Мұхтар Әуезов «Абай жолы» роман-эпопеясы 1, 2-том. Қазақ әдебиеті, 11 сынып, сабақ жоспары.
Сабақ жоспары. Қазақ әдебиеті
Сабақ: | Мектеп: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Уақыты: | Мұғалімнің аты-жөні: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Сыныбы: 11 Т1 | Қатысқан оқушылар саны: | Қатыспағандар: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Бөлім/ сабақтың тақырыбы | Ғасырлық туынды Мұхтар Әуезов «Абай жолы» роман-эпопеясы 1, 2-том | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Оқыту мақсатына сілтеме | 11.2.1.1 Әдеби шығарманың жанрына қарай композициялық ерекшеліктерін айқындау | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Сабақ мақсаты: | Роман-эпопеяның жанрына қарай кейіпкерлердің сомдалуы мен оқиғалардың дәуір шындығын бейнелеу сипатын талдау арқылы композициялық ерекшеліктерін айқындау. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Бағалау критерийі |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Құндылықтарды игерту |
Аталған құндылықтар сабақ тақырыбы арқылы оқушылардың жеке және жұптаса, топтаса отырып, жұмыс жасаулары, сын тұрғысынан ойлай білу, ақпаратты өңдей білу дағдылары негізінде жүзеге асады. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
АКТ-ны қолдану дағдылары: | Таныстырылым. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Пәнаралық байланыс | Тарих, география, қазақ тілі, өзін-өзі тану. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Тілдік міндеттер | Пәнге байланысты сөздер және терминдер: типтендіру, даралау, эпикалық образ, мінездеу, тура және жанама мінездеу, роман-эпопея, сюжеттік-композициялық талдау, жанрлық ерекшелік, оқиғаның басталуы, байланысы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі т.б. Диалог және жазылымға пайдалы тіркестер: Менің байқағаным,... Менің ойымша,... Мен ойлаймын... | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Алдыңғы білім | «Абай жолы» роман-эпопеясының «Қайтқанда», «Қат-қабатта» , «Жолда» тарауларының мазмұнын біледі. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Жоспар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Уақытты жоспарлау | Сабақ мазмұны | Дереккөздері | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Басы 5 минут
| Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылар «Шаттық щеңберіне» жиналады. Алдыңғы білімді тексеру әрі сергіту: «Бес қадам» әдісі Әр топтан шеңберде тұрған әрбір 4 -оқушы шығады, бес қадам аттап жылдам жауап беруі керек 1. Абайға 5 сөзбен мінездеме бер. 2.Құнанбайға 5 сөзбен мінездеме бер. 3. Бөжейге 5 сөзбен мінездеме бер. 4. Шөжеге 5 сөзбен мінездеме бер. 5. Ұлжанға 5 сөзбен мінездеме бер. | № 2 таныстырылым | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ортасы 38 мин | Мағынаны тану сатысы Оқушыларға сабақтың мақсаты мен бағалау критерийлері түсіндіріледі, талқыланады. 2 мин Тапсырма 7 мин. (Оқушылардың білу және түсіну деңгейін тексеру үшін 2 тапсырма ұсынылады, мұғалім өз таңдауы бойынша біреуін ұсына алады) Т Шығармадағы басты оқиғаларды атап көрсетіңіз. (Кемінде 5-6 оқиға болу керек). Топтардың ретіне қарай «Қайтқанда», «Қат-қабатта», «Жолда» бөлімдері ұсынылады.
Мұғалім ықтимал жауаптарды тақтадан көрсетіп, мазмұнды еске түсіруге көмектеседі. Мысалы, «Қайтқанда» тарауы бойынша ықтимал жауаптар «Абай жолы» роман-эпопеясының «Қайтқанда», тарауы бойынша басты оқиғаларды атап көрсетіңіз. (Кемінде 5-6 оқиға болу керек)
Тапсырма оқушының білу және түсіну деңгейін тексеру үшін ұсынылады. «Қайтқанда» тарауы бойынша іс-әрекет пен сөйленген сөздің қай кейіпкерге тән екенін табуға және кейіпкердің содан аңғарылатын күй-жайын, сипатын ажыратуға байланысты тапсырмалар мен ықтимал жауаптар. ( Кейіпкер сипатын 2-3 сөзбен немесе 1-2 сөйлеммен жазыңыз) ЖЖ
Ықтимал жауаптар ұсынылады. Оқушылар өз жұмыстарын тексеріп, білімін толықтырады. Ескерту: Сабақта негізге алатын әдебиет теориясына қатысты берілетін ұғым-түсінікті кеңейту үшін төмендегі сұрақты талқылап, қосымша дерек ұсынылады және мұны мұғалімнің бірлесіп талқылауы маңызды. Сұрақ:
Қосымша дерек: Типтендіру (грек. typus – үлгі) – әдеби туындыда кейіпкердің мінез ерекшелігін белгілі бір қоғамдық топқа тән белгі, нышандар арқылы көрсету. Көркем шығармадағы типтік бейнелер белгілі бір уақыт пен кеңістіктегі, тарихи дәуірдегі қоғамдық дамудың негізгі, шешуші сипаттарын көркем жинақтау тәсілі негізінде танылады. Әдебиеттегі шындықты, яки адам образын жасауға қажет өмірлік материалды жинақтау (обобщение) тек типтендіру тәсілімен ғана жүзеге асады. Эпикалық образ – кескін-кейпі, мінез-құлқы, іс-әрекетімен тұтас көрінген әрі толық жинақталған, әрі әбден дараланған тип. Портрет пен мінездеу, диалог пен монолог, түрліше сезімдер мен харакеттерді суреттеу секілді көркем бейне жасаудың көп-көп амал-тәсілі әсіресе эпикалық образ үшін керек. Өйткені мұнда адамның түр-түсін де, ішін де, ісін де кең суреттеп, мол көрсетуге, терең әрі жан-жақты танытуға мүмкіндік бар, кәдімгі тірі кісідей өзін көзбен көруге, қимылын бақылауға болатын, өскен ортасын күллі ой-қырымен байыптауға болатын күрделі, кесек қаһарман. Эпикалық образ – бедерлі бейне, әрі нақты, әрі мықты тұлға. «Қарлы кесек» ойыны. Ойынның шарты: 20 оқушы болса, 4-тен 5 үстелге бөлінеді. (24 оқушы болса, 6 үстел) «А» әрпі бар бағыттаушы парағын және жетонын (тағып алады да) «А» үстелінің басына, «Б» әрпін алғандар – «Б» үстеліне, «В» әрпін алғандар – «В» үстеліне т.с.с. орналасады. «Г» әрпін алғандар – «Г» үстеліне т.б. Мұғалім әр топқа ортақ немесе жеке-жеке тапсырма береді. Керекті құрал-жабдықтар:
Басқа бағыттау парақтары сияқты «№А-1. Бағыттау парағы» сияқты әзірленеді. Ойынның тапсырмалары: «А» үстелінің тапсырмалары «Абай жолы» роман-эпопеясындағы «Қайтқанда» бөліміндегі Абай бейнесіне қатысты маңызды оқиғаларды іріктеп алып, оның заман шындығын бейнелеуін, кейіпкерді типтендіру мен даралаудағы жазушы қолданған тәсілді анықтап, маңыздылығын талдап, кейіпкер шешімінің шығарманың жанрлық ерекшелігі мен композициялық құрылымында алатын орнына баға беріңіз.
кейіпкерге тура және жанама мінездемелер беріңіз. «Б» үстелінің тапсырмалары «Қат-қабатта» бөліміндегі жер дауына қатысты оқиғаны шиеленістірген 2-3 кейіпкерді және олардың әрекеттерін іріктеп алып, оның заман шындығын бейнелеуін, кейіпкерді типтендіру мен даралаудағы жазушы қолданған тәсілді анықтап, маңыздылығын талдап, кейіпкер шешімінің шығарманың жанрлық ерекшелігі мен композициялық құрылымында алатын орнына баға беріңіз. Жауабыңызды төмендегі «Кесте» сызбасы түрінде ұсыныңыз.
«В» үстелінінің тапсырмалары «Жолда» бөліміндегі Бөжей мен Құнанбай дауының шешіміне қатысты оқиғаларда шешуші орын алған 2-3 кейіпкерді және олардың әрекеттерін іріктеп алып, оның заман шындығын бейнелеуін, кейіпкерді типтендіру мен даралаудағы жазушы қолданған тәсілді анықтап, маңыздылығын талдап, кейіпкер шешімінің шығарманың жанрлық ерекшелігі мен композициялық құрылымында алатын орнына баға беріңіз. Жауабыңызды төмендегі «Кесте» сызбасы түрінде ұсыныңыз.
«Г» үстелінінің тапсырмалары «Жолда» бөліміндегі Құнанбайдың Қарқаралыда мешіт салғызуы, Алшынбаймен құдаласуы, Абайға қатысты оқиғаларды, оқиғадағы кейіпкер сипаты және олардың әрекеттерін іріктеп алып, оның заман шындығын бейнелеуін, кейіпкерді типтендіру мен даралаудағы жазушы қолданған тәсілді анықтап, маңыздылығын талдап, кейіпкер шешімінің шығарманың жанрлық ерекшелігі мен композициялық құрылымында алатын орнына баға беріңіз. Жауабыңызды төмендегі «Кесте» сызбасы түрінде ұсыныңыз.
«Е» үстелінінің тапсырмалары «Жолда» бөліміндегі АбайдыңҚарқаралыда Шөжені кездестіруі, халықтың жиылысы; Бөжеймен сәлемдесуі, Бөжейдің батасы және Байдалының Абайға берген бағасына қатысты оқиғаларды, оқиғадағы кейіпкер сипаты және олардың әрекеттерін іріктеп алып, оның заман шындығын бейнелеуін, кейіпкерді типтендіру мен даралаудағы жазушы қолданған тәсілін анықтап, маңыздылығын талдап, кейіпкер шешімінің шығарманың жанрлық ерекшелігі мен композициялық құрылымында алатын орнына баға беріңіз. Жауабыңызды төмендегі «Кесте» сызбасы түрінде ұсыныңыз.
Дескриптор
Әр топ роман-эпопея мен қосымша әдебиетті пайдалана отырып, жауап іздейді және қысқаша жауаптарын тезис түрінде кестеге жазып алады. Керекті әдебиеттер:
Кері байланыс
Оқушылардың өзін-өзі бағалау парағы 3 мин
«Қай кейіпкерді эпикалық образ ретінде тануға болады?» деген сұрақты топта талқылап, өз шешімдерін ұсынады? | №3 -слайд №4 -слайд №5 -слайд №6-слайд | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Рефлексия 2 мин | «3-2-1» әдісі Сабақта сен үшін маңызды 3 аспекті Қиындық туғызған 2 жағдай Сезіміңді білдіретін 1 сөз Үйге: роман-эпопеяның «Шытырманда», «Бел-белесте», «Өрде» бөлімдерін оқыңыз. | №14 -слайд | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» Қазақстан пойыздарында үй жануарларын тасымалдау ережелері
» Қазақстандықтар шетелге шығуға жылына қанша жұмсайды?
» Су тасқынынан зардап шеккендерге қосымша тағы 553 мың теңге төленеді