Екі айнымалысы бар сызықтық және сызықтық емес теңдеулер. Алгебра, 9 сынып, презентация.


Екі айнымалысы бар сызықтық және сызықтық емес теңдеулер

Сабақтың тақырыбы:

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

Екі айнымалысы бар сызықтық және сызықтық емес теңдеулерді ажырату

Бағалау критерийлері

Оқушы мақсатына жетеді, егер:

-Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді ажырата білсе;

-Екі айнымалысы бар сызықтық емес теңдеулерді анықтай білсе.

Пулеметтен атылған оқтың ұшу траекториясының графигі жермен парабола тәріздес болып келеді.

Сұрақ:

1. Қандай теңдеулер берілген?

2. Олардың айырмашылығы неде деп ойлайсыздар?

Егер теңдеудің құрамында бір емес, бірнеше айнымалы бар болса, онда бұл теңдеуді бірнеше айнымалысы бар теңдеу деп атайды.

Мысалы, x2+y2+z2xy+xz+2yz+2=0, xyz+9=0 теңдеулерінің әрқайсысы – үш белгісізді теңдеулер.

x2+2xy-x+2=0,

3xy=4,

2x+y2-y=0 екі айнымалысы бар теңдеулер.

Көп айнымалысы бар теңдеулердің дәрежелерін анықтау үшін оның құрамындағы әрбір қосылғыштағы айнымалылардың дәрежелерін қосады. Осыдан шыққан сандарды салыстыра отырып, олардың ең үлкенін анықтайды.

Осы анықталған сан теңдеудің дәрежесі деп аталады.

x2+y2+z2xy+xz+2yz+2=0 – үш айнымалысы бар үшінші дәрежелі теңдеу;

xy2+x2-4=0 – екі айнымалысы бар үшінші дәрежелі теңдеу;

x2+3xy-y+4=0, 2xy=5, 2x-y2-y=0 – екі айнымалысы бар екінші дәрежелі теңдеу.

Жалпы, екі айнымалылы сызықтық теңдеу ax+by+c=0 түрінде жазылады.

Мұнда, a, b, c – берілген нақты сандар және a мен b коэффициенттері екеуі қатарынан нөлге тең емес. Егер b нөлге тең емес болса, онда y=kx+n түріне оңай келтіруге болады:

k=-a/b; n=-c/b .

Ал, екі айнымалысы бар екінші дәрежелі теңдеу ax2+bxy+cy2dx+ey+k=0 түрінде жазылады. Мұндағы, a, b, c, d, e, k – берілген сандар және a, b, c – сандары бәрі бірдей нөлге тең болмайды деп есептейміз, өйткені a=b=c=0 болғанда екінші дәрежелі теңдеу болмайды. k саны бос мүше деп аталады

Жеке тапсырма. Теңдеудің дәрежесін анықтаңыз.

Мақсаты. Оқушы айнымалылардың дәрежелерін қосу арқылы, теңдеудің дәрежесін анықтауды үйренеді.

Бағалау критерийлері:

әрбір қосылғыштағы айнымалылардың дәрежелерін қосады;

шыққан сандарды салыстырады;

теңдеудің дәрежесін анықтайды

Ұжымдық жұмыс.

Мақсаты: Оқушылар центрі және радиусы бойынша шеңбер теңдеуін жаза отырып, екі айнымалысы бар теңдеуді құрастырады.

Анықтама.

Центрі (x0;y0) нүктесінде, ал радиусы R-ге тең шеңбердің теңдеуін жазыңдар: 1) (0; 0), R=4; 2) (-1; 0), R=2; 3) (2; 3), R=3.

Бағалау критерийі:

берілгендерді формула жазуда қолданады;

шеңбер теңдеуін жазады.

Жұптық жұмыс:

Оқушыларды психологиялық ерекшеліктеріне сәйкес меланхолик-флегматик, сангвиник-холерик етіп, жұптастыру.

Параболанын төбесін анықтаңдар:

3x2-2x+y-5=0

2x2+3x-y+5=0

Бағалау: Оқушылар жұбымен бірге ұсынылған тапсырманы орындап, қарсы жұптарымен дәптерлерін алмастыру арқылы дайын жаппен тексеру жүргізеді.

Үй тапсырмасы.

Ә.Н.Шыныбеков. Алгебра, 9-класс

№70, №77.



Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!


Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Қарап көріңіз 👇



Пайдалы сілтемелер:
» Ораза кестесі 2024 жыл. Астана, Алматы, Шымкент т.б. ауыз бекіту және ауызашар уақыты
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу

Соңғы жаңалықтар:
» Биыл 1 сыныпқа өтініш қабылдау 1 сәуірде басталып, 2024 жылғы 31 тамызға дейін жалғасады.
» Жұмыссыз жастарға 1 миллион теңгеге дейінгі ҚАЙТЫМСЫЗ гранттар. Өтінім қабылдау басталды!
» 2024 жылы студенттердің стипендиясы қанша теңгеге өседі
Пікір жазу