Адамның зәр шығару жүйесі. Жаратылыстану, 4 сынып, дидактикалық материал.

1. Эндокриндік жүйе - арнайы заттардың көмегімен ағзадағы барлық үдерістерді реттейді.

2. Жүйке жүйесі - барлык мүшелер мен мүшелер жүйесін біртұтас етіп біріктіріп, олардың жұмысын реттейді.

3. Сезім мушелері - сыртқы ортадан арнайы тітіркендіруді қабылдайды әрі одан жауап қайтарады.

4. Тірек-қимыл жүйесіне бұлшық еттер мен қаңқа жатады. Олар тіректік, қозғалыстық және қорғаныштық қызмет атқарады.

5. Жүрек-қантамырлар жүйесі - жүрек пен қантамырлар ағзада қан айналымды қамтамасыз етеді.

6. Тыныс алу жүйесі тыныс алу мүшелері (мұрын қуысы, жұтқыншақ, көмекей, кеңірдек, ауатамыр, өкпе) қан мен қоршаған орта арасындағы газ алмасуға қатысады.

7. Асқорыту жүйесі - ағзада тағамның ішекте қорытылуы мен сіңірілуін қамтамасыз ететін асқорыту мүшелерінің жиынтығы.

Бүйрек аурулары және ауруларының себептері

• Баспа, тұмау, кариес, т.б. аурулардың асқынуынан кейін
• Гигиеналық ережелерді сақтамаудан
• Суық тиюден (әсіресе белден төмен бөлікке)
• Шамадан тыс тамақтанудан ет, ащы тамақтар, алкоголь
• Улы заттар ( алкоголь, темекі түтінінің компоненттерінен, кейбір дәрілерден т.б.

Тест «Зәр шығару жүйесі»

Тапсырма:Дұрыс жауапты таңда

1.Несепағардың төменгі бөлімі жалғасатын мүше:

А) бүйрек В)зәр шығару өзегі С)қуық Д) несепағар Е) ішек

2. Үрмебұршақ тұқымының пішіні ұқсас мүше:

А) қуық В) бүйрек С) бауыр Д) өкпе Е) жүрек

3. Адамның құрсақ қуысында орналасқан мүше:

А) Өкпе В) Жұтқыншақ С) Өңеш Д) Жүрек Е) Бүйрек

4. Бүйректің пішіні:

А) үшбұрыш тәрізді В) үрмебұршақ тәрізді С) оралма тәрізді

Д) Шар тәрізді Е) сопақша тәрізді

5. Бүйрек қай жүйеге жатады:

А) Зәр шығару жүйесіне В) Асқорыту жүйесіне С) Тыныс алу жүйесіне

Д) Жүйке жүйесіне Е) Қан айналым жүйесіне

6. Ағзадағы күрделі биологиялық сүзгіш:

А) Асқазан В) Ішек С) Өкпе Д) Бүйрек Е) бауыр

7. Адам бүйрегінң массасы:

А) 160г В) 180 г С) 150г Д) 170г Е) 200г

8. Бүйректің атқаратын функциясы:

А) ағзадан қанттың артық мөлшерін шығарады. В) ағзадан қорытылмаған заттарды шығарады

С) ыдырау сұйық өнімдерін шығарады Д) глюкозаны гликогенге айналдырады

Е) катализатор қызметін атқарады

Зәр шығару жүйесінің мүшелері

1._______________________________________________________

2._______________________________________________________

3._______________________________________________________

4._______________________________________________________