уақыт бөле білу

Интерактивті тақтаны қолдану, презентациямен жұмыс

геометрия

11.1Атомдық құрылым

11.1С Байланыс

11.2А Органикалық химияға кіріспе

11.2B Энергия

12.1D Органикалық қосылыстардың номенклатурасы және изомериясы

Сабақ жоспары:

Сабақ жоспарланған іс-әрекеттер

Ынтымақтастық ортасын құру.

Стартер:

1825 жылы Майкл Фарадей осы көмірсутекті ашты: С - 92,3%, Н - 7,7%. Ауа бойынша газының тығыздығы - 2,69. Заттың молекулалық формуласын анықтаңыз?

Сабақтың тақырыбын оқушылар ашады.

• Презентациямен түсіндірме жұмысы

Слайд 4

Ароматты көмірсутектер (арендер) деп – молекуласында циклогексатриендік циклі бар, физикалық және химиялық қасиеттерімен ерекшеленетін көмірсутектерді атайды. Ароматты қосылыстардың барлығына циклдік құрылыс және жоғары қанықпаушылық тән. Жалпы формуласы: С_nH_2n-6. 

Слайд 5

Слайд 6

Видеоматериал 3 мин

Слайд 7

Слайд 8

Слайд 9

Слайд 10

Слайд 11

Қалыптастырушы бағалау тапсырмасы

• Бензол молекуласының құрамында қанша -байланысы бар?
• Бензол молекуласының құрамындағы байланыстың қай түрі локализацияланған?
• Неліктен бензол молекуласындағы көміртек атомдары арасындағы байланыс ұзындығы бір және қосарланған болып кезектесіп орналасқан?
• Қай суретте бензол молекуласында - байланыс түзілу схемасы дұрыс көрсетілген?

• Бензол молекуласындағы -электрон бұлттың орналасуын қай диаграммада дұрыс көрсететілген? Жауабыңызды түсіндіріңіз?

Таратпа материал жауабы

Өзін-өзі бағалау:

• 3; 12
• π-байланыс
• Себебі π-сбайланыстар делокализацияланған, сақина бойымен біркелкі орналасқан
• а (қабаттасып орналасқан бұлттар, бірдей бұрыш жасайды)
• а

• Объясните, какая схема верно отображает расположение -электронного облака в молекуле бензола?

Бағалау критерийлері:

• Бензол молекуласындағы -байланыстар мен π-байланыстарды біледі
• Бензол молекуласындағы ароматты байланысын біледі
• π-байланыстардың түзілуін түсіндіре біледі

Зертханалық жұмыс №1 Бензол молекуласының моделін жасап шығару

ОМ: 11.4.2.12 Бензол молекуласының құрылысын түсіндіру.

Жұмыс мақсаты: Бензол молекуласын және оның гомологтарының моделін жасау.

Кіріспе: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Құрал-жабдықтар: атом модельдері

Жұмыстың барысы:

• Атом модельдерін қолдану арқылы төмендегі заттардың молекуласын жасап шығарыңыз.

а) бензол

б) метилбензола (толуола)

в) этилбензол

• ЗКестені толтырыңыз:

Арендердің жалпы формуласын жазыңыз? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Қорытынды: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

• Сабақты қорытындылау. Сабақтың мақсатына қайтып оралу.

Үй тапсырмасы

«Ароматты көмірсутектер» тақырыбы бойынша

1. Ароматты көмірсутектердің жалпы формуласы:

1) C_nH_2n-2; 2) C_nH_2n; 3) C_nH_2n-6; 4) C_nH_2n+2.

2.Ароматты көмірсутектердің басқаша атауы:1) бензолды; 2) арендер; 3) хош иісті; 4) тұйық көмірсутектер

3.Ароматты көмірсутектердің гомологтарын тап:1) C₃H₄ и C₄H₈; 2) C₆H₆ и C₇H₁₂; 3) C₆H₆ и C₇H₈; 4) C₂H₂ и C₆H₆

4.Ароматты көмірсутектің формуласы:1) C₂H₆; 2) C₁₂H₂₆; 3) C₈H₁₆; 4) C₇H₈.

5. Ароматты көмірсутек қай молекулада кездеседі: 1) гексан; 2) гексен; 3) циклогексан; 4) 1, 4-диметилбензол

6. 1865 жылы бензол молекласының құрылысын ұсынған ғалым:

1) А. Кекуле; 2) А. Вюрц; 3) Н. Зелинский; 4) А. Зайцев.

7. Тұйық тізбек қай молекулада болады:

1) бутанда; 2) ацетиленде; 3) пентенде 4) бензолда.

8. Осы бензол молекуласында алты көміртек атомы түзіледі:1) Дұрыс алты бұрыш;2) Дұрыс емес алты бұрыш;3) бүйір тармақтары бар үшбұрыш;4) бүйір тармақтары бар шаршы.