Ғылыми-техникалық прогресс және заманауи ауқымды проблемалар. Дүние жүзі тарихы, 11 сынып, дидактикалық материал.

Сабақтың жұмыс парағы

«Біз өте қызықты заманда өмір сүреміз және таңқала айтарымыз, прогресс аюандықпен қатар келеді».

Зигмунд Фрейд

«Прогресс –проблемалар атасы»

Гилберт Честертон

Мына сөздердің авторымен келісесіздер ме? Ойланыңыз. Өз пікіріңізді жұмыс парағына жазыңыз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1 Тапсырма. Бейнежазбаны көріп адамзаттың заманауи ауөымды проблемаларын жазыңыздар.

Адамзаттың ауқымды проблемалары ғылыми техникалық өзгеріспен өалайша байланысты болуы мүмкін. Өз жауабыңызды дәлелдеңіз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Үй тапсырмасы. Политехника университетінің магистранты А.А.Пузакованың мақаласын оқыңыздар. Пікір жазыңыздар ( 50-70 сөз) , пікіріңізде қандай ұстанымдарды қолдап қандайына қарсылық білдіретініңізді көрсетіңіз.

 Қазіргі қоғамның прогресін ғылым мен техниканың дамуынсыз, технологиялық инновацияларды енгізусіз елестету мүмкін емес, алайда ғылым мен техниканың әлеуметтік қайта құру факторы ретіндегі рөлінің қарқынды өсуі дүниетанымдық, әлеуметтік-этикалық және басқа да мәселелердің күрделі спектрін өзекті етеді. Жаңа технологияларды енгізу жағдайында өмірдің рухани саласы екінші ретті рөл атқарады, моральдық құндылықтар жоғалады, бұл көптеген мемлекеттердің қоғамдарындағы моральға айтарлықтай әсер етті. Технологиялық жаңалықтар қоғамның әлеуметтік құрылымына әсер етеді. Ол әлемді қаншалықты өзгертсе, соғұрлым ол адам өмірін түбегейлі өзгертетін құрылымдар құра бастайтын күтпеген әлеуметтік факторларды тудырады және адамзат қауіпті және қиын жағдайда екені анық: табиғаттың жойылуы жалғасуда, адамдар әлеміндегі теңсіздік күшейеді, тұтыну ауқымы кеңейеді, "аксиологиялық соқырлық" дамиды, адам мен техника арасындағы қайшылық күшейеді, мүмкін болашақта машина адамды толығымен алмастырады және адам оны басқаруға әсер ете алмайды. Технологияның пайда болуымен, бір жағынан, адамдар өздерін ауыр жұмыстан босатты, бірақ әртүрлі техниканың пайда болуымен адам адамның ақыл-ой мен физикалық қабілетіне әсер ететін, жалқаулық, надандық, бекершілік пайда болады, қоғам нашарлайды деп ойлаудың қажеті жоқ. Мүмкін, машиналардың көтерілісі туралы фильм фантастикалық емес шығар, ал фантастика шындыққа айналғанша ойланатын кез келді ме? Ақпараттық қоғамды қалыптастыруға байланысты қауіптер мен қауіптердің жаңа класы пайда болады.

 Интернеттің көмегімен біз кез-келген затты немесе өнімді үйден шықпай-ақ интернет-дүкеннен сатып ала аламыз, әрине, бұл қосымша уақытты үнемдейді, ал екінші жағынан, адамның оқшауланып, оқшаулануының үлкен қаупі бар. Неліктен әрдайым көп нәрсе бар, ал уақыт әрқашан жетіспейді? Адамдар әлеуметтік желілерді жұтып қойды, Сіз қайда барсаңыз да, гаджеттерді қолынан шығармайтын адамдар, адамдар бізді қоршаған әлемге назар аудармай, тіпті көздерін көтермейді. Instagram және Facebook, Вконтакте, Одноклассники аккаунттарын тексеріп, барлық достардың өмірінен жаңалық іздейтін адамдардың көпшілігінің таңы басталады деп болжауға болады. Меніңше, қазіргі қарым-қатынастың мағынасы жоқ. Адамдар айына бір-екі рет кездеседі, неге жиі кездесеміз, өйткені біз күні бойы хат алмасамыз, Эмодзи, виртуалды букет немесе поцелуй жібереміз. Нәрсе жоқ болып кеткені. Бізге шын жүректен аз қарым-қатынас қажет пе? Біз көптеген қолайсыз нәрселерді қабылдадық: қолында телефонмен асхана үстелінде отыру, тірі қарым-қатынас емес, мәтін арқылы дауласу және әлеуметтік желілердегі мыңдаған адамдарға өміріңіздің әр минуты туралы айту. Осылайша біз не нәрсеге қол жеткіздік? Біздің әлемдегі барлық адамдар үнемі бір-біріне өтірік айтады, қазіргі заманғы алдау-бұл барлық қарым-қатынастар, барлық қарым-қатынастар, барлық сезімдер, айналадағылардың бәрі шынайы, жалған емес, адамдар әлеуметтік желілердегі әрекеттерді еліктей отырып, бір-біріне деген сүйіспеншілік пен қамқорлықты тоқтатты. Интернет бізді жақындастырмайды деп күтілген, керісінше, біз жалғыз қаламыз. Біз біргеміз, бірақ әрқайсысы бір. Қарым-қатынас Елесі, Достық Елесі, өмір елесі.

Мынадай қорытынды жасауға болады, бұл ғылым мен техниканың дамуы шын мәнінде адамзат үшін үлкен игілік болып табылады, бірақ өзінде әлеуметтік өмірдің барлық жақтарына әсер ете отыра күтпеген қауіпті болжамдарды жасырады. Еңбектің мазмұны ғана өзгеріп қоймай, мәдениет пен қазіргі өркениеттің бүкіл жүйесінде елеулі өзгерістер болып жатыр. Мәні бойынша, дүниеге жаңа өркениеттік өмір салты туындайды. Адам өз әлемін күрделендіре отырып, ол енді басқармайтын және оның табиғатына жат болатын күштерді өмірге көбірек әкеледі, мұның бәрі қайтымсыз апаттарға әкелуі мүмкін — экологиялық, саяси, рухани, осының барлығын біз қазіргі қоғамда байқаймыз.