Аммиактың қасиеттері, алынуы мен қолданылуы.  №6 практикалық жұмыс "Аммиактың алынуы және оның қасиеттерін зерттеу". Химия, 9 сынып, қосымша материал 3.

Aммиак  (NН₃) – суда жақсы еритін (1V Н₂О : 700V NН₃) өткір иісті, ауадан жеңіл, (D _(ауа)═ 0,59;  D _(н2)═ 8,5) түссіз газ.  -33,4температурада сұйыққа айналады

Алынуы: Аммиак өндірісте жай заттардан синтездеу арқылы алынады:

N₂ + 3Н₂ ═ 2NН₃

Зертханада:  2 NН₄ССI + Са(ОН)₂ ═ 2NН₃↑ + 2Н₂О +СаСI₂

Аммиактың химиялық қасиеттері:

Аммиак жанады.

      1. а) 4NН₃ + 3О₂ ═ 2N₂ + 6Н₂О оттегі жетіспегенде

          ә) 4NН₃ + 5О₂ ═ 4NО+ 6Н₂О оттегі жеткілікті мөлшерде

2. NН₃+НСІ — NН₄СІ

• NН₃+НОН — NН₄ОН

Аммиак молекуласындағы коваленттік байланыс донорлы – акцепторлы механизм бойынша түзіледі. N – донор, НСІ молекуласындағы Н⁺ - акцептор деп аталады.

Аммоний гидроксиді  NН₄ОН – аммиактың судағы ерітіндісі. 40% - ы мүсәтір спирті, әлсіз, тұрақсыз негіз, фенолфталеинді қызартады.

Химиялық қасиеттері\: негіздерге тән барлық реакцияларға түседі:

1)  Диссоциацияланады|: NН₄ОН ═ NН₄⁺  +  ОН^-

2) қышқылдармен әрекеттеседі: 2NН₄ОН  + Н₂SО₄═ ( NН₄)₂SО₄ + 2Н₂О

3) қыздырғанда айырылады:  NН₄ОН ═ NН₃↑ + Н₂О

Аммоний тұздары – бұл құрамына қышқыл қалдығымен қосылған аммоний ионы NН₄⁺ кіретін күрделі заттар, мысалы: NН₄СІ, ( NН₄)₂SО₄

Алынуы:

2NН₃+ Н₂SО₄ ═ (NН₄)₂SО₄ аммоний сульфаты

      NН₃+НСІ ═ NН₄СІ

   3NН₃+Н₃РО₄ ═ (NН₄)₃ РО₄

Аммоний тұздары суда ерімтал, еріген кезде иондарға ыдырайды:

(NН₄)₂SО₄═ 2 NН₄⁺  + SО₄^2-

Химиялық қасиеттері:

1) қышқылмен: (NН₄)₂СО₃ + 2НСІ ═ 2NН₄СІ +СО₂↑ + Н₂О

2) тұзбен: (NН₄)₂СО₃+ВаСІ₂ ═ ВаСО₃↓ + 2NН₄СІ

3) сілтімен: (NН₄)₂СО₃+2ΝаОН ═ Νа₂СО₃+2Н₂О+ NН₃↑

4) Аммоний тұздары қыздырғанда айрылады:

(NН₄)₂SО₄ ═ NН₃↑ + NН₄ НSО₄

(NН₄)₃ РО₄ ═ 3NН₃↑ + Н ₃РО₄

NН₄NО₃ ═ N₂О + 2Н₂О

NН₄NО₂ ═ N₂ + 2Н₂О