Ақпарат түрлері

Орындаған:Әубәкірұлы Д. ЕТБҚ-23

Ақпарат түрлері

Ақпарат екі түрде, яғни : дискретті (цифрлы) және үздіксіз(аналогтық) болады. Дискретті ақпарат кейбір шаманың кезектескен нақты мәні арқылы, ал үздіксіз – кейбір шаманың өзгеруінің үздіксіз процесі арқылы сипатталады. Үздіксіз ақпаратты атмосфералық қысымды немесе автокөліктің жылдамдығын көрсететін құралдар береді. Дискретті ақпаратты кез келген цифрлы индикатордан, яғни электронды сағаттан, есептеуіш құрылығысынан және т.б. алуға болады

Ақпарат түрлері

Дискреттік ақпарат- адаммен жұмыс істеуге ыңғайлы, бірақ үздіксіз ақпарат тәжірибелі жұмыстарда жиі кездеседі, сондықтан үздіксіз ақпаратты дискреттікке немесе керісінше аударуды білу керек. Модем осындай аударуға арналған құрылғы болып саналады, ол компьютерден цифрлық деректерді дыбысқа және электормагниттік тербеліске аударады немесе керісінше.

Дискреттік ақпарат

Үздіксіз ақпаратты дискреттіге аударғанда, үздіксіз шаманың мәнін анықтайтын периодты анықтайтын дискреттеу жиілігі өте қажет( ).

(1 сурет)

Шығу сигналы

Үздіксіз ақпарат

Дискретті сигнал

Дискреттеу жиілігі жоғары болған сайын, үздіксіз ақпараттық дискреттіге ауысуы нақтырақ болады.

Таңдау туралы теоремада дискреттеу нақты болу үшін оның жиілігі дискреттеу шамаға енетін гармоника жиілігінен 2 есе үлкен болуы керек деп айтылған. Бұл теореманың қолдануының мысалы ретінде дыбыстық ақпаратты цифрлы түрде сақталатын лазерлік компакт – дискілерді айтуға болады. Дискреттеу жиілігі жоғары болған сайын, дыбыстың шығуы нақтырақ болады және оны бір дискіге жазуға болады, бірақ адам 20 КГц – ке дейінгі жиіліктегі дыбыстарды айыра алатындықтан, дыбыстарды үлкен жиілікпен дәл жазудың пайдасы жоқ. Таңдау туралы теоремаға сәйкес дискреттеу жиілігі 40 КГц – тен аз болмауы керек(өнеркәсіптік стандартқа сәйкес компакт-дискіде 44,1 КГц жиілік қолданылады).

КОДТАУ Б АЙЛАНЫС КАНАЛЫ ДЕКОДТАУ

ШЫҒУ КӨЗІ  ЖІБЕРУШІ  ҚОЛДАНУШЫ  ҚАБЫЛДАУШЫ

Кодтауға, мысалы, мәліметті шифрлау, ал декодтауға – дешифрлау жатады.

Ақпаратты тасымалдаудан қате көбінесе- каналдағы артық дыбыстардан(атмосфералық және техникалық ақаулар), кодтау мен декодтаудағы қателіктерден болады. Ақпарат теориясы осындай қателер санының минималды болуын зерттейді.

Ақпараттық тасымалдау жылдамдығы 1 секундта жіберілген бит немесе бодтың санымен өлшенеді. 1 бод=1бит/сек(bps). Бодқа арналған бірліктер бит және байтымен бірдей, мысалы 10 Kbaud=10240 baud.

Ақпаратты кезектестіріп, яғни биттен кейін бит және параллелдікпен, яғни саны таңдалған бит тобы, жіберуге болады. Параллелді тәсіл жылдамырақ, бірақ ол техникалық түрде күрделірік және деректерді үлкен қашықтыққа тасымалдағанда қымбаттырақ.

1948 жылы Клод Шеннон байланыс теориясы туралы енбегіне ақпарат көлемін және энтропияны анықтайтын формула енгізді.

Ақпарат теориясының негізгі ұғымы ақпарат (хабар) болып есептеледі. Ақпарат теориясында берілетін не сақталатын хабарлар көзі бар деп ұйғарылады. Бұл хабарлардың шығуы мен қабылдануы кездейсоқ сипатта болғанымен, оның шығу ықтималдығы белгілі деп қарастырылады. Мұндай хабарлардың “анықталмау” дәрежесін сипаттау үшін Ақпарат теориясына энтропия деп аталатын ұғым ендіріледі.

ЭНТРОПИЯ— қандай да бір тәжірибенің (сынақтың) әр түрлі нәтижемен аяқталатын анықталмағандық өлшемі.

Ақпарат теориясында Х кездейсоқ шамасының энтропиясы H(X) мына формуламен анықталады.

Ақпаратты өлшеу тәсілдері

1. Дискреттік ақпарат-?

A) Адаммен жұмыс істеуге ыңғайлы, бірақ үздіксіз ақпарат тәжірибелі жұмыстарда жиі кездеседі, сондықтан үздіксіз ақпаратты дискреттікке немесе керісінше аударуды білу керек.

B) Кейбір шаманың өзгеруінің үздіксіз процесі арқылы сипатталады.

C) Көмегімен нақты (материалды), виртуальды (мүмкін) және түсінікті болмысты кез келген дәлділікпен сипаттауға болады. Ақпарат- анықталмағандыққы қарама-карсы.

D) Ең алдымен деректерді тасымалдау жылдамдығының максималдылығын сипаттайтын, ақпарат тасымалдау ортасы(байланыс каналы мөлшері).

E) Дискретті ақпаратты келесі тәсілдермен өңдеу, яғни шифрлау, сығу, артық дыбыстан қорғау.

2. Үздіксіз ақпарат-?

A)кейбір шаманың өзгеруінің үздіксіз процесі арқылы сипатталады.

B) Дискретті ақпаратты келесі тәсілдермен өңдеу, яғни шифрлау, сығу, артық дыбыстан қорғау.

C) Көмегімен нақты (материалды), виртуальды (мүмкін) және түсінікті болмысты кез келген дәлділікпен сипаттауға болады. Ақпарат- анықталмағандыққы қарама-карсы.

D) Қандай да бір тәжірибенің (сынақтың) әр түрлі нәтижемен аяқталатын анықталмағандық өлшемі.

E) Ең алдымен деректерді тасымалдау жылдамдығының максималдылығын сипаттайтын, ақпарат тасымалдау ортасы(байланыс каналы мөлшері).

3. Ақпарат-?

A)Көмегімен нақты (материалды), виртуальды (мүмкін) және түсінікті болмысты кез келген дәлділікпен сипаттауға болады. Ақпарат- анықталмағандыққы қарама-карсы.

B ) Ең алдымен деректерді тасымалдау жылдамдығының максималдылығын сипаттайтын, ақпарат тасымалдау ортасы(байланыс каналы мөлшері).

C) Ақпаратты тасымалдау кезіндегі байланыс каналындағы ақау

D) Кейбір шаманың өзгеруінің үздіксіз процесі арқылы сипатталады.

E) Қандай да бір тәжірибенің (сынақтың) әр түрлі нәтижемен аяқталатын анықталмағандық өлшемі.

4. Ең алдымен деректерді тасымалдау жылдамдығының максималдылығын сипаттайтын, ақпарат тасымалдау ортасы(байланыс каналы мөлшері).

A)Байланыс каналы

B) Кедергі

C) Кодтау

D) Үздіксіз ақпарат

E) Дискреттік ақпарат

5. Ақпаратты тасымалдау кезіндегі байланыс каналындағы ақау бұл?

A)Кедергі

B) Дискреттік ақпарат

C) Кодтау

D) Байланыс каналы

E) Үздіксіз ақпарат

Тест сұрақтары.

6. Дискретті ақпаратты келесі тәсілдермен өңдеу, яғни шифрлау, сығу, артық дыбыстан қорғау.

A) Кодтау

B) Үздіксіз ақпарат

C) Кедергі

D) Дискреттік ақпарат

E) Байланыс каналы

7. Қай жылы Клод Шеннон байланыс теориясы туралы енбегіне ақпарат көлемін және энтропияны анықтайтын формула енгізді.

A) 1948

B) 1984

C) 1935

D) 1950

E) 1962

8. ЭНТРОПИЯ-?

A) Қандай да бір тәжірибенің (сынақтың) әр түрлі нәтижемен аяқталатын анықталмағандық өлшемі.

B) Кейбір шаманың өзгеруінің үздіксіз процесі арқылы сипатталады

C) Ең алдымен деректерді тасымалдау жылдамдығының максималдылығын сипаттайтын, ақпарат тасымалдау ортасы(байланыс каналы мөлшері).

D) Дискретті ақпаратты келесі тәсілдермен өңдеу, яғни шифрлау, сығу, артық дыбыстан қорғау.

E) Көмегімен нақты (материалды), виртуальды (мүмкін) және түсінікті болмысты кез келген дәлділікпен сипаттауға болады. Ақпарат- анықталмағандыққы қарама-карсы.

9. 10 Kbaud=? baud.

A) 10240 baud

B) 1024 baud

C) 2014 baud

D) 8 baud

E) 48 baud

10. 1MБ =? KБ.

A) 1024 KБ

B) 8 KБ

C) 24 KБ

D) 10001 KБ

E) 10240 KБ

Назарсалғаныңызға рахмет!

Соңы