Акустикалық резонанс. Жаңғырық. Есептер шығару. Физика, 9 сынып, презентация.

Ультрадыбыс және инфрадыбыс

Ұқстастығы және айырмашылықтары, қолданылу аясы

Акустикалық резонанс. Жаңғырық

9.2.5.25 - жиілікті анықтау үшін осциллоскопты пайдалану;

9.2.5.23 - жаңғырықтың пайда болу табиғатын сипаттау және жаңғырық көмегімен сипаттау;

І. Акустикалық Резонанс құбылысын түсіну:

https://www.youtube.com/watch?v=ghlAMIEhOII

Тәжірибе:

Тербеліс жиіліктері бірдей екі камертон алып, оларды бір-біріне жақынырақ қояйық та, тербелтейік. Сәл уақыттан соң, оның тербелісін қолымызбен жапсақ, екінші камертонның дыбыс шығарғанын байқай аламыз

Сұрақ: Екінші камертонның дыбыс шығаруы неге байланысты?

Жауабы: Бірінші камертоннан ауа арқылы берілген тербеліс

Егер әр түрлі жиіліктегі камертондарды қолданатын болсақ, камертондардың екіншісі дыбыс шығармайтынын байқаймыз.

Бірінші жағдайда камертондардың меншікті жиілігі сәйкес келіп, акустикалық резонанс құбылысы орын алады.

Қолданылуы: акустикалық резонанс дыбысты күшейту үшін (музыкалық аспаптарда-рояль, домбыра, гитара, қобыз, сыбызғы) қолданылады. Сондықтан камертон арнайы жәшіктерге орнатылады.

Жәшіктің меншікті тербеліс жиілігі, камертон шығаратын жиілікке үндестіріледі.

ІІ. Жаңғырық – дыбыстың шағылу нәтижесі.Қандай да бір кедергіден шағылып және бастапқы орнына қайта оралған дыбыс толқындары.

http://www.bilimland.kz//kk/#lesson=10947

Жаңғырық құбылысы кейде жақсы қолданысқа ие -  мысалы, эхолот құрылғысы, теңіз түбіне шағылысқан дыбыс толқыны кемеге қайтып келгендегі уақытын өлшеу арқылы теңіз тереңдігін анықтауға  мүмкіндік береді.

Дыбыс өзге кез келген механикалық толқын секілді, ол да шағылуға ұшырайды. Қабырғаға шағылысқан дыбыс бізге 50 мс-тан кейін жетсе, біз шағылған дыбысты жаңғырық ретінде қабылдаймыз. Жабық бөлмеде, әр түрлі қабырғаларға бірнеше рет шағылысқан толқындар, қайта қабаттасып және реверберация деп аталатын құбылыстың туындауына себеп болады.

Білімді бекіту тапсырмалары:

1. Егер ауада дыбыс жылдамдығы 340 м/с болса, онда дыбыс 0,1 с аралығында бөгетке дейін және одан қайтып оралғанша 2S жол жүреді